अप्रैल मूर्ख दिवस
| अप्रैल मूर्ख दिवस | |
|---|---|
|
अप्रैल मूर्ख दिवस अप्रिल् मूर्ख दिवस हास्यकृत्यं २००१ तमे वर्षे कोपेनहेगन मेट्रो निर्माणे चेष्टा कृतं। | |
| इतर नामानि | अप्रैल मूर्ख दिवस |
| वर्गः | सांस्कृतिक, पाश्चात्य |
| महत्त्वम् | व्यावहारिक हास्यकृत्याणि, मूर्खकृत्याणि |
| दिनाङ्कः | १ चैत्रमासस्य प्रथमदिनम् (अप्रील्) |
| रीतयः | हास्य |
| अप्रैल मूर्ख दिवस | |
|---|---|
| दिनाङ्कः | १ एप्रिल |
अप्रिल् मूर्ख दिवसः अथवा सर्वे मूर्ख दिवसः प्रतिवर्षे १ अप्रील् तिथौ आयोजितः एकः परंपरायाः, यस्मिन्सु व्यावहारिक हास्यकृत्याणि च छलप्रवृत्तयः आयोज्यन्ते। हास्यकर्मठाः प्रायः 'अप्रिल् मूर्ख!' इति उद्घोष्य स्वकार्याणि उद्घाटयन्ति। जनमाध्यमानि अपि एषां मूर्खकृत्याणां सह भागं वहन्ति, ये यथासत्यं अपरदिने प्रकाशयितुं शक्यन्ते। प्रतिवर्षे एकं निर्दोषं मूर्खकृत्यं कर्तुं दिनं निरणयितुं परंपरा संसारे ऐतिहासिके सामान्यतया विहिता अस्ति।
उत्पत्तिः।
[सम्पादयतु]यद्यपि अनेके सिद्धान्ताः प्रतिपादिताः तथापि एप्रिल्-फूल्स्-दिवसस्य यथार्थः उत्पत्तिः न ज्ञायते।
१ अप्रील् तिथ्या च मूर्खता इति विवादितं संबंधं जेफ्री चॉसरस्य 'दि क्यान्टरबरी टेल्स' ग्रंथे दृश्यते। 'नन्स् प्रीस्टस् टेल' नामककाव्ये, एकः अभिमानी कुक्कुटः, चान्तेक्ष्लीर्, एकेन लोकेन छलितो भविष्यति "यदा मार्चः प्रारब्धो, पूर्णं त्रिंशत् दिनानि च द्वे," अर्थात् १ मार्चेः ३२ तमे दिनाङ्के, यः १ अप्रिल् अस्ति। तथापि, यथासत्यं १ अप्रिल् इति चॉसरस्य संदर्भे स्पष्टं नास्ति, यः "नन्स् प्रीस्टस् टेल" इति काव्ये उक्तं अस्ति यत्र सूर्यः "वृषराशौ स्थितं यः द्वात्रिंशत् अंशं यावत् गच्छति," इति अस्ति, यः १ अप्रिल् न स्यात्। आधुनिकविद्वांसः मन्यन्ते यः किञ्चन लिप्यंतरः अस्ति वर्तमानस्मारकग्रंथेषु, यः चॉसरः स्वे लेखे 'सिन मार्चः गोण' इति लिखितवान्। यदि तथास्ति, तर्हि उक्तपदं मूलतः मार्चेः ३२ दिनानि, अर्थात् २ मई तिथे व्यक्तं स्यात्।
