"ज्ञानपीठप्रशस्तिः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः २३: | पङ्क्तिः २३: | ||
|१९६५ || [[जि शङ्कर कुरूप्]] || ओडकुझल् (वंशी) ||[[मलयालम्]] ||[[File:G.shankarakurup.jpg|80px]] |
|१९६५ || [[जि शङ्कर कुरूप्]] || ओडकुझल् (वंशी) ||[[मलयालम्]] ||[[File:G.shankarakurup.jpg|80px]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६६ ||[[ताराशङ्कर बन्दोपाध्यायः]] || |
|१९६६ ||[[ताराशङ्कर बन्दोपाध्यायः]] || गणदेवता || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९६७ ||कुप्पळ्ळि वेङ्कटप्प पुट्टप्प ([[कुवेम्पु]]) || श्री रामायणदर्शनम् || [[कन्नड]] |
|१९६७ ||कुप्पळ्ळि वेङ्कटप्प पुट्टप्प ([[कुवेम्पु]]) || श्री रामायणदर्शनम् || [[कन्नड]] |
||
पङ्क्तिः ३५: | पङ्क्तिः ३५: | ||
|१९७० || [[विश्वनाथ सत्यनारायण]] || रामायण कल्पवृक्षमु || [[तेलुगु]] |
|१९७० || [[विश्वनाथ सत्यनारायण]] || रामायण कल्पवृक्षमु || [[तेलुगु]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७१ || [[बिष्णु डे]] || स्मृति |
|१९७१ || [[बिष्णु डे]] || स्मृति सत्ता भविष्यत् || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७२ || [[ |
|१९७२ || [[रामधारी सिङ्ग् दिनकर]] || ऊर्वशी || [[हिन्दी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७३ || [[द.रा.बेन्द्रे]] || नाकुतन्ति || [[कन्नड]] |
|१९७३ || [[द.रा.बेन्द्रे]] || नाकुतन्ति || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७३ || [[ |
|१९७३ || [[गोपिनाथ मोहान्ति]] || परज || [[ओरिया]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७४ || [[विष्णु |
|१९७४ || [[विष्णु सखाराम खण्डेकर]] || ययाति || [[मराठी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७५ || [[पि वि अखिलन्]] || चित्रप्पवै || [[तमिळ्]] |
|१९७५ || [[पि वि अखिलन्]] || चित्रप्पवै || [[तमिळ्]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७६ || [[ |
|१९७६ || [[आशापूर्णा देवी]] || प्रथम प्रतिश्रुति || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७७ || [[शिवराम कारन्तः]] || मूकज्जिय कनसुगळु || [[कन्नड]] |
|१९७७ || [[शिवराम कारन्तः]] || मूकज्जिय कनसुगळु || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७८ || [[सच्चिदानन्द |
|१९७८ || [[सच्चिदानन्द हीरानन्द वात्स्यायन अज्ञेय ]] || कितनी नावों में कितनी बार || [[हिन्दी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९७९ || [[बीरेन्द्रकुमार् भट्टाचार्य]] || मृत्युञ्जय || [[अस्सामी]] |
|१९७९ || [[बीरेन्द्रकुमार् भट्टाचार्य]] || मृत्युञ्जय || [[अस्सामी]] |
