"ज्ञानपीठप्रशस्तिः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
|||
पङ्क्तिः २१: | पङ्क्तिः २१: | ||
! भाषा |
! भाषा |
||
|- |
|- |
||
|१९६५ || [[जि शङ्कर कुरूप्]] || |
|१९६५ || [[जि शङ्कर कुरूप्]] || ओडकुझल् (वंशी) ||[[मलयालम्]] ||[[File:G.shankarakurup.jpg|80px]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६६ ||[[ताराशङ्कर बन्दोपाध्यायः]] || |
|१९६६ ||[[ताराशङ्कर बन्दोपाध्यायः]] || गानदेवता || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६७ ||[[कुप्पळ्ळि वेङ्कटप्प पुट्टप्प]] (कुवेम्पु) || |
|१९६७ ||[[कुप्पळ्ळि वेङ्कटप्प पुट्टप्प]] (कुवेम्पु) || श्री रामायणदर्शनम् || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६७ || [[उमाशङ्कर जोशि]] || |
|१९६७ || [[उमाशङ्कर जोशि]] || निशिथ || [[गुजराती]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६८ || [[सुमित्रानन्दन् पन्त्]] || |
|१९६८ || [[सुमित्रानन्दन् पन्त्]] || चिदम्बर || [[हिन्दि]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६९ || [[फिरक् गोरख्पुरि]] || |
|१९६९ || [[फिरक् गोरख्पुरि]] || जुल्-ए-नग्मा || [[उर्दु]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७० || [[विश्वनाथ सत्यनारायण]] || |
|१९७० || [[विश्वनाथ सत्यनारायण]] || रामायण कल्पवृक्षमु || [[तेलुगु]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७१ || [[बिष्णु डे]] || |
|१९७१ || [[बिष्णु डे]] || स्मृति सत्त भविष्यत् || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७२ || [[राम्धारी सिङ्ग् दिन्कर्]] || |
|१९७२ || [[राम्धारी सिङ्ग् दिन्कर्]] || ऊर्वशी || [[हिन्दी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७३ || [[दत्तात्रेय रामचन्द्र बेन्द्रे]] || |
|१९७३ || [[दत्तात्रेय रामचन्द्र बेन्द्रे]] || नाकुतन्ति || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७३ || [[गोपिनाथ् मोहान्ति]] || |
|१९७३ || [[गोपिनाथ् मोहान्ति]] || परज || [[ओरिया]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७४ || [[विष्णु सखाराम् खण्डेकर्]] || |
|१९७४ || [[विष्णु सखाराम् खण्डेकर्]] || ययाति || [[मराठी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७५ || [[पि वि अखिलन्]] || |
|१९७५ || [[पि वि अखिलन्]] || चित्रप्पवै || [[तमिळ्]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७६ || [[आशापूर्णदेवी]] || |
|१९७६ || [[आशापूर्णदेवी]] || प्रथम प्रतिश्रुति || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७७ || [[शिवरामकारन्तः]] || |
|१९७७ || [[शिवरामकारन्तः]] || मूकज्जिय कनसुगळु || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७८ || [[सच्चिदानन्द हिरानन्द वात्स्यायन् |
|१९७८ || [[सच्चिदानन्द हिरानन्द वात्स्यायन् अज्ञेय ]] || कितनी नवोन् मेन् कितनी बार् || [[हिन्दी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७९ || [[बीरेन्द्रकुमार् भट्टाचार्य]] || |
|१९७९ || [[बीरेन्द्रकुमार् भट्टाचार्य]] || मृत्युञ्जय || [[अस्सामी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९८० || [[एस् के पोट्टेकट्]] || |
|१९८० || [[एस् के पोट्टेकट्]] || [[ओरु देशथिन्ते कथा]] || [[मलयालम्]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९८१ || [[अमृताप्रीतम्]] || |
|१९८१ || [[अमृताप्रीतम्]] || कगज् ते केन्वास् || [[पञ्जाबी]] || [[File:Amrita Pritam (1919 – 2005) , in 1948.jpg|80px]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९८२ || [[महादेवी वर्मा]] || ''यम'' || [[हिन्दी]] |
|१९८२ || [[महादेवी वर्मा]] || ''यम'' || [[हिन्दी]] |
०७:२९, ८ मार्च् २०१२ इत्यस्य संस्करणं
