"अजन्तागुहाः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
(लघु) using AWB |
(लघु) r2.6.4) (robot Modifying: sk:Adžanta (sídlo) |
||
पङ्क्तिः ५३: | पङ्क्तिः ५३: | ||
{{Link FA|mr}} |
{{Link FA|mr}} |
||
<!-- The below are interlanguage links. --> |
<!-- The below are interlanguage links. --> |
||
[[ar:أجانتا]] |
[[ar:أجانتا]] |
||
[[bn:অজন্তা গুহাসমূহ]] |
[[bn:অজন্তা গুহাসমূহ]] |
||
पङ्क्तिः ८३: | पङ्क्तिः ८४: | ||
[[ro:Ajanta]] |
[[ro:Ajanta]] |
||
[[ru:Аджанта]] |
[[ru:Аджанта]] |
||
[[sk:Adžanta]] |
[[sk:Adžanta (sídlo)]] |
||
[[sv:Ajantagrottorna]] |
[[sv:Ajantagrottorna]] |
||
[[ta:அஜந்தா ஓவியங்கள்]] |
[[ta:அஜந்தா ஓவியங்கள்]] |
०१:३५, २९ आगस्ट् २०११ इत्यस्य संस्करणं
जगत्प्रसिद्धाः अजन्तागुहाः महाराष्ट्रस्य औरङ्गबाद्नारतः १०० कि.मी. परिमिते द्वरे सन्ति । गुहा शब्दस्य श्रवणमात्रेण आश्चर्यभावः कुतूहलं च उद्भवेत् विशेषतः बालेषु । अजन्तागुहानां दर्शनेन सः भावः न उद्भवेत् । यतः क्रि.पू.२०० वर्षे निर्मिताः एताः गुहाः बौद्धभिक्षणां निवासस्थानानि आसन् । ते साधनेतरावधौ चित्रशिल्पकलाभिः गुहानाम् अन्तर्भागाणाम् अलङ्करणे रताः भवन्ति स्म । सहजतया एव कलाकृतयः बुद्धस्य पूर्वजीवनसम्बद्धाः पूर्वजन्मसम्बद्धाः च भवन्ति स्म ।
सर्वासु अपि कलाकृतिषु धार्मिकच्छाया परिद्दश्यते स्म् । भिक्षुभिः उपयुक्तानां वर्णादीनाम् उत्कृष्टताया: कारणतः शताधिकानां वर्षाणाम् अनन्तरम् अपि तत्रत्याः कलाकृतयः नावीन्ययुक्ताः इत्येव भान्ति । वर्णाः नशयमानाः सन्ति इति यदा लक्षितं तदा प्राचीनकलाकृतयः रक्षणीयाः एव इति महान् प्रयासः आचरितः । ब्रिटीश-आखेटकैः एताः गुहाः १८१९ तमे वर्षे अभिज्ञाताः । ईस्ट्-इण्डियाकम्पनीजनैः एतासां कलाकृतीनां प्रतिकृतिप्राप्तये प्रयासः कृते । अत्र ३० गुहाः सन्ति । तासु ५ गुहाः ‘चैत्यगृहणि’ इति निर्दिश्यन्ते । अवशिष्टाः ‘विहाराः’ ‘आश्रमाः’ इति वा निर्दिश्यन्ते । घनशिलाभ्यः एताः गुहाः उत्खाताः स्युः इति भाव्यते । प्रवेशद्वाराणि तु उत्कृष्टाभिः कलाकृतिभः विशेषतः अलङ्कृतानि द्दश्यन्ते ।
‘एताः अजन्ता -गुहाः बौद्धमतीयायाः कलायाः अत्युत्कृष्टाश्रय -भूताः’ इति वर्णयन्त्या युनेस्कोसंस्थया १९८३ तमे वर्षे एतासां गुहानां विविरणं जागतिकानां पारम्परिकाणां स्थलानाम् आवल्यां योजितम् अस्ति ।
गुहादेवालयाः