||
पङ्क्तिः ६७: | पङ्क्तिः ६७: | ||
|१९८५ || [[पन्नालाल् पटेल्]]|| ''मानवि नि भवाय्'' || [[गुजराती]] |
|१९८५ || [[पन्नालाल् पटेल्]]|| ''मानवि नि भवाय्'' || [[गुजराती]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९८६ || [[सच्चिदानन्द |
|१९८६ || [[सच्चिदानन्द राउत राय]] || || [[ओरिया]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९८७ || [[विष्णु वामन शिर्वाड्कर्]] ([[कुसुमाग्रज्]]) || नट्सम्राट् || [[मराठी]] |
|१९८७ || [[विष्णु वामन शिर्वाड्कर्]] ([[कुसुमाग्रज्]]) || नट्सम्राट् || [[मराठी]] |
||
पङ्क्तिः ७७: | पङ्क्तिः ७७: | ||
|१९९० || [[वि.कृ.गोकाकः]] || ''भारत सिन्धु रष्मि'' || [[कन्नड]] |
|१९९० || [[वि.कृ.गोकाकः]] || ''भारत सिन्धु रष्मि'' || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९१ || [[ |
|१९९१ || [[सुभाष मुख्योपाध्यायः]] ||''पदाति'' || [[बेङ्गाली]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९२ || [[ |
|१९९२ || [[नरेश मेह्ता]]|| || [[हिन्दी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९३ || [[ |
|१९९३ || [[सीताकान्त महापात्र]] || "भारतीयसाहित्यस्य अभिवर्धनाय तेन कृतम् अपूर्वं योगदानं निमित्तीकृत्य १९७३-९२" || [[ओरिया]] || |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९४ || [[यु आर् अनन्तमूर्तिः]] ||कन्नडसाहित्याय तदीयं योगदानं निमित्तीकृत्य ||[[कन्नड]] ||[[File:യു.ആർ. അനന്തമൂർത്തി.jpg|80px]] |
|१९९४ || [[यु आर् अनन्तमूर्तिः]] ||कन्नडसाहित्याय तदीयं योगदानं निमित्तीकृत्य ||[[कन्नड]] ||[[File:യു.ആർ. അനന്തമൂർത്തി.jpg|80px]] |
||
पङ्क्तिः ८७: | पङ्क्तिः ८७: | ||
|१९९५ || [[एम् टि वासुदेवन् नैयर्]] ||''[[रण्डमूझम्]]'' || [[मलयालम्]] |
|१९९५ || [[एम् टि वासुदेवन् नैयर्]] ||''[[रण्डमूझम्]]'' || [[मलयालम्]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९६ || [[महाश्वेतदेवी]] ||'' |
|१९९६ || [[महाश्वेतदेवी]] ||''हाजार चुराशीर मा'' || [[बेङ्गाली]] ||[[File:Mahasvetadevi.jpg|80px]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९७ || [[अलि सर्दार् जफ्रि]] || || [[उर्दु]] |
|१९९७ || [[अलि सर्दार् जफ्रि]] || || [[उर्दु]] |
||
पङ्क्तिः ९३: | पङ्क्तिः ९३: | ||
|१९९८ || [[गिरीश कार्नाडः]] || "कन्नडसाहित्याय कन्नडरङ्गभूमये (ययातिः) तेन कृतं योगदानं निमित्तीकृत्य"<ref>[http://www.hindu.com/fline/fl१६०३/१६०३११७०.htm The multi-faceted playwright], ''[[Frontline (magazine)]]''</ref> || [[कन्नड]] |
