"पट्टदकल्लु" इत्यस्य संस्करणे भेदः
(लघु) removed Category:बागलकोटेमण्डलम् using HotCat |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः ४: | पङ्क्तिः ४: | ||
| Image = [[Image:Pattadakal1.JPG|180px|Virupaksha Temple, Dravidian style]] |
| Image = [[Image:Pattadakal1.JPG|180px|Virupaksha Temple, Dravidian style]] |
||
| State Party = [[भारतम्]] |
| State Party = [[भारतम्]] |
||
| Type = |
| Type = सांस्कृतिकम् |
||
| Criteria = iii, iv |
| Criteria = iii, iv |
||
| ID = 239 |
| ID = 239 |
||
पङ्क्तिः १२: | पङ्क्तिः १२: | ||
| Link = http://whc.unesco.org/en/list/239 |
| Link = http://whc.unesco.org/en/list/239 |
||
}} |
}} |
||
[[कर्णाटक]]स्य [[बागलकोटेमण्डलम्|बागलकोटेमण्डले]] विद्यमानं क्षेत्रम् |
'''पट्टदकल्लु''' (Pattadakallu) [[कर्णाटक]]स्य [[बागलकोटेमण्डलम्|बागलकोटेमण्डले]] विद्यमानं किञ्चन क्षेत्रम् । पूर्वं [[चालुक्यवंशः|चालुक्यवंशीयानां]] प्रशासनम् अत्र आसीत् । अत्र दशदेवालयाः सन्ति । तेषु पापनाथः-विरूपाक्ष-मल्लिकार्जुनदेवालयाः मुख्याः सन्ति । विरूरुपाक्षदेवालयः विशालः अष्टमे शतके निर्मितः शिलादेवालयः । |
||
पट्टदकल्लु कन्नडशिल्पिनां प्रयोगालयः इति प्रसिद्धः अस्ति । |
पट्टदकल्लु कन्नडशिल्पिनां प्रयोगालयः इति प्रसिद्धः अस्ति । |
||
[[कर्णाटकम्|कर्णाटके]] प्रशासनम् कृतवत्सु [[बादामी|बादाम्याः]] [[चालुक्याः]] प्रमुखाः आसन्। एते क्रिस्ताब्दस्य ५३५ तः ७५७ वर्षाणि यावत् शासकाः आसन् । एते कला -संस्कृतिरक्षकाः शिल्पकलासक्ताः च । शिल्पानां विषये आसक्तियुक्ताः इति कारणादेव अनेकान् सुन्दरदेवालयान् निर्मितवन्तः । ग्रीक् भूगोळज्ञः [[टालेमी]] एतं प्रदेशं ज्ञातवान् आसीत् । सः एतं पर्तुगल् इति उल्लिखितवान् अस्ति । [[चालुक्याः]] एतत् नगरम् किसुवोळल् इति उक्तवन्तः । अत्र पट्टाभिषेकोत्सवम् आचरन्तः आसन् इति कारणात् पट्ट्दकल्लु इति नाम आगतम् अस्ति । विश्वसंस्था अपि [[विश्वपरम्परास्थानानि|विश्वपरम्परास्थानानां]] पट्टिकायाम् एतत् नगरं |
[[कर्णाटकम्|कर्णाटके]] प्रशासनम् कृतवत्सु [[बादामी|बादाम्याः]] [[चालुक्याः]] प्रमुखाः आसन्। एते क्रिस्ताब्दस्य ५३५ तः ७५७ वर्षाणि यावत् शासकाः आसन् । एते कला -संस्कृतिरक्षकाः शिल्पकलासक्ताः च । शिल्पानां विषये आसक्तियुक्ताः इति कारणादेव अनेकान् सुन्दरदेवालयान् निर्मितवन्तः । ग्रीक् भूगोळज्ञः [[टालेमी]] एतं प्रदेशं ज्ञातवान् आसीत् । सः एतं पर्तुगल् इति उल्लिखितवान् अस्ति । [[चालुक्याः]] एतत् नगरम् किसुवोळल् इति उक्तवन्तः । अत्र पट्टाभिषेकोत्सवम् आचरन्तः आसन् इति कारणात् पट्ट्दकल्लु इति नाम आगतम् अस्ति । विश्वसंस्था अपि [[विश्वपरम्परास्थानानि|विश्वपरम्परास्थानानां]] पट्टिकायाम् एतत् नगरं समायोजितवती अस्ति । |