१५०८ तमे वर्षे, फ्रेन्च् काव्यकारः एलोई द'अमर्वल् १ अप्रिल् तिथिं 'पोइस्सों द'एव्रिल्' (अप्रिल् मूर्खः, यथार्थतः 'अप्रिल् माछ') इति उल्लिखितवान्, यः कदाचित् फ्रांस् देशे मूर्खदिवसस्य प्रथमं संदर्भं अस्ति। किञ्चित् इतिहासकाराः अस्ति ये य: १ जनवरी तिथिं नववर्षदिनं मनन्ति, तस्याः किवलाः तिथयाः, विशेषतः फ्रांसस्य कतिपये भागे, १ अप्रिल् तिथौ समाप्तं जातं अस्ति, तर्हि १ जनवरी तिथिं नववर्षदिवसस्य आरम्भे मनं प्रेषितवंतः, १ अप्रिल् तिथिं मूर्खदिवसस्य आविष्कारः कृतवान्। १ जनवरी तिथिं नववर्षदिवसस्य प्रारंभे उपयोगः फ्रांस् देशे केवलं १६वीं शतकस्य मध्यतमे प्रचलितः, तथा च उक्तं तिथिं १५६४ तमे वर्षे 'रूसियॉं संप्रेषणेन' (संस्कृत: रौस्सिलों आदेशे) औपचारिकतया स्वीकरितमिति, १५६३ तमे त्रेन्ट् परिषदस्य आदेशानुसार। तथापि, एषा सिद्दान्ते किञ्चन समस्याः अस्ति, कारणं य: १५६१ तमे वर्षे फ्लेमिश् काव्यकारः एडुआर्ड् दे डेन (संस्कृत: एडुआर्ड् दे डेन) द्वारा १ अप्रिल् तिथिं मूर्खदिवसस्य स्पष्टः संदर्भः अस्ति, यः समयः परिवर्तनं अधिगतं पूर्वं अस्मिन क्षेत्रे अस्ति। १ जनवरी तिथिं नववर्षदिवसस्य प्रारंभे प्रवृत्तिः महान् ब्रिटन्न्यां (Sanskrit: ब्रिटन्निया) तिथिं स्वीकृतं जातं यः कालक्रीड़ा विभाजनं स्थापनं कृतं सः।
१६८६ तमे वर्षे जॉन ऑब्री इत्यस्मिन् इति लिखितवान्, यत् ब्रिटेने प्रथमं अप्रिलमूर्खदिवसस्य उल्लेखः अभवत्। ततः १ अप्रिल १६९८ तमे दिने, कतिपयाः जनाः टावर ऑफ लण्डन गन्तुं प्रवञ्चिताः, यत्र ते "सिंहानां स्नानं द्रष्टुम्" इति कथितं आसीत्।
यद्यपि कश्चन बाइबिलविद् वा इतिहासज्ञः अप्रिलमूर्खदिवसस्य उत्पत्तिं स्पष्टं निर्दिष्टवान् नास्ति, केचन जनाः मन्यन्ते यत् अयं दिवसः उत्पत्तिकथायाः महाप्लावनवृत्तान्तात् उद्गतः।
१८९५ तमे वर्षे प्रकाशिते "द कम्प्लीट् कम्पेण्डियम् ऑफ युनिवर्सल नॉलेज" इत्यस्मिन्, विलियम् राल्स्टन बाल्च् इत्यनेन लिखितम्—
दीर्घकालीनः आचारः
[सम्पादयतु]आर्मेनिया
[सम्पादयतु]आर्मेनियन्-संस्कृते, एप्रिल्-मासस्य मूर्खतापूर्णं प्रहसनं, अस्क्ले मेक् इति उक्त्वा प्रकटितं भवति। (अप्रिल् मेक्वा अर्थात् 1 एप्रिल् इति।
जर्मनीदेशः
[सम्पादयतु]जर्मनी-देशे, कदाचित् अनन्तरं "एप्रिल्, एप्रिल्!" इति घोषणेन एप्रिल्-मूर्खस्य प्रहसनं प्रकटितं भवति, यः "एप्रिल्-मूर्खः" भवति। [उद्धरणं वाञ्छितम्][<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2022)">citation needed</span>]
इराणीयः।