|१९९८ || [[गिरीश कार्नाडः]] || "कन्नडसाहित्याय कन्नडरङ्गभूमये (ययातिः) तेन कृतं योगदानं निमित्तीकृत्य"<ref>[http://www.hindu.com/fline/fl१६०३/१६०३११७०.htm The multi-faceted playwright], ''[[Frontline (magazine)]]''</ref> || [[कन्नड]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९९ || [[ |
|१९९९ || [[निर्मल वर्मा]] || || [[हिन्दि]] ||[[File:Nirmal Verma (१९२९ - २००५).jpg|80px]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|१९९९ || [[गुर्डियल् सिङ्ग्]] || ||[[पञ्जाबी]] |
|१९९९ || [[गुर्डियल् सिङ्ग्]] || ||[[पञ्जाबी]] |
||
पङ्क्तिः ११७: | पङ्क्तिः ११७: | ||
|२००८ || [[अक्लाख् मोहम्मद् खान् 'षाह्रयार्']] || ||[[उर्दु]] |
|२००८ || [[अक्लाख् मोहम्मद् खान् 'षाह्रयार्']] || ||[[उर्दु]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|२००९ || [[ |
|२००९ || [[अमर कान्त]] तथा [[श्रीलाल शुक्ल]] || || [[हिन्दी]] |
||
|- bgcolor=#edf३fe |
|- bgcolor=#edf३fe |
||
|२०१०|| डा.चन्द्रशेखर कम्बार || समग्रं साहित्यम् || [[कन्नड]] |
|२०१०|| डा.चन्द्रशेखर कम्बार || समग्रं साहित्यम् || [[कन्नड]] |
०७:५२, ३० जुलै २०१३ इत्यस्य संस्करणं
एषा ज्ञानपीठप्रशस्ति: भारते कृतां साहित्यक्षेत्रीयाम् अपूर्वां सिद्धिम् अभिलक्ष्य दीयते प्रतिवर्षम् । ‘दि टैम्स् आफ् इण्डिया’-पत्रिकाया: प्रकाशकै: साहुजैनपरिवारीयै: ‘भारतीयज्ञानपीठ’नामक: न्यास: प्रतिष्ठापित: । श्री साहुशान्तिप्रसादजैन, श्रीमती रमा जैन च एतस्य प्रतिष्ठापकौ । एतेन न्यासेन दीयते एषा प्रशस्ति: । प्रशस्तिरेषा पञ्चलक्षरूप्यकात्मिका भवति इदानीम् । संविधानेन अनुमतया ययाकयाचिदपि भाषया कृता कृतिरचना एव एतां प्रशस्तिं प्राप्तुम् अर्हा भवति । भारतस्य लेखकानां कृते दीयमाना प्रतिष्ठिता प्रशस्तिः अस्ति। एषा प्रशस्तिः भारतस्य संविधानस्य अष्टमानुच्छेदे याः भाषाः उल्लिखिताः तासां भाषाणां अत्युत्तमभारतीयलेखकस्य कृते दीयते । एषा प्रशस्तिः १९६० तमवर्षस्य मेमासस्य २२ तमे दिनाङ्के स्थापिता । प्रथमतया एषा प्रशस्तिः १९६५ तमे वर्षे मलयालस्य लेखकाय श्रीमते जि.शङ्करकुरुपाय प्रदत्ता । विजेतारः प्रशस्तिफलकेन, पञ्चलक्षरूप्यकैः , वाग्देव्याः कांस्यप्रतिमया च सम्मानिताः भवन्ति ।
साहुशान्तिप्रसादजैन:
