इहैव तैर्जितः सर्गो...

गीतोपदेशः

इहैव तैर्जितः सर्गो येषां साम्ये स्थितं मनः ।

निर्दोषं हि समं ब्रह्म तस्माद् ब्रह्मणि ते स्थिताः ॥ १९ ॥

पदच्छेदः

इह एव तैः जितः सर्गः येषां साम्ये स्थितं मनः निर्दोषं हि समं ब्रह्म तस्माद् ब्रह्मणि ते स्थिताः ॥ १९ ॥

अन्वयः

येषां साम्ये मनः स्थितं तैः सर्गः इह एव जितः । समं हि ब्रह्म निर्दोषम् । तस्मात् ते ब्रह्मणि स्थिताः ।

पदार्थः

येषाम् = ज्ञानिनाम्

साम्ये = गोब्राह्मणशुनकादौ समानतायाम्

मनः = चित्तम्

स्थितम् = स्थितम्

तैः = समदर्शिभिः

सर्गः = संसारः

इह एव = अस्मिन् भूलोके एव

जितः = विजितः

हि = यस्मात्

समम् = सर्वेषु अपि प्राणिषु समत्वेन स्थितम्

ब्रह्म = परवस्तु

निर्दोषम् = दोषरहितम्

तस्मात् = अतः

ते = ज्ञानिनः

ब्रह्मणि = परमात्मनि

स्थिताः = अवस्थिताः ।

तात्पर्यम्

अयम् उच्चः अयं नीचः इति बुद्ध्यभावात् ये सर्वेषु अपि प्राणिषु समानाः भवन्ति ते जीवन्तः एव अस्मिन् लोके सर्वथा विनष्टसंसारबन्धाः सन्ति । इदं ब्रह्म निर्विकारं सर्वेषु प्राणिषु समानं च । तस्मात् ते तत्रैव सर्वदा भवितुम् इच्छन्ति ।