||
[[मलप्रभा]]नद्याः वामनाला प्रदेशे एतत् नगरम् अस्ति । शिल्पकलासम्पद्युक्तं नगरमिदम् । अत्र नवदेवालयाः सन्ति । सर्वे शिवदेवालयाः । गळगनाथ-जङ्गमेश्वर-विरूपाक्ष-मल्लिकार्जुन- त्रिलोकेश्वर-पापनाशदेवालयाः प्रमुखाः सन्ति । |
[[मलप्रभा]]नद्याः वामनाला प्रदेशे एतत् नगरम् अस्ति । शिल्पकलासम्पद्युक्तं नगरमिदम् । अत्र नवदेवालयाः सन्ति । सर्वे शिवदेवालयाः । गळगनाथ-जङ्गमेश्वर-विरूपाक्ष-मल्लिकार्जुन- त्रिलोकेश्वर-पापनाशदेवालयाः प्रमुखाः सन्ति । |
||
श्रीविरूपाक्षदेवालयः (लोकेश्वरदेवालयः) बृहदस्ति । क्रिस्ताब्दे ६४० तमे वर्षे निर्मितः । देवालयस्य वास्तुविन्यासः अतीव सुन्दरः अस्ति । |
श्रीविरूपाक्षदेवालयः (लोकेश्वरदेवालयः) बृहदस्ति । क्रिस्ताब्दे ६४० तमे वर्षे निर्मितः । देवालयस्य वास्तुविन्यासः अतीव सुन्दरः अस्ति । पूर्वाभिमुखः देवालयः एषः । महाद्वारं, नन्दिमण्डपः, मुखमण्डपः, विशालसभामण्डपः, प्रदक्षिणपथम्, अन्तरालः, गर्भगृहम् इत्येते भागाः विशिष्टाः सन्ति । |
||
नन्दिमण्डपे ९ पाददीर्घः, ७ पादविस्तृतः, कृष्णशिलानन्दिविग्रहः अस्ति । सभाभवने १८ स्तम्भाः सन्ति । १८ जालन्ध्राः सन्ति । एतेषु सुन्दरशिल्पानि सन्ति । |
नन्दिमण्डपे ९ पाददीर्घः, ७ पादविस्तृतः, कृष्णशिलानन्दिविग्रहः अस्ति । सभाभवने १८ स्तम्भाः सन्ति । १८ जालन्ध्राः सन्ति । एतेषु सुन्दरशिल्पानि सन्ति । शिखरं ५८ पादमितोन्नतम् अतीव सुन्दरं च अस्ति । एतत् [[कञ्ची]]कैलासेश्वरदेवालयस्य साम्यं भजते इति मतम् अस्ति । |
||
[[हेवेल्]] नामकः चरित्रकारः पट्टदकल्लु स्थलं |
[[हेवेल्]] नामकः चरित्रकारः पट्टदकल्लु स्थलं दृष्ट्वा '[[चालुक्यविक्रमादित्यः]] [[चोळाः|चोळानां]] [[पल्लवाः|पल्लवानां]] केरलराजानां विषये साधितस्य विजयस्य अपेक्षया विरूपाक्षमन्दिरं निर्माय अपूर्वां कीर्तिं सम्पादितवान्’ इति उक्तवान् अस्ति। |
||
==मार्गः== |
==मार्गः== |
||
===धूमशकटमार्गः== |
===धूमशकटमार्गः=== |
||
गदग-[[बिजापुरम्|बिजापुरमार्गे]] [[बादामी]] निस्थानम् अस्ति । ततः २९ कि.मी । |
गदग-[[बिजापुरम्|बिजापुरमार्गे]] [[बादामी]] निस्थानम् अस्ति । ततः २९ कि.मी । |
||
===वाहनमार्गः=== |
===वाहनमार्गः=== |
||
पङ्क्तिः ३८: | पङ्क्तिः ४१: | ||
Image:Papanatha temple at Pattadakal.jpg|पापनाथमन्दिरम् |
Image:Papanatha temple at Pattadakal.jpg|पापनाथमन्दिरम् |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
==बाह्यानुबन्धाः== |
|||
* [http://www.flonnet.com/fl2424/stories/20071221505406500.htm Article on Chalukaya Temples and Caves ] |
|||