[सम्पादयतु]ईराणे, अयं 'दुरुघ्-ए सिज्दाह' (संस्कृत: त्रयोदशस्य असत्यं) इति उच्यते च जनाः च मीडिया च १३ फार्वर्दिन (संस्कृत: सिज्दाह बेदार्) इत्यस्मिन दिनाङ्के मूर्खक्रीडाः कर्तुम्, या तिथी १ अप्रिल् तिथिं तुल्यं अस्ति। एषा परम्परा अस्ति या फारसी नववर्षे नवरोज् (संस्कृत: नववर्षे नवरोज्) केषु १३ दिनानि अपि सम्पन्नं जातं अस्ति। अस्मिन तिथौ, जनाः बहिः गच्छन्ति, स्वगृहाणि त्यक्त्वा प्राकृतिक उद्यानेषु मनोरञ्जनं कुर्वन्ति। कथितं अस्ति यः मूर्खक्रीडाः अस्मिन उत्सवे ५३६ ईसा पूर्वे अचमेनिद् साम्राज्ये आयोजिताः।
आयर्ल्याण्ड्-देशः
[सम्पादयतु]"आयरलेण्डे, परम्परया पीडितेः एकं 'महत्त्वपूर्णं पत्रं' समर्पयितुं नियुक्तं आसीत्, यत् एकस्मिन निर्दिष्टे व्यक्तौ प्रदत्तं भविष्यति। सः व्यक्ति पत्रं पठित्वा, त then पीडितं उक्त्वा यत् तत् पत्रं अन्येऽधिगच्छतु, एषा प्रक्रिया चिरकालं यथावत् प्रचलिता आसीत्। पत्रे उद्घाटिते 'मूर्खं परे गच्छ' इति लेखं आसीत्।
इटली, फ्रान्स, बेल्जियम, फ्रेंचभाषिणः क्षेत्राणि च
[सम्पादयतु]"इटलीदेशे, फ्रांसदेशे, बेल्जियम्, च स्विट्जर्लण्ड् देशे फ्रेन्च्-भाषिणो क्षेत्राणि चान्द्रिकायां १ अप्रिल् परम्परा प्रायः 'अप्रिल् माछ' (फ्रेन्च् भाषायां 'पोइस्सों द'एव्रिल्', डच् भाषायां 'एप्रिल्विस्' अथवा इटली भाषायां 'पेस्चे द'एप्रिले') इति ज्ञायते। सम्भाव्यं मूर्खक्रीडाः यानि पत्रिकायाः माछं पीडितस्य पीठे संलग्नयितुं प्रयासः, यः अवगच्छितुं किञ्चित् कृत्यं न दृश्यते। एषा माछा विशेषतया १९वीं शतकस्य उत्तरार्धे २०वीं शतकस्य प्रारम्भे फ्रेन्च् १ अप्रिल् मूर्खदिवसस्य पत्रिकाः उद्घोषितानि दृश्यन्ते। बहुतः पत्रिकाः अपि अप्रिल् माछा दिवसे असत्यकथां प्रचारयन्ति, यत्र किञ्चित् सूक्ष्मसंकेतं माछायाः संदर्भे 'मूर्खक्रीडा' इति सूच्यते। फ्रांस् देशे बौलांजरी, पॅटिसरी, च चॉकलेटियराः अपि तस्य दिवसे चॉकलेट् माछाः विक्रीणन्ति।
लेबनानदेशः
[सम्पादयतु]लेबनाने, एकः अप्रिल् मूर्खक्रीडा किञ्चिद् 'क़ज़ब़त उल् अवल निसान' इति उक्त्वा पीडितं प्रकटीकृतमस्ति, यत् 'प्रथमं अप्रिल् असत्यं' इति अनुवाद्यते।
नार्डिक्-देशाः
[सम्पादयतु]डॅनमार्कवासी, फिनलाण्डवासी, आइसल्यान्डवासी, नॉर्वेजियनवासी च स्वीडनवासी १ अप्रिल् तिथौ अप्रिल् मूर्खदिवसं उत्सवयन्ति (डॅनिश् भाषायां 'एप्रिल्स्नार', फिनलैंड भाषायां 'एप्रिल्लीपैव्या', नॉर्वेजियन भाषायां 'एप्रिल्सनार', स्वीडिश् भाषायां 'एप्रिल्स्केम्ट्')। अधिकतमं समाचारमाध्यमानि १ अप्रिल् तिथौ एकं असत्यकथां प्रकाशितयन्ति; पत्रिकायाः सन्दर्भे, एषा सामान्यतया प्रथमपृष्ठे लेखा भविष्यति परं शीर्षकं न स्यात्।
