अरनिको

अरनिको
बेइजिङ स्थित मिआओइङ मन्दिर प्राङ्गणे अरनिकोकोस्य प्रतिमूर्ति
जन्म	ख्रिस्ताब्द १२४५ पाटन, ललितपुर महानगरपालिका
मृत्युः	ख्रिस्ताब्द १३०६ चीन
देशीयता	मल्ल राजवंश
अन्यानि नामानि	बलबाहू आनिक
वृत्तिः	कलाकार
कृते प्रसिद्धः	प्यागोडा शैली
Notable work	स्वेत चैत्य, चीन

अरनिको उपनाम बलबाहू, (ख्रिस्ताब्दे १२४५-१३०६) लोकख्यातः वास्तुशिल्पी आसीत्। सः नेपालस्य राष्ट्रिय-विभूतिरूपेण सम्मानितः अस्ति । तस्य वास्तुकला तिब्बतदेशे अतीव लोकप्रियः।

पितामातरौ लाखाँना एवं सुमाखचीयाः सन्तानरूपे ख्रिस्ताब्दा १२४४ तमे वर्षे नेपाल मण्डलस्य पाटन नगरे जाता एष कलाकार नैका बुद्धमन्दिराणि अनिर्मियत्। चीनदेशं गत्वा तत्रापि नैका बुद्ध चैत्याः अनिर्मियत्। तान्मध्ये बेइजिङ नगरे निर्मितं विश्वप्रसिद्ध स्वेतचैत्य अधुनापि पर्यटकाः आकर्षति। अनन्तरम् तेन सह सताधिका कलाकारा काष्ठमण्डपात् तिब्बतमार्गे चीनदेशं गतवन्त।

अरनिको तस्य चयाथा नामक पत्नीं गृहैव विहित्वा चीन गतवान आसित्। तत्र सः नवाधिका औपचारिक परिणयाः कृतवान्। तान्मध्ये कानिचन चीनियाँ लघुराज्या राजकुमारीनां आसन्। तस्या अन्याषु बहब उपस्त्रीणां च आसन्।

चीनी सम्राट कुब्ला खाँ एतस्य राजगुरू पाहसपा अरनिको एतस्य नेतृत्वे नेपालात् असितीधिका शिल्पी चीन प्रासाद नीतवान् आसित्। तेन सम्राट कुब्ला खाँन सह अरनिकोस्य मेलनम् कारितवान्। तस्य शिल्पद्वारा प्रभावित सम्राट तेषु अनेका महत्वपूर्ण निर्माण कार्या दत्तवान् इति मन्यते। चीन सम्राट तं 'साङ्नु' इति पद अपि दत्तवान्। अनन्तरम् सः क्वान्ह्यु नाइफ एवं 'नासथु' इति विविधा उपाधिद्वारा विभुषित आसित् ।

१३०६ ख्रिस्ताब्दे चीनस्य पेकिङ नगरे तस्य देहान्त अभवत्।