पहाडीभाषा
पहाडी (पहाड़ी, پہاڑی, अनु. पर्वतानाम्; English /pəˈhɑːri/) इति उभयपदी । तस्य प्रयोगः विविधभाषासु, अपभ्रंशानां, भाषासमूहानां च कृतः अस्ति, येषु अधिकांशः अधः हिमालये दृश्यते ।
प्रायः, तत् निर्दिशति :
- पहाडी-पोठवारी, पाकिस्थान-प्रशासितस्य आजादकाश्मीरस्य, पञ्जाब - भारतीयप्रशासितस्य जम्मूकाश्मीरस्य समीपस्थक्षेत्राणां प्रधानभाषा
- विशिष्ट पाश्चात्त्यपहाडीभाषाः मुख्यतः हिमाचलप्रदेशराज्ये भाष्यमाणाः,[१] भारतीयजम्मुकाश्मीरस्य दक्षिणपूर्वभागेषु,[२] उत्तराखण्डस्य पश्चिमभागेषु च काश्चन भाषाः सन्ति[३]
- उत्तरहिन्द्-आर्यभाषाः, भाषाविज्ञानसाहित्ये प्रायः "पहाड़ीभाषाः" इति उच्यन्ते, एकः प्रस्तावितः समूहः यस्मिन् नेपालस्य, उत्तराखण्डराज्यस्य, हिमाचलप्रदेशराज्यस्य च हिन्द-आर्यभाषाः समाविष्टाः सन्ति ।
अल्पसामान्यतया, पहाडी स्यात् :
- मैदानस्य डोगरीभाषिभिः भारतीयजम्मूकश्मीरस्य उच्चोन्नतेषु उक्ताः डोगरी-प्रकाराः सन्दर्भार्थं प्रयुक्तं पदम्[४]
- भारतीयपञ्जाबस्य कस्मिंश्चित् पर्वतीयक्षेत्रे भाषितम् बिलासपूरीभाषायाः विविधतायाः कृते एकम् स्थानीयनाम[१]
- अद्यत्वे ग्राम्यक्षेत्रेषु एव प्रयुक्तम् नाम नेपालीभाषासन्दर्भार्थम्[५]
- पूर्वगुजरातस्य भीलीअपभ्रंशस्य एकम् स्थानीयं नाम ।[१]
सन्दर्भाः[सम्पादयतु]
- ↑ १.० १.१ १.२ Masica, Colin P. (1991). The Indo-Aryan languages. Cambridge language surveys. Cambridge University Press. p. 439. ISBN 978-0-521-23420-7.
- ↑ Kaul, Pritam Krishen (2006). Pahāṛi and Other Tribal Dialects of Jammu 1. Delhi: Eastern Book Linkers. ISBN 8178541017.
- ↑ "Glottolog 4.3 - Jaunsari". glottolog.org. आह्रियत 2021-02-08.
- ↑ फलकम्:Cite report
- ↑ Riccardi, Theodore (2003). "Nepali". In George Cardona; Dhanesh Jain. The Indo-Aryan languages. Routledge language family series. Y. London: Routledge. p. 540. ISBN 978-0-7007-1130-7.