एषा ज्ञानपीठप्रशस्ति: भारते कृतां साहित्यक्षेत्रीयाम् अपूर्वां सिद्धिम् अभिलक्ष्य दीयते प्रतिवर्षम् । ‘दि टैम्स् आफ् इण्डिया’-पत्रिकाया: प्रकाशकै: साहुजैनपरिवारीयै: ‘भारतीयज्ञानपीठ’नामक: न्यास: प्रतिष्ठापित: । श्री साहुशान्तिप्रसादजैन, श्रीमती रमा जैन च एतस्य प्रतिष्ठापकौ । एतेन न्यासेन दीयते एषा प्रशस्ति: । प्रशस्तिरेषा पञ्चलक्षरूप्यकात्मिका भवति इदानीम् । संविधानेन अनुमतया ययाकयाचिदपि भाषया कृता कृतिरचना एव एतां प्रशस्तिं प्राप्तुम् अर्हा भवति । भारतस्य लेखकानां कृते दीयमाना प्रतिष्ठिता प्रशस्तिः अस्ति। एषा प्रशस्तिः भारतस्य संविधानस्य अष्टमानुच्छेदे याः भाषाः उल्लिखिताः तासां भाषाणां अत्युत्तमभारतीयलेखकस्य कृते दीयते । एषा प्रशस्तिः १९६० तमवर्षस्य मेमासस्य २२ तमे दिनाङ्के स्थापिता । प्रथमतया एषा प्रशस्तिः १९६५ तमे वर्षे मलयालस्य लेखकाय श्रीमते जि.शङ्करकुरुपाय प्रदत्ता । विजेतारः प्रशस्तिफलकेन, पञ्चलक्षरूप्यकैः , वाग्देव्याः कांस्यप्रतिमया च सम्मानिताः भवन्ति ।
साहुशान्तिप्रसादजैन:
साहुशान्तिप्रसादजैनवर्य: क्रि.श.१९११ तमे वर्षे उत्तरप्रदेशे नजीबाबादनगरे जन्म प्राप्नोत् । बनारसहिन्दुविश्वविद्यालये आगराविश्वविद्यालये च तेन विज्ञानविषयिणी स्नातकपदवी प्राप्ता । वाराणस्याम् अखिलभारतीयं प्राच्यविद्यासम्मेलनं यत् प्रवृत्तं तत्र विद्वद्भि: सूचितं यत् साहित्यक्षेत्रस्य प्रोत्साहनाय राष्ट्रस्तरीया गौरववर्धिका काचित् विशिष्टा प्रशस्ति: प्रदातव्या, तदर्थं कश्चन न्यास: प्रतिष्ठापनीय: इति । तत: १९४४ तमे वर्षे फेब्रवरीमासस्य १८ दिनाङ्के ‘ज्ञानपीठप्रशस्ति’न्यास: प्रतिष्ठापित: जात: । शान्तिप्रसादजैनवर्य: अस्ति न्यासस्यास्य संस्थापकन्यासी । तस्य पत्नी रमाजैनवर्या न्यासाध्यक्षा जाता । २७.१०.१९७७ तमे वर्षे शान्तिप्रसादवर्य: दिवं गत: । क्रि.श.१९६५ तमात् वर्षात् ज्ञानपीठप्रशस्तिप्रदानप्रथा आरब्धा । आदौ प्रशस्तिमूल्यं सार्धैकलक्षरूप्यकात्मकम् आसीत् । इदानीं तु प्रशस्तिमूल्यम् अस्ति पञ्चलक्षरूप्यकात्मकम् । प्रशस्तिमेतां भारतसर्वकारः ददाति इति भ्रान्तिः अस्ति जनेषु । वस्तुतः टैंस् आफ् इण्डियास्वामिनः जैन्कुटुम्बसदस्याः एतस्याः प्रशस्त्याः स्थापकाः ।अधुनापि न्यासे सदस्येषु ते एव अधिकाः सन्ति । क्रि.श.१९८२ तः ,एतां प्रशस्तिंभारतीयसाहित्यस्यकृते यः समग्रं योगदानं करोति तादृशाय लेखकाय दीयते । एतावत् पर्यन्तम् कन्नडभाषायाः अष्टौ लेखकाः एतां प्रशस्तिं प्राप्तवन्तः ।कन्नडभाषा अधिकज्ञानपीठप्रशस्त्या पुरस्कृता अस्ति ।.हिन्दी भाषायां षट् जनाः एतां प्राशस्तिं प्राप्तवन्तः । एषा भाषा द्वितीये स्थाने अस्ति ।
प्रशस्तिभूषिताः विविधभाषाः
मलयाळभाषीय: जि. शङ्करकुरुपवर्य: प्रथमां ज्ञानपीठप्रशस्तिं प्राप्तवान् क्रि.श.१९६८ तमे वर्षे । क्रि.श.१९८२ तमवर्षपर्यन्तम् अपि विशिष्टसेवां कृतवत: कृतिकारस्य विशिष्टायै कृत्यै एषा प्रशस्ति: प्रदीयते स्म । किन्तु अनन्तरकाले निर्णीतं यत् समग्रां सिद्धिम् अभिलक्ष्य एव एषा प्रदातव्या इति । अद्यापि सा एव परम्परा अनुवर्तते । हिन्दीभाषया कन्नडभाषया च सप्तवारं, वङ्गभाषया पञ्चवारं, मलयाळभाषया मराठीभाषया च चतुर्वारम्, उर्दुगुजरातिभाषाभ्यां त्रिवारम्, असामिया-ओरिया-पञ्जाबी-तळिलु-तेलुगुभाषाभि: द्विवारं च एषा प्रशस्ति: प्राप्ता । ज्ञानपीठप्रशस्तिं प्राप्तवती पञ्चदशी भाषा संस्कतम् । ११.११.०८ दिनाङ्के २००५, २००६ वर्षयो: ज्ञानपीठप्रशस्ति: घोषिता ज्ञानपीठप्रशस्तिभाज: डा सीताकान्तमहापात्रस्य आध्यक्ष्येण युक्तया समित्या । २००५ तमवर्षीया प्रशस्ति: हिन्दीकविना कुन्वरनारायणवर्येण सम्प्राप्ता ।
संस्कृतभाषया प्राप्तम्
क्रि.श.२००६ तमवर्षीया प्रशस्ति: संस्कृतीयेन सत्यव्रतशास्त्रिवर्येण, कोङ्कणीभाषीयेण रवीन्द्रकेळकरवर्येण च सम्प्राप्ता । ४२ तमी प्रशस्ति: एषा । संस्कृतेन एषा प्रशस्ति: प्राप्ता अस्ति ऐदम्प्राथम्येन ।
ज्ञानपीठप्रशस्त्या पुरस्कृताः
उल्लेखाः
- ↑ The multi-faceted playwright, Frontline (magazine)
- ↑ "Malayalam, Urdu writers claim Jnanpith awards". The Hindu (Chennai, India). २५ September २०१०. आह्रियत २५ September २०१०.