पोल्याण्ड (प्रिमा एप्रिलिस्)
[सम्पादयतु]पोलैंडे, 'प्रिमा एप्रिलिस्' (लातिन भाषायां 'प्रथमं एप्रिल्') इति दिनं मूर्खक्रीडायाः परम्परा शताब्दीयाः अस्ति। एषा तिथी अस्ति यत्र अनेके मूर्खक्रीडाः आयोज्यन्ते: कदा च अत्यन्तं परिष्कृताः असत्यकथाः जनैः, मीडिया द्वारा (यः सहकार्यं कुर्वन्ति यत् 'सूचना' अधिकं विश्वास्यं कर्तुं) तथा सार्वजनिक संस्थायाः द्वारा सन्निर्मिता: सन्ति। गम्भीरक्रियायाः सामान्यतया त्याज्यन्ते; १ एप्रिल् तिथौ प्रत्येकं उक्तं वाक्यं असत्यं स्यात्। एषा मानसिकता इतनी दृढा अस्ति यत् पोलिश्-तुर्की संघटनं लेओपोल्ड् प्रथमेन सह, १ एप्रिल् १६८३ तिथौ हस्ताक्षरितं, ३१ मार्चे पूर्वं निर्दिष्टं जातं। तथापि, पोलण्डे कस्यचित् व्यक्तेभ्यः 'प्रिमा एप्रिल्' तिथी १ एप्रिल् मध्याह्ने समाप्ति होते, ततः पश्चात् 'प्रिमा एप्रिल्' हास्याः अनुपयुक्ताः च अशोभनाः इत्येवं मानीयन्ते।
स्पेनी-भाषिणः देशाः
[सम्पादयतु]अनेके स्पेनीभाषिणां राष्ट्रे (च फिलिपीन्से), 'दिया दे लॉस सान्तोस् इनोसेंतेस्' (पवित्रा निष्कलङ्कपुत्रदिवसः) इति उत्सवः अस्ति यः १ एप्रिल् मूर्खदिवसस्य अत्यन्तं समानः अस्ति, परं यः उत्तर-दिसम्बरमासे (२७, २८, वा २९, स्थानानुसारम्) उत्सवितमस्ति। तथापि, गॅलिसियायां १ एप्रिल् मूर्खदिवसः अपि परम्परागतः अस्ति, यः रामोन् ओटेरे पेद्रायो द्वारा कथितः 'दिया दोस् एन्गानोस्' इति नामकः, च परम्परा यः परम्परागतः वाक्ये निहितमस्ति यः दिवसः अस्ति यः समये गधाः यत्र तेषां गच्छितुं न युक्तं, तत्र गच्छन्ति।
तुर्की
[सम्पादयतु]तुर्की-देशे अपि एप्रिल्-फूल्स् इत्यस्य परिहासस्य परम्परा अस्ति। प्रहसनानि, हास्यकथनानि च प्रायः मौखिकानि भवन्ति, तथा च "बीर् निसान्!/निसान् बीर्!" (1 एप्रिल्!) इति घोषणेन प्रकटितानि भवन्ति।
युक्रेन्
[सम्पादयतु]"१ एप्रिल् मूर्खदिवसः ओदेसायां व्यापकं उत्सवितो भूत्वा 'हुमोरिना' इति विशेषं स्थानीयं नाम धारयति (यूक्रेनी भाषायां Гуморина, Humorina)। एषा उत्सवः १९७३ तमे वर्षे उत्पन्ना आसीत्। एकं अप्रिल् मूर्खक्रीडां 'Перше квітня — брехня всесвітня' ('Pershe kvitnya — brekhnya vsesvitnya', यः 'प्रथमं एप्रिल् — विश्वव्यापी असत्यं' इति अनुवाद्यते) इति उक्त्वा पीडिते प्रकटीकुरुते। उत्सवे नगरे