* [http://asi.nic.in/asi_monu_whs_pattadakkal.asp Pattadakal World Heritage Site] |
|||
* [http://asi.nic.in/asi_monu_whs_pattadakkal_images.asp Pattadakal Photo gallery] |
|||
* [http://www.world-heritage-tour.org/asia/south-asia/india/pattadakal/map.html 360 degree photos of pattadakal monuments] |
|||
* [http://chitralekhan.wordpress.com/romance-on-the-rocks-hampi-badami-pattadakal-aihole/ Articles and Travelers' experiences: Romance on the Rocks… Hampi, Badami, Pattadakal, Aihole.] |
|||
* [http://maps.google.co.in/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=Pattadakal&aq=&sll=15.92025,75.685887&sspn=0.003312,0.005397&g=Badami,+Bagalkot,+Karnataka&ie=UTF8&hq=&hnear=Pattadakal,+Bagalkot,+Karnataka&ll=15.950797,75.814912&spn=0.004683,0.006877&t=h&z=17 Pattadakal Google map] |
|||
* [http://maps.google.co.in/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=Aihole+Archeological+Park,+Karnataka&aq=0&sll=16.006216,75.81665&sspn=0.299651,0.44014&ie=UTF8&hq=Aihole+Archeological+Park,&hnear=Karnataka&t=h&ll=15.96463,75.802917&spn=0.299714,0.44014&z=11 Pattadakal is 22 km from Badami and about 10 km from Aihole, Badami Pattadakal and Aihole are equidistant as shown on Google Maps] |
|||
[[वर्गः:विश्वपरम्परास्थानानि]] |
[[वर्गः:विश्वपरम्परास्थानानि]] |
०५:२८, ३० एप्रिल् २०१३ इत्यस्य संस्करणं
पट्टदकल्लु | |
---|---|
विश्वपरम्परास्थानानि | |
राष्ट्रम् | भारतम् |
प्रकारः | सांस्कृतिकम् |
मानदण्डः | iii, iv |
अनुबन्धाः | 239 |
क्षेत्रम् | Asia-Pacific |
शिलाभिलेखस्य इतिहासः | |
शिलाभिलेखाः | 1987 (11th सत्रम्) |
* विश्वपरम्परावल्याम् अङ्कितानि नामानि । ^ यूनेस्को द्वारा वर्गीकृतक्षेत्रम् |
पट्टदकल्लु (Pattadakallu) कर्णाटकस्य बागलकोटेमण्डले विद्यमानं किञ्चन क्षेत्रम् । पूर्वं चालुक्यवंशीयानां प्रशासनम् अत्र आसीत् । अत्र दशदेवालयाः सन्ति । तेषु पापनाथः-विरूपाक्ष-मल्लिकार्जुनदेवालयाः मुख्याः सन्ति । विरूरुपाक्षदेवालयः विशालः अष्टमे शतके निर्मितः शिलादेवालयः । पट्टदकल्लु कन्नडशिल्पिनां प्रयोगालयः इति प्रसिद्धः अस्ति ।
कर्णाटके प्रशासनम् कृतवत्सु बादाम्याः चालुक्याः प्रमुखाः आसन्। एते क्रिस्ताब्दस्य ५३५ तः ७५७ वर्षाणि यावत् शासकाः आसन् । एते कला -संस्कृतिरक्षकाः शिल्पकलासक्ताः च । शिल्पानां विषये आसक्तियुक्ताः इति कारणादेव अनेकान् सुन्दरदेवालयान् निर्मितवन्तः । ग्रीक् भूगोळज्ञः टालेमी एतं प्रदेशं ज्ञातवान् आसीत् । सः एतं पर्तुगल् इति उल्लिखितवान् अस्ति । चालुक्याः एतत् नगरम् किसुवोळल् इति उक्तवन्तः । अत्र पट्टाभिषेकोत्सवम् आचरन्तः आसन् इति कारणात् पट्ट्दकल्लु इति नाम आगतम् अस्ति । विश्वसंस्था अपि विश्वपरम्परास्थानानां पट्टिकायाम् एतत् नगरं समायोजितवती अस्ति ।
