भुजङ्गासनम्
(भुजंगासन इत्यस्मात् पुनर्निर्दिष्टम्)
योगासनेषु प्रधानं भवति भुजङ्गासनम् । अनेनासनेन कशेरुकापेशीनां - विशिष्य उदरस्थानां पेशीनां स्नायूनां च विकासः सिद्ध्यति । पुष्टिः, बलं च प्राप्यते । पृष्ठवेदना, स्कन्धवेदना, गलवेदना इत्यादीनां शमनार्थमपि आसनमिदं सहकरोति । पृष्ठभागे रक्तचंक्रमणस्य वेगः वर्धते । उरसः विकासः सम्भवति । मूत्राशयरोगाणां कासरोगस्य च शमनार्थमपि आसनमिदम् उपकरोति ।
आसनकरणविधिः
[सम्पादयतु]- उदरमवलम्ब्य भूमौ शयनं करोतु ।
- करतलद्वयं वक्षस्स्थलमुभयतः भूमौ स्थापयतु ।
- पादौ ऋजुतया परस्परं संयोज्य भूमौ स्थापयतु ।
- मस्तकं, वक्षस्स्थलं च नाभिं यावत् उत्थापयतु ।
- नाभितः आरभ्य गलदेशं यावत् नाडीनां सम्प्रसारणम् अनुभवतु ।
- शरीरं भुजङ्गवत् शोभते ।
- पुनः रेचकेण मस्तकं भूमौ स्थापयतु ।
- अनेन क्रमेण त्रिचतुर्वारम् अभ्यासः करणीयः ।
लाभः
[सम्पादयतु]अग्न्याशयः स्वस्थः भूत्वा ‘इनसुलिन्’ निर्माणे सहायकः भवति । मूत्रग्रन्थिः क्रियाशीलो भवति । मेरुदण्डः दृढः भवति ।
सम्बन्धितपुस्तकानि
[सम्पादयतु]- Iyengar, B. K. S. (1 October 2005). Illustrated Light On Yoga. HarperCollins. ISBN 978-81-7223-606-9. आह्रियत 9 April 2011.
- Saraswati, Swami Satyananda (1 August 2003). Asana Pranayama Mudra Bandha. Nesma Books India. ISBN 978-81-86336-14-4. आह्रियत 9 April 2011.
- Saraswati, Swami Satyananda (January 2004). A Systematic Course in the Ancient Tantric Techniques of Yoga and Kriya. Nesma Books India. ISBN 978-81-85787-08-4. आह्रियत 9 April 2011.
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
[सम्पादयतु]- Cobra Pose Video and Step by Step Instruction]
- Pizer, Ann. "Cobra Pose – Bhujangasana". Yoga. About.com. Archived from the original on 3 March 2007. आह्रियत 14 February 2007.