अग्निपर्वतः
(ज्वालामुखी इत्यस्मात् पुनर्निर्दिष्टम्)
अग्निपर्वतः मौना किया मौना लोआ च | |
|---|---|
 |
यस्मात् पर्वतत् अग्निः बहिः निस्सरति सः एव अग्निपर्वतः(ज्वालामुखीति वा)। भूमौ विविधा: अग्निपर्वता: वर्तन्ते । तेषु बृहत्तम: ननु मौना लोवा(MaunaLoa) हवयीदेशे अस्ति । भारतस्य प्रधानभागे न दृश्यते एकोपि अग्निपर्वत:। सौर्ययूथस्य सर्वोत्तर
अग्निपर्वतस्तु मङलग्रहे स्थितः ओलिम्पस् मोमन्स्(Olympus Mons25 km (82,000 ft))
This article is about the volcano on Mars. For other uses, see Olympus (disambiguation).
उद्गारौ
[सम्पादयतु]
| Cross-section through a stratovolcano (vertical scale is exaggerated): | |
|---|---|
| 1. Large magma chamber 2. Bedrock 3. Conduit (pipe) 4. Base 5. Sill 6. Dike 7. Layers of ash emitted by the volcano 8. Flank |
9. Layers of lava emitted by the volcano 10. Throat 11. Parasitic cone 12. Lava flow 13. Vent 14. Crater 15. Ash cloud |
द्विविधौ लावा माग्मा च ।
लावा
[सम्पादयतु]अधिकमुन्नतं न निस्सारति परं परित: प्रवहति।
माग्मा
[सम्पादयतु]विस्फ़ोटनात् अत्युन्नतं यावत् उद्गच्छति यम् उत्सः (fountain) इति कथयति।
वर्गीकरणम्
[सम्पादयतु]- हवयियन्(Hawaiian)
केवलं लावाप्रवाहं यत् नदीं जनयति । वतकम् अतिन्यूनम्।
- स्त्रोम्बोलियन् [Strombolian]
लावा अचलम्।अत: स्फ़ोतनमावश्यकम्।
- वळ्कानैयन्[Vulcanian]
स्फ़ोतनात् माग्मा उद्गमति।
- पीलियन्[Pelean]
महाविस्फ़ोटनं विविधविधनष्टान् जनयति।
- वेसूवियन्[Vesuvian]
फेनसम्पुष्टं माग्मा धूळीमेघश्च उद्भवति।
प्रवृत्तिमधिकृत्य विभगा:
[सम्पादयतु]- सजीव-अग्निपर्वता:(active volcanoes)
- लुप्त-अग्निपर्वता:(Extinct volcanoes)
- निर्वाण-अग्निपर्वता:(dormant volcanoes)
चित्रणि
[सम्पादयतु]
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
[सम्पादयतु]- अग्निपर्वताः
- अग्निपर्वतः एफ् ई एम् ए
- अग्निपर्वतस्य जगत्
- अग्निपर्वताः वर्सली शाला