मलप्रभानद्याः वामनाला प्रदेशे एतत् नगरम् अस्ति । शिल्पकलासम्पद्युक्तं नगरमिदम् । अत्र नवदेवालयाः सन्ति । सर्वे शिवदेवालयाः । गळगनाथ-जङ्गमेश्वर-विरूपाक्ष-मल्लिकार्जुन- त्रिलोकेश्वर-पापनाशदेवालयाः प्रमुखाः सन्ति ।
श्रीविरूपाक्षदेवालयः (लोकेश्वरदेवालयः) बृहदस्ति । क्रिस्ताब्दे ६४० तमे वर्षे निर्मितः । देवालयस्य वास्तुविन्यासः अतीव सुन्दरः अस्ति । पूर्वाभिमुखः देवालयः एषः । महाद्वारं, नन्दिमण्डपः, मुखमण्डपः, विशालसभामण्डपः, प्रदक्षिणपथम्, अन्तरालः, गर्भगृहम् इत्येते भागाः विशिष्टाः सन्ति । नन्दिमण्डपे ९ पाददीर्घः, ७ पादविस्तृतः, कृष्णशिलानन्दिविग्रहः अस्ति । सभाभवने १८ स्तम्भाः सन्ति । १८ जालन्ध्राः सन्ति । एतेषु सुन्दरशिल्पानि सन्ति । शिखरं ५८ पादमितोन्नतम् अतीव सुन्दरं च अस्ति । एतत् कञ्चीकैलासेश्वरदेवालयस्य साम्यं भजते इति मतम् अस्ति । हेवेल् नामकः चरित्रकारः पट्टदकल्लु स्थलं दृष्ट्वा 'चालुक्यविक्रमादित्यः चोळानां पल्लवानां केरलराजानां विषये साधितस्य विजयस्य अपेक्षया विरूपाक्षमन्दिरं निर्माय अपूर्वां कीर्तिं सम्पादितवान्’ इति उक्तवान् अस्ति।
मार्गः
धूमशकटमार्गः
गदग-बिजापुरमार्गे बादामी निस्थानम् अस्ति । ततः २९ कि.मी ।
वाहनमार्गः
बेङ्गळूरुतः ५०० कि.मी, बिजापुरतः १२० कि.मी। पट्टदकल्लु उत्सवः प्रतिवर्षं प्रचलति । सङ्गीत-नृत्य-जानपदसङ्गीतानाम् अपूर्वं मेलनं तदा भवति । समीपे बादामी शिलागुहाः पर्वते (२९ कि.मी) सन्ति । बनशङ्करीदेवालयः (२० कि.मी) दूरे अस्ति । महाकूटेश्वरदेवालयः अपि अतीव सुन्दरः महाकूटस्थले(२० कि.मी) अस्ति । बादामी चालुक्यानां राजधानी आसीत् । बादामीनगरे वसति व्यवस्था अस्ति ।
अत्र सर्वकारेण ‘पट्टदकल्लु उत्सवः’ प्रतिवर्षं सञ्चाल्यते ।
चित्रशाला
-
मल्लिकार्जुनकाशीविश्वनाथमन्दिरे
-
काशीविश्वनाथमन्दिरम्
-
विरूपाक्षमन्दिरम्
-
७४५तमे वर्षे संस्थापितस्य विजयस्तम्भस्य उपरितनः लेखः
-
अष्टमशतकस्य विजयादित्यस्य शिलाशासनम्
-
पापनाथमन्दिरम्
बाह्यानुबन्धाः
- Article on Chalukaya Temples and Caves
- Pattadakal World Heritage Site
- Pattadakal Photo gallery
- 360 degree photos of pattadakal monuments
- Articles and Travelers' experiences: Romance on the Rocks… Hampi, Badami, Pattadakal, Aihole.
- Pattadakal Google map
- Pattadakal is 22 km from Badami and about 10 km from Aihole, Badami Pattadakal and Aihole are equidistant as shown on Google Maps