मुख्ये रस्ते विशालं जुलूसं आयोज्य, मुक्तकं संगीतसमारोहं, रस्ते मेलाः च अभिनयः आयोजनानि सन्ति। उत्सवप्रतिभागिनः विविधानि वेशभूषाणि धत्त्वा नगरे भ्रमन्ति, परिगच्छन्ति च मूर्खक्रीडाः कर्तुं, यात्रिकान् मूर्खयन्ति च। १ एप्रिल् मूर्खदिवसस्य एकं परम्परायाः अन्तर्गतं मुख्यनगरस्मारकं हास्यपूर्णं वस्त्राणि धारणायाः परंपरा अस्ति। हुमोरिना स्वकीयम् च प्रतीकचिन्हं धारयति—एकं प्रसन्नं नौसैनिकं जीवनरक्षकवर्त्मानधारीं—यस्य रचनाकारः कलाकरकः आर्कादि त्स्यकुन् आसीत्। उत्सवे विशेषेण प्रतीकचिन्हयुक्ताः स्मरणिका मुद्रिताः विक्रियमाणाः सन्ति। २०१० तमे वर्षे, १ एप्रिल् मूर्खदिवसस्य उत्सवेषु एकं अन्तर्राष्ट्रीयं जोकरमहोत्सवः अपि सम्मिलितमस्ति, च उभे एकतया उत्सविते। २०१९ तमे वर्षे, उत्सवः ओदेसा चलचित्रस्थलस्य शतवार्षिकीं समर्पितमासीत्, सर्वे कार्यक्रमाः चलचित्रे विशेषकं केन्द्रितं आयोज्यन्ते।
संयुक्त अधिराज्यम्
[सम्पादयतु]
यूकेदेशे अप्रिलमूर्खदिवसे कश्चन उपहासः कृत्वा पश्चात् "अप्रिलमूर्खः!" इति घोषणया तत् प्रकाश्यते, येन उपहसितः जनः "अप्रिलमूर्खः" इति भवति। १९५० दशकस्य एकस्मिन अध्ययनं, येन लोकपरम्पराविदौ आयोना तथा पीटर ओपी इत्येतौ कृतवन्तौ, यूकेदेशे तथा तस्माद् परम्परा प्राप्तेषु राष्ट्रेषु अयं व्यवहारः अद्यापि अस्ति इति दृष्टम्। अयं रीतिः मध्याह्नपर्यन्तं एव प्रवर्तते, ततः परं पुनरुपहासः अयोग्यः भवति। अतः यदि कश्चन मध्याह्नात् परं उपहासं करोति, सः स्वयमेव "अप्रिलमूर्खः" इति गण्यते।
स्कॉटलैंडदेशे अप्रिलमूर्खदिवसः पूर्वं "हण्टिगोक् दिवसः" इत्याख्यायते स्म। एषः नाम "हण्ट द गोक्" इत्यस्य विकृतिरूपं अस्ति, यत्र "गोक्" इति शब्दः स्कॉटदेशीयभाषायां कूजकपक्षिणं मूर्खं वा जनं सूचयति। गैलिकभाषायां एतस्य विकल्पनामे भवतः—"लाः न गोकैरेक्त्" (गोक्-दिवसः) अथवा "लाः रुयिथ न कुथैग" (कूजकपक्षिणः धावनदिनम्)।
परम्परागत उपहासः एवं भवति—कस्मैचित् गुप्तसन्देशं वहितुं निवेद्यते, यः कस्यचित् साहाय्यं याचितुं लिखितः इति प्रतीत्यते। किन्तु वस्तुतः सन्देशे लिखितं भवति— "हस मा, स्मितं मा कुरु। अन्यं योजनं गोकं शोधय।" (अर्थात्—"न हस, न हस स्मितं कुरु। अन्यं योजनं गोकं अन्वेषय।")
यः जनः एतं सन्देशं प्राप्नोति, सः पठित्वा उत्तरं ददाति यत्, "साहाय्यं दातुं शक्नोमि, किन्तु अन्यस्मै प्रथमं ज्ञापयिष्यसि।" ततः सः पीडितं जनं अन्यस्मै समानं सन्देशं सह प्रेषयति, तथा पुनः पुनः एवं प्रवर्तते।