एल्लोरा, अजन्ता इत्यादिषु गुहादेवालयेषु स्थितानि भितिचित्राणि भवतां मनः आकृष्टवन्ति स्युः एव । कठिनासु अपि शीलासु एअताः गुहाः कथं निर्मिताः स्युः इति आश्छर्यं स्यात खलु भवताम् । भवन्तः कदाचित् वा विहाराय समुद्रतीरं गतवन्तः स्युः एव खलु ? जलक्रीडायाः अनन्तरं सिकताभिः नीडादिकं रचितवन्तः स्युः अपि । तदवसरे भवद्भिः आदौ सिकताराशिः निर्मितः स्यात् । ततः प्रकोष्ठादयः निर्मिताः स्युः सिकतानाम् अपनयनेन । एवमेव निर्मियन्ते शिलागुहाः अपि । शीलागुहासु मन्दिरस्य निर्माणम् अपि एतेनैव क्रमेण भवै । इष्टिकायाः उपरि इष्टिकानां स्थापनं तत्र न भवति । भारते शिलाकर्तनपुरस्सरं गुहादीनां निर्माणस्य आरम्भः आरम्भः अभवत् २००० वर्षेभ्यः पूर्वम् आदौ पर्वतस्थायाः शिलायाः उपरि निर्मीयमाणायाः रचनायाः बाह्यं रुपं रेखया चित्र्यते । ततः अनपेक्षितान् भगान् अपनीय रचनानिर्माणं क्रियते । आदौ ऊर्ध्वभागस्य (छ्देः) निर्माणं भव्ति, ततः अवशिष्टाः भागाः निर्मीयन्ते । केरलमुम्बयीप्रभृतिषु स्थलेषु द्दश्यमानाः गुहाः १९०० वर्षेभ्यः पूव्रं रचिताः । परस्पराभिमुखतया रचिताः अत्रत्याः स्तम्भाः चित्ताकर्षकाः सन्ति । अनपेक्षितान् शिलाभागान् ये अपन्यन्ति ते प्रायः भवन्ति वृत्तिनिपुणाः । एवं हि विश्वस्यते यत् एल्लोरास्थं कैलासमन्दिरं निर्मितवान् शिल्पी प्रायः स्वयमपि न जानति स्म यत् मया निर्मितं मन्दिरम् एवम् अपूर्वं भवेत् इति ।
External links
विकिमीडिया कॉमन्स् मध्ये Ajanta Caves सम्बन्धिताः सञ्चिकाः सन्ति। |
- Ajanta Caves, Ellora Caves, Aurangabad Caves
- Ajanta: Written in the Stone. Documentary by Laurence Castle based on Walter Spink's finding. [www.youtube.com/watch?v=YZsAbzR1-vk]
- Ajanta: Some Kind of Miracle. Documentary by Laurence Castle, the history of Ajanta. [www.youtube.com/watch?v=S8I6YXGcRKI]
- National Geographic feature
- An essay on Ajanta Caves from the online travel magazine travelmag.co.uk (May 10, 2009)
- Video of the caves MTDC site
- Ajanta Caves in UNESCO List
- "Ajanta", Jacques-Edouard Berger Foundation, World Art Treasures (choose French or English)
- Frontline Article On Ajanta Paintings
- Photographs of the Ajanta caves-paintings and sculpture, IndiaMonuments.org
- Article on Ajanta from the Travel section of the New York Times (November 5, 2006)
- photos of the Ajanta caves
- Photographs
- Video Travelogue on Ajanta Cave Temples
- The Herbert Offen Research Collection of the Phillips Library at the Peabody Essex Museum
- Ajanta Caves - rock cut Buddhist temples | Wondermondo
- 360 degree virtual tour of Ajanta caves
फलकम्:Aurangabad district, Maharashtra topics फलकम्:World Heritage Sites in India