साहुशान्तिप्रसादजैनवर्य: क्रि.श.१९११ तमे वर्षे उत्तरप्रदेशे नजीबाबादनगरे जन्म प्राप्नोत् । बनारसहिन्दुविश्वविद्यालये आगराविश्वविद्यालये च तेन विज्ञानविषयिणी स्नातकपदवी प्राप्ता । वाराणस्याम् अखिलभारतीयं प्राच्यविद्यासम्मेलनं यत् प्रवृत्तं तत्र विद्वद्भि: सूचितं यत् साहित्यक्षेत्रस्य प्रोत्साहनाय राष्ट्रस्तरीया गौरववर्धिका काचित् विशिष्टा प्रशस्ति: प्रदातव्या, तदर्थं कश्चन न्यास: प्रतिष्ठापनीय: इति । तत: १९४४ तमे वर्षे फेब्रवरीमासस्य १८ दिनाङ्के ‘ज्ञानपीठप्रशस्ति’न्यास: प्रतिष्ठापित: जात: । शान्तिप्रसादजैनवर्य: अस्ति न्यासस्यास्य संस्थापकन्यासी । तस्य पत्नी रमाजैनवर्या न्यासाध्यक्षा जाता । २७.१०.१९७७ तमे वर्षे शान्तिप्रसादवर्य: दिवं गत: । क्रि.श.१९६५ तमात् वर्षात् ज्ञानपीठप्रशस्तिप्रदानप्रथा आरब्धा । आदौ प्रशस्तिमूल्यं सार्धैकलक्षरूप्यकात्मकम् आसीत् । इदानीं तु प्रशस्तिमूल्यम् अस्ति पञ्चलक्षरूप्यकात्मकम् । प्रशस्तिमेतां भारतसर्वकारः ददाति इति भ्रान्तिः अस्ति जनेषु । वस्तुतः टैंस् आफ् इण्डियास्वामिनः जैन्कुटुम्बसदस्याः एतस्याः प्रशस्त्याः स्थापकाः ।अधुनापि न्यासे सदस्येषु ते एव अधिकाः सन्ति । क्रि.श.१९८२ तः ,एतां प्रशस्तिं भारतीयसाहित्यस्य कृते यः समग्रं योगदानं करोति तादृशाय लेखकाय दीयते । एतावत् पर्यन्तम् कन्नडभाषायाः अष्टौ लेखकाः एतां प्रशस्तिं प्राप्तवन्तः ।कन्नडभाषा अधिकज्ञानपीठप्रशस्त्या पुरस्कृता अस्ति ।.हिन्दी भाषायां षट् जनाः एतां प्राशस्तिं प्राप्तवन्तः । एषा भाषा द्वितीये स्थाने अस्ति ।
प्रशस्तिभूषिताः विविधभाषाः
मलयाळभाषीय: जि. शङ्करकुरुपवर्य: प्रथमां ज्ञानपीठप्रशस्तिं प्राप्तवान् क्रि.श.१९६८ तमे वर्षे । क्रि.श.१९८२ तमवर्षपर्यन्तम् अपि विशिष्टसेवां कृतवत: कृतिकारस्य विशिष्टायै कृत्यै एषा प्रशस्ति: प्रदीयते स्म । किन्तु अनन्तरकाले निर्णीतं यत् समग्रां सिद्धिम् अभिलक्ष्य एव एषा प्रदातव्या इति । अद्यापि सा एव परम्परा अनुवर्तते । हिन्दीभाषया कन्नडभाषया च सप्तवारं, वङ्गभाषया पञ्चवारं, मलयाळभाषया मराठीभाषया च चतुर्वारम्, उर्दुगुजरातिभाषाभ्यां त्रिवारम्, असामिया-ओरिया-पञ्जाबी-तळिलु-तेलुगुभाषाभि: द्विवारं च एषा प्रशस्ति: प्राप्ता । ज्ञानपीठप्रशस्तिं प्राप्तवती पञ्चदशी भाषा संस्कतम् । ११.११.०८ दिनाङ्के २००५, २००६ वर्षयो: ज्ञानपीठप्रशस्ति: घोषिता ज्ञानपीठप्रशस्तिभाज: डा सीताकान्तमहापात्रस्य आध्यक्ष्येण युक्तया समित्या । २००५ तमवर्षीया प्रशस्ति: हिन्दीकविना कुन्वरनारायणवर्येण सम्प्राप्ता ।
संस्कृतभाषया प्राप्तम्
क्रि.श.२००६ तमवर्षीया प्रशस्ति: संस्कृतीयेन सत्यव्रतशास्त्रिवर्येण, कोङ्कणीभाषीयेण रवीन्द्रकेळकरवर्येण च सम्प्राप्ता । ४२ तमी प्रशस्ति: एषा । संस्कृतेन एषा प्रशस्ति: प्राप्ता अस्ति ऐदम्प्राथम्येन ।
ज्ञानपीठप्रशस्त्या पुरस्कृताः
उल्लेखाः
- ↑ The multi-faceted playwright, Frontline (magazine)
- ↑ "Malayalam, Urdu writers claim Jnanpith awards". The Hindu (Chennai, India). २५ September २०१०. आह्रियत २५ September २०१०.