प्रहसनं
[सम्पादयतु]एकः प्रसिद्धः उपहासः अस्ति यत्र ओरेओ नाम्नः बिस्कुटस्य मध्यम् भागं सावधानतया निष्कृत्य, तत्स्थाने श्वेतदन्तमञ्जनं स्थाप्यते। एवं च अनेकाः उपहासाः भवन्ति, यत्र कश्चन वस्तु (सामान्यतः खाद्यपदार्थः) अन्येन सदृशेन वस्तुना प्रतिस्थाप्यते, किन्तु तस्य स्वादः भिन्नः भवति। उदाहरणार्थं, शर्करायाः स्थाने लवणं स्थाप्यते अथवा वनीलारसयुक्तस्य लेपस्य स्थाने आम्लदधि स्थापितं भवति।
अप्रिलमूर्खदिवसे केवलं जनाः परस्परं उपहासं न कुर्वन्ति, अपितु जटिलाः उपहासाः अपि दृश्यते—रेडियोवाणीस्थानेषु, दूरदर्शनचक्रेषु, समाचारपत्रेषु, जालपृष्ठेषु च। बृहत्संस्थाभिः अपि अनेके उपहासाः कृताः।
एकः प्रसिद्धः उपहासः १९५७ तमे वर्षे अभवत्, यत्र बीबीसी नाम्नः संस्थया पानोरामा इत्यस्मिन् समसामयिककार्यक्रमे एकं चलचित्रं प्रसारितं यत्र स्विस्देशीयकृषकाः नवीनं स्पाघेट्टि-शस्यं कर्षन्तः दृश्यन्ते स्म। एषः उपहासः "स्विस स्पाघेट्टि-फसलः" इति कथितः। ततः शीघ्रं बीबीसी कार्यालयं जनैः पूरितं अभवत्, ये स्पाघेट्टि-वृक्षं क्रेतुम् इच्छन्ति स्म। अतः अन्यदिने समाचारेषु बीबीसी एतत् चलचित्रं ठट्टा इति घोषितवान्।
अन्तर्जालम् तथा सुलभतया उपलब्धा वैश्विकसमाचारसेवाः अप्रिलमूर्खदिवसस्य उपहासानां दर्शकवर्गं विस्तीर्णं प्राप्तुं शक्नुवन्ति, यः कदापि न साक्षात्कारः अभवत्।
तुलनीय-प्र्याङ्क्-डेस्
[सम्पादयतु]२८ दिसम्बर
[सम्पादयतु]२८ दिसम्बर, स्पेनेषु तथा हिस्पैनिक अमेरिकायाम् तस्य समकक्षं दिवसः, "पवित्रनिरपराधस्य दिनम्" इति ईसाई महापर्वं अस्ति। ईसाई उत्सवः स्वयमेव एकः धार्मिकः पर्वः अस्ति, परन्तु उपहासपरम्परा तत्र नास्ति, यद्यपि एषा परम्परा प्रतिवर्षे उल्लङ्घ्यते।
हिस्पैनिक अमेरिकायां किञ्चिद् प्रदेशेषु, उपहासे कृतके, "इनॉसेंटे पालोमिता के ते देजास्ते एंगाण्यार" ("तुमि निर्दोषे पिव्रिणि यः स्वयम् मूढतां स्वीकृतवान्!" इति उद्घोषणा कृत्यते, यत् अन्येन अर्थेण "पालोमिता" शब्दः यः "पॉपकॉर्न्" इति अपि व्याख्यायते।)
नवमासे प्रथमदिनम्
[सम्पादयतु]अनेकषु आङ्ग्लभाषाभाषिषु देशेषु, विशेषतः ब्रिटेन, आयर्लैण्ड, ऑस्ट्रेलिया, न्यूज़ीलैण्ड, दक्षिण-अफ्रिका च, "मासस्य प्रथमदिने नखदंशनं च घातः च" इति वक्तुं प्रथा अस्ति, विशेषतः बालकैः।
