"कुरुः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
|||
| पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
{{Infobox settlement |
|||
| ⚫ | |||
| name = कुरुः |
|||
| native_name = |
|||
| native_name_lang = <!-- ISO 639-2 code e.g. "fr" for French. If more than one, use {{lang}} instead --> |
|||
| settlement_type = |
|||
| image_skyline = Map of Vedic India.png |
|||
| image_alt = |
|||
| ⚫ | |||
| etymology = c. 1200 BCE–c. 500 BCE |
|||
| nickname = |
|||
| latd = |
|||
| longd = |
|||
| coordinates_type = |
|||
| coordinates_region = |
|||
| coordinates_display = inline,title |
|||
| subdivision_type = Country |
|||
| subdivision_name = |
|||
| subdivision_type1 = |
|||
| subdivision_name1 = |
|||
| subdivision_type2 = |
|||
| subdivision_name2 = |
|||
| website = <!-- {{URL|example.com}} --> |
|||
}} |
|||
[[पुराणम्|पुराणानाम्]] अनुसारं "पुरुभारतम्" कुरुजनानाम् उगमस्थानम् । [[ऐतरेयब्राह्मणम्|ऐतरेयब्राह्मणाः]] [[मध्यप्रदेशः|मध्यप्रदेशस्थाः]] कुरुजनाः । [[हिमालयः|हिमालयस्य]] उत्तरभागे उत्तरकुरुजनाः वसन्ति स्म । [[कुरुक्षेत्रम्|कुरुक्षेत्रे]] विद्यमानाः कुरुजनाः उत्तरकुरुवंशस्थाः आसन् इति वदति [[बौद्धग्रन्थः]] "सुमङ्गविलासिनि"नामकः । पुरुवंशस्य राज्ञः [[संवरसः|संवरसस्य]] पुत्रः कुरुः एव कुरुवंशस्य [[कुरुराष्ट्रम्|कुरुराष्ट्रस्य]] च संस्थापकः इति वदति [[वायुपुराणम्]] । कुरुदेशः इदानीन्तन[[देहली|देहलीराज्यस्य]] [[थानेसरः|थानेसरं]] परितः तथा च इदानीन्तन-[[उत्तरप्रदेशः|उत्तरप्रदेशस्य]] [[मीरत्जनपदः|मीरत्जनपदं]] परितः च व्याप्तः आसीत् । कुरुराज्यस्य [[राजधानी]] आसीत् इदानीन्तनदेहलीसमीपस्थम् [[इन्द्रप्रस्थम्|"इन्द्रप्रस्थ"]]नगरम् । |
[[पुराणम्|पुराणानाम्]] अनुसारं "पुरुभारतम्" कुरुजनानाम् उगमस्थानम् । [[ऐतरेयब्राह्मणम्|ऐतरेयब्राह्मणाः]] [[मध्यप्रदेशः|मध्यप्रदेशस्थाः]] कुरुजनाः । [[हिमालयः|हिमालयस्य]] उत्तरभागे उत्तरकुरुजनाः वसन्ति स्म । [[कुरुक्षेत्रम्|कुरुक्षेत्रे]] विद्यमानाः कुरुजनाः उत्तरकुरुवंशस्थाः आसन् इति वदति [[बौद्धग्रन्थः]] "सुमङ्गविलासिनि"नामकः । पुरुवंशस्य राज्ञः [[संवरसः|संवरसस्य]] पुत्रः कुरुः एव कुरुवंशस्य [[कुरुराष्ट्रम्|कुरुराष्ट्रस्य]] च संस्थापकः इति वदति [[वायुपुराणम्]] । कुरुदेशः इदानीन्तन[[देहली|देहलीराज्यस्य]] [[थानेसरः|थानेसरं]] परितः तथा च इदानीन्तन-[[उत्तरप्रदेशः|उत्तरप्रदेशस्य]] [[मीरत्जनपदः|मीरत्जनपदं]] परितः च व्याप्तः आसीत् । कुरुराज्यस्य [[राजधानी]] आसीत् इदानीन्तनदेहलीसमीपस्थम् [[इन्द्रप्रस्थम्|"इन्द्रप्रस्थ"]]नगरम् । |
||
१४:३८, ५ सेप्टेम्बर् २०१६ इत्यस्य संस्करणं
कुरुः | |
|---|---|
 १६ जनपदान् दर्शयत् मानचित्रम् | |
| Etymology: c. 1200 BCE–c. 500 BCE |
पुराणानाम् अनुसारं "पुरुभारतम्" कुरुजनानाम् उगमस्थानम् । ऐतरेयब्राह्मणाः मध्यप्रदेशस्थाः कुरुजनाः । हिमालयस्य उत्तरभागे उत्तरकुरुजनाः वसन्ति स्म । कुरुक्षेत्रे विद्यमानाः कुरुजनाः उत्तरकुरुवंशस्थाः आसन् इति वदति बौद्धग्रन्थः "सुमङ्गविलासिनि"नामकः । पुरुवंशस्य राज्ञः संवरसस्य पुत्रः कुरुः एव कुरुवंशस्य कुरुराष्ट्रस्य च संस्थापकः इति वदति वायुपुराणम् । कुरुदेशः इदानीन्तनदेहलीराज्यस्य थानेसरं परितः तथा च इदानीन्तन-उत्तरप्रदेशस्य मीरत्जनपदं परितः च व्याप्तः आसीत् । कुरुराज्यस्य राजधानी आसीत् इदानीन्तनदेहलीसमीपस्थम् "इन्द्रप्रस्थ"नगरम् । बुद्धस्य अवधौ कुरुराज्यस्य शासनं राजा "कोरैव्यः" करोति स्म । सः नाममात्रं राजा आसीत् । वेदकाले कुरुवंशेन समाजे उत्तमं स्थानं प्राप्तम् आसीत् । किन्तु बुद्धस्य अवधौ तादृशं स्थानं न प्राप्तम् आसीत् तैः । तथापि तेषां गभीरज्ञानस्य, तीक्ष्णबुद्धेः, उत्तम-आरोग्यस्य च कारणतः तदवधौ ते प्रख्याताः एव आसन् । कुरुवंशीयाणां यादवैः, भोजैः, पाञ्चालैः सह च वैवाहिकसम्बन्धः आसीत् । तदानीन्तनकाले यद्यपि राजानां शासनम् आसीत् तथापि कुरुजनानां (क्रिस्तपूर्व ५ शतके) प्रजातन्त्रसदृशं शासनम् आसीत् । क्रिस्तपूर्वस्य ४ शतकस्य कौटिल्यस्य अर्थशास्त्रम् अपि कुरुवंशीयाः राजशब्दोपजीवनाख्यस्य संविधानस्य (राजप्रभुत्वम्) अनुसरणं कुर्वन्ति स्म इति वदति ।