"वराङ्गम्" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
(लघु) r2.7.3) (Robot: Adding fi:Kaneli |
(लघु) Bot: Migrating 68 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q28165 (translate me) |
||
पङ्क्तिः ३२: | पङ्क्तिः ३२: | ||
[[वर्गः:आहारोपस्कराः]] |
[[वर्गः:आहारोपस्कराः]] |
||
[[af:Kaneel]] |
|||
[[ang:Ofersǣwisc rind]] |
|||
[[ar:قرفة]] |
|||
[[arz:قرفه]] |
|||
[[az:Darçın]] |
|||
[[bg:Канела]] |
|||
[[bn:দারুচিনি]] |
|||
[[br:Kanell (temz)]] |
|||
[[bs:Cimet]] |
|||
[[ca:Canyella (espècia)]] |
|||
[[ceb:Kanela]] |
|||
[[cs:Skořice]] |
|||
[[da:Kanel]] |
|||
[[de:Zimt]] |
|||
[[el:Κανέλα]] |
|||
[[en:Cinnamon]] |
|||
[[eo:Cinamo]] |
|||
[[es:Cinnamomum verum]] |
|||
[[et:Kaneel]] |
|||
[[fa:دارچین]] |
|||
[[fi:Kaneli]] |
|||
[[fr:Cannelle (écorce)]] |
|||
[[frr:Kaneel]] |
|||
[[fy:Kaniel]] |
|||
[[gd:Caineal]] |
|||
[[gl:Canela]] |
|||
[[he:קינמון]] |
|||
[[hi:दालचीनी]] |
|||
[[hr:Cimet]] |
|||
[[hu:Fahéjfa]] |
[[hu:Fahéjfa]] |
||
[[id:Kulit kayu manis]] |
|||
[[io:Cinamo]] |
|||
[[is:Kanill]] |
|||
[[it:Cinnamomum zeylanicum]] |
|||
[[ja:シナモン]] |
|||
[[kn:ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ]] |
|||
[[ko:실론계피나무]] |
|||
[[la:Cinnamum]] |
|||
[[lb:Kanéil]] |
|||
[[lt:Cinamonas]] |
|||
[[lv:Kanēlis]] |
|||
[[ml:കറുവ]] |
|||
[[my:သစ်ကြံပိုးပင်]] |
|||
[[ne:दालचिनी]] |
|||
[[nl:Kaneel]] |
|||
[[nn:Kaneltre]] |
|||
[[no:Kanel]] |
|||
[[nrm:Cannelle]] |
|||
[[pl:Cynamonowiec cejloński]] |
|||
[[pt:Canela]] |
|||
[[qu:Kanila sach'a]] |
|||
[[ro:Scorțișoară]] |
|||
[[ru:Корица (пряность)]] |
|||
[[simple:Cinnamon]] |
|||
[[sk:Škorica]] |
|||
[[sl:Cimet]] |
|||
[[sq:Kanella]] |
|||
[[sr:Цимет]] |
|||
[[sv:Kanel]] |
|||
[[ta:கறுவா]] |
|||
[[te:దాల్చిన చెక్క]] |
|||
[[th:อบเชย]] |
|||
[[tl:Kanela]] |
|||
[[uk:Кориця]] |
|||
[[ur:دارچینی]] |
|||
[[vls:Kanêel]] |
|||
[[yi:צימערינג]] |
|||
[[zh:桂皮]] |
|||
[[zh-min-nan:Ceylon jio̍k-kùi]] |
२१:५४, ८ मार्च् २०१३ इत्यस्य संस्करणं
