सिंहप्रासाद
| सिंहप्रासाद | |
|---|---|
 सिंहप्रासाद २००८ मार्चमासे | |
| सामान्यसूचनाः | |
| स्थितिः | क्षतः |
| वास्तुशैली | नवशास्त्रीय वास्तुकला, पल्लादिय वास्तुकला, तथा यूरोपिय शैली वास्तुकला |
| नगरम् | काष्ठमण्डपम् |
| देशः | नेपाल |
| व्ययः | अज्ञात |
| तान्त्रिकविवरणानि | |
| भौतिकव्यवस्था | चून सूर्की |
| विन्यासनिर्माणश्च | |
| भाटकः | चन्द्रसम्शेर जंगबहादुर राणा |
| वास्तुतज्ञः | कुमार नरसिंह राणा, किशोर नरसिंह राणा[१] |
सिंहप्रासादः (नेपाली सिंहदरबार) नेपालदेशस्य राजधानी काष्ठमण्डप नगरे स्थितः प्रासादः आसीत्। काठमाण्डू-नगरस्य मध्ये, बबर-महल इत्यस्य, थापथालीदर्बार इत्यस्य , भद्रकाली-देवालयस्य पूर्वदिशि च प्रासाद-सङ्कुलः आसीत्। अयं प्रासादः चन्द्रशम्शेर जंगबहादुर राणा इत्यनेन सन् 1908 तमे वर्षे जून्-मासे निर्मित अत्र नेपालीसर्वकारस्य प्रशासनिककार्यालयाः आसन्, यत्र प्रतिनिधि-सभा, राष्ट्रिय-सभा, अनेकाः सर्वकारीय-मन्त्रालयाः च आसन्। 2025 तमे वर्षे भ्रष्टाचार-विरोधी-जन-जेड-विरोधेषु प्रधानमन्त्री-कार्यालयेन सह मुख्यभवनं नष्टम् अभवत्।[२]
प्रधानमन्त्रीपदस्य आरोहणानन्तरं तत्क्षणमेव चन्द्रशम्शेर जंगबहादुर राणा इत्यनेन प्रासादस्य निर्माणं कृतम्। प्रारम्भे एषः लघु-निजी-निवासः आसीत्, परन्तु निर्माणकाले बृहत्तरः अभवत्। निर्माणानन्तरं तत्क्षणमेव चन्द्रशम्शेर जंगबहादुर राणा इत्यनेन प्रधानमन्त्री-वर्यस्य आधिकारिकनिवासरूपेण द्वि-कोटी नेपाली-रूप्यकाणां मूल्य कृते नेपाल-सर्वकाराय एतत् सम्पत्तिः विक्रीयत। 1929 तमे वर्षे तस्य मृत्योः अनन्तरं, स्वस्य विशालनगर-दर्बार-मध्ये निवसतां पद्मशम्शेर राणा इत्येतं विहाय, राणा-वंशस्य प्रधानमन्त्रिमण्डलेषु आधिकारिकनिवासरूपेण एतत् उपयुज्यते स्म। सिंहप्रासाद मध्ये अन्तिमः राणा-प्रधानमन्त्री मोहनशम्शेर राणा आसीत्। 1951 तमे वर्षे राणा-वंशस्य पतनानन्तरं अपि मोहनः एतत् स्थानं प्रयुज्यत, परन्तु 1953 तमे वर्षे तस्य राज्ञः सर्वकारेण सः प्रासादात् बहिः गन्तुं आदिष्टः, यत् राष्ट्रिय-सम्पत्तिः अभवत्।[३]
नेपाल सर्वकार अन्तर्गत
[सम्पादयतु]२००७ तमे वर्षे वंशानुगतप्रधानमन्त्रीव्यवस्थायाः (राणाशासन) समाप्तेः अनन्तरं नेपालसर्वकारेण अस्य प्रासादपरिसरस्य उपयोगः सर्वकारीयकार्यालयानाम् आवासार्थं कृतः । प्रासादपरिसरं नेपालसंसदस्य द्वयोः कक्षयोः (प्रतिनिधिसभा, तथा राष्ट्रियसभा) आक्रान्तम् अस्ति अत्र २० मन्त्रालयाः, सर्वकारीयकार्यालयाः च सन्ति । सिंहदरबार रेडियो नेपालस्य नेपालदूरदर्शनस्य च मुख्यालयः अस्ति ।
सन्दर्भसूची
[सम्पादयतु]
- ↑ Mark Tushnet; Madhav Khosla (4 September 2015). Unstable Constitutionalism. Cambridge University Press. pp. 66–. ISBN 978-1-107-06895-7.
- ↑ "सिंहदरबारमा दन्कियो आगो (तस्वीरहरू)". 9 September 2025. आह्रियत 10 September 2025.
- ↑ जबरा, पुरुषोत्तम शम्शेर (२००७). राणाकालिन प्रमुख ऐतिहासिक दरबारहरू [Chief Historical Palaces of the Rana Era] (in Nepali). विद्यार्थी पुस्तक भण्डार. ISBN 978-9994611027.