यः जनः उपहसितः, सः प्रत्युत्तररूपेण "शीघ्रत्वाय एकः आघातः च एकः लघु प्रहारः" इति वदति। ततः आक्रमणकर्त्ता पुनः प्रत्युत्तररूपेण "चतुरताय नेत्रे एकः आघातः" इति वदति।
लोकप्रियतायां संस्कृतेः
[सम्पादयतु]पुस्तकानि, चलचित्राणि, दूरदर्शनधारावाहिकानि च अप्रिलमूर्खदिवसं शीर्षकं वा प्रेरणास्रोतं कृत्वा उपयुज्यन्ते। उदाहरणरूपेण, ब्राइस् कर्टनेय इत्यस्य "अप्रिल फूल्स डे" (१९९३) नामकं उपन्यासं अस्ति, यस्य शीर्षकं तस्य पुत्रस्य तस्मिन्नेव दिवसे निधनं सूचयति।
१९९० दशकस्य "रोज़ैन" इति हास्यधारावाहिके "अप्रिल फूल्स डे" इति नाम्ना एकः प्रकरणः आसीत्। किन्तु एषः नामः जानबूझकर भ्रमोत्पादकः आसीत्, यतः तस्य प्रकरणस्य विषयः वस्तुतः अमेरिकादेशीय करदिवसः (१५ अप्रिल) आसीत्।
तथैव, स्पॉन्जबॉब स्क्वेयरपॅण्ट्स इत्यस्य प्रथमसङ्ख्यायाः एकोनविंशतितमं प्रकरणं "फूल्स इन अप्रिल" इति नाम्ना प्रसिद्धं, यत्र कथा अप्रिलमूर्खदिवसे घटते।
माइनक्राफ्ट (मम शिल्प)
[सम्पादयतु]प्रत्येकवर्षे १ अप्रिल तिथौ, मोजाङ् इत्ययं विडियोक्रीडाविकासकसंस्था माइनक्राफ्ट: जावा संस्करणाय (यः संगणकेषु उपलब्धः) एकं अप्रिलमूर्खदिवसस्य स्नैपशॉट् (परिवर्तितं क्रीडासंस्करणं) प्रकाशयति। वर्षाणां क्रमणे अनेके अप्रिलमूर्खदिवसस्य अद्यतनसंस्करणाः मोक्ताः।
अपि पश्यतु।
[सम्पादयतु]मूर्खाणां उत्सवः, तथैव मध्ययुगीनः उत्सवः
एप्रिल-मूर्खदिवसस्य हास्यस्य सूची
व्यावहारिकहास्यविषयाणां सूची
सन्दर्भः
[सम्पादयतु]
ग्रन्थसूची
[सम्पादयतु]- Selena: Como La Flor. Boston.
- Divided Soul: The Life of Marvin Gaye. Cambridge, Massachusetts.
अधिकं पठितुम्
[सम्पादयतु]- The Guardian Book of April Fool's Day.
- April Fool and April Fish: Towards a Theory of Ritual Pranks. pp. 4–14.
बाह्य-सम्पर्कः
[सम्पादयतु]- "Wikipedia is victim of an onslaught of April Fool's jokes". Wikinews. 2005.
- "Top 100 April Fools' Day hoaxes of all time". Museum of Hoaxes.
- April Fool 's Day कौण्ट्डौन् टैमर् इति। अग्रिमे एप्रिल्-फूल् इत्यस्य विरामदिनं यावत् कति दिनानि सन्ति?
- "एप्रिल् फूल्स् डे आन् द वेब्" इति। : 2004 तः अद्यावधि यावत् सर्वेभ्यः ज्ञातानां एप्रिल् फूल्स् डे जोक्स् जालपुटानां सूची।"April Fools' Day On The Web".
प्राधिकरण नियंत्रण  |
|
|---|