ब्रह्मणः आयुः

भारतीयविश्वासानुगुणं ब्रह्मा विश्वस्य सृष्टा अस्ति । अस्य आयुः १०००ब्रह्मवर्षाणि भवन्ति । अस्य आयुः १०००महायुगसमानं भवति ।

विष्णुपुराणानुसारं युगानां कालगणनम् एवं भवति ।

• २ अयने (६मासावधिः) = ३६० मानववर्षाणि = एकं दिव्यवर्षम् ।
• ४००० + ४०० + ४०० = ४८०० दिव्यवर्षाणि = १ कॄतयुगम् ।
• ३००० + ३०० +३०० = ३६०० दिव्यवर्षाणि = १ त्रेतायुगम्
• २००० +२०० + २०० = २४०० दिव्यवर्षाणि = १ द्वापरयुगम् ।
• १००० + १०० + १०० = १२०० दिव्यवर्षाणि = १ कलियुगम् ।
• १२००० दिव्यवर्षाणि = ४ युगानि = १महायुगम् (दिव्ययुगम् इत्यपि नाम )

ब्रह्मणः कालगणनम्

• १००० महायुगानि = १ कल्पः = ब्रह्मणः १ दिवसः सूर्यस्य खगोलीयं वैज्ञानिकम् आयुः अपि ।)
• ३० ब्रह्मदिवसाः = १ ब्रह्ममासः ।
• २१ ब्रह्मणः मासाः = १ ब्रह्मवर्षम् ।
• ५० ब्रह्मवर्षाणि = १ परार्धम् ।
• २ परार्धे= १०० ब्रह्मवर्षाणि = १ महाकल्पः । (ब्रह्मणः जीवनकालः)

ब्रह्मणः एकः दिवसः १००००भागेषु विभक्ताः । एकस्य भागस्य चरणः इति कथ्यते ।

चतुर्युगानि

४ चरणाः (1,728,000 सौरवर्षाणि)	सत्ययुगम्
३ चरणाः (1,296,000 सौरवर्षाणि)	त्रेतायुगम्
२ चरणाः (८६४००० सौरवर्षाणि)	द्वापरयुगम्
१ चरणाः (४३२००० सौरवर्षाणि)	कलियुगम्

एतत् चक्रवत्परिवर्तत् भवति । ब्रह्मणः एकस्मिन् दिवसे १००० महायुगानि सम्भवन्ति ।

• एकम् उपर्युक्तयुगानां चक्रम् । = एकं महायुगम् (४३ लक्षानि २०सहस्राणि सौरवर्षाणि ।)
• श्रीमद्भग्वदगीतानुसारां सहस्रयुगाहरयद्भ्रह्मणो विदुः । अर्थात् ब्रह्मणः एकं दिनं नाम १०००महायुगानि इति । एतदनुसारं ब्रह्मणः एकं दिनं = = ४अर्बुदः ३२ शतप्रयुतानि सौरवर्षाणि । एवमेव ब्रह्मणः रात्रेः अवधिः अपि भवति ।
• एकस्मिन् मन्वन्तरे ७१ महायुगानि (३०६,७२०,००० सौरवर्षाणि) भवन्ति । प्रत्येकं मन्वन्तरस्य प्रशासकः कश्चित् मनुः भवति ।
• प्रत्येकं मन्वन्तरस्य अनन्तरं कश्चन सन्धिकालः आगच्छति । यः कृतयुगस्य समानं भवति । (१७२८ ००० = ४चरणाः )
• एकस्मिन् कल्पे १७२८०००सौरवर्षाणि भवन्ति । अस्य आदिसन्धिः इति नाम । यस्य अनन्तरं १४मन्वन्तरकालाः सन्धिकालाः च आयान्ति ।

• ब्रह्मणः एकंदिनं नाम ।

(१४ गुणाः ७१ महायुगानि) + (१५ x ४ चरणाः)

= ९९४ महायुगानि + (६० चरणाः)

= ९९४ महायुगानि + (६ x १०) चरणाः

= ९९४ महायुगानि + ६ महायुगानि

= १००० महायुगानि

बाह्यानुबन्धाः

[१] Archived २०१५-०६-२५ at the Wayback Machine