एतत् वराङ्गम् अपि भारते वर्धमानः कश्चन वृक्षविशेषः । एतत् वराङ्गम् अपि सस्यजन्यः आहारपदार्थः । एतत् वराङ्गम् आङ्ग्लभाषायां Cinnamon इति वदन्ति । भारतीयानां सर्वेषां गृहेषु विद्यमानेषु उपस्करपदार्थेषु, प्रायः प्रतिदिनं पाके उपयुज्यमानेषु उपस्करपदार्थेषु वराङ्गम् अपि अन्यतमम् । आयुर्वेदस्य औषधपद्धतौ तु वराङ्गस्य उपयोगः महान् एव अस्ति । अनेन वराङ्गेन बहुविधम् औषधम् निर्मीयते । एतत् वराङ्गम् आहारत्वेन यथा उपयुज्यते तथैव औषधत्वेन अपि उपयुज्यते ।
आयुर्वेदस्य अनुसारम् अस्य वराङ्गस्य स्वभावः
एतत् वराङ्गं पचनार्थं लघु । वराङ्गं तीक्ष्णम्, उष्णगुणयुक्तं च ।
- “वह्निमान्द्यानिलहरम् आध्मानाक्षेपनाशनम् ।
- वान्त्युत्क्लेशप्रशमनं सङ्ग्राहि दशनार्तिकृत् ॥“
- १. वराङ्गम्, एला, लवङ्गपत्रं च योजयित्वा “त्रिजातकम्” इति उच्यते । एतानि त्रीणि अपि प्रक्षेपद्रव्यरूपेण लेह्येषु उपयुज्यन्ते । एतेषां कारणतः लेह्याणां सुगन्धः वर्धते, रुचिः अपि वर्धते । (लवङ्गपत्रं नाम वराङ्गसस्यस्य एव पर्णम्)
- २. वराङ्गेन सह एलां, लवङ्गपत्रं, घृतं च योजयित्वा सेवनेन ध्वनिः सुश्राव्यः भवति, श्वासरोगः (अस्तमा) कासः च निवारितः भवति ।
- ३. वराङ्गम्, एला, लवङ्गपत्रं, मरीचं च योजयित्वा “कटुचातुभद्रकम्” इति उच्यते । एतत् कटुचातुभद्रकम् अग्निदीपनं करोति, अरुचिं च निवारयति । अस्य लेपनेन चर्मणः कान्तिः वर्धते ।
- ४. वराङ्गम्, एला, लवङ्गपत्रं, नागकुङ्कुमं (नागकेसरचूर्णम्) च योजयित्वा “चातुर्जातकम्” इति उच्यते । एतत् अपि अग्निदीपकं, सुगन्धस्य वर्धकं च ।
- ५. दध्नि एलां, खण्डशर्करां च योजयित्वा निर्मीयमाणं “श्रीखण्ड” नामकं खाद्यम् अत्यन्तं रुचिकरं भवति । एतत् खाद्यं सन्तानशक्तिं वर्धयति, अग्निदीप्तिकरं च । एतत् श्रमजीविनां पथ्यः आहारः ।
- ६. प्रसवस्य अनन्तरं याः अत्यन्तं कृशाः भवन्ति तासु जायमाना उदरवेदना “मक्कल्ल” इति उच्यते । तस्य निवारणार्थं वराङ्गम्, एलां, लवङ्गपत्रं, नागकुङ्कुमं, पुरातनं गुडं च योजयित्वा मधुना सह सेवनीयम् । एतत् मिश्रणं वातस्य अनुलोमनं कारयति, दुष्टं रक्तं बहिः प्रेषयति च ।
- ७. वराङ्गम्, एलां, द्राक्षां, लाजाः च योजयित्वा मधुना घृतेन सह च सेवनेन हृद्रोगः, वमनं च अपगच्छति ।
- ८. अस्य वराङ्गसस्यस्य पत्रं (लवङ्गपत्रम्) आतपे शुष्कीकृत्य चूर्णीकृत्य पाके, औषधे च उपयोक्तुं शक्यते ।
- ९. वराङ्गस्य तैलम् अग्निमान्द्यं, वातरोगम्, उदरबाधाम्, आक्षेपकं, वमनं, वमनशङ्खां च निवारयति ।
- १०. वराङ्गस्य तैलम् अपि लवङ्गस्य तैलम् इव दन्तवेदनायाम् उपयोक्तुं शक्यते ।