महाद्वीपाः
पृथिव्यां सप्त महाद्वीपाः सन्ति -- एशिया, यूरोप, अफ्रीका, उत्तर अमेरिका, दक्षिण अमेरिका, ओशीनिया, अण्टार्क्टिका ।
भूतलः प्रायः १४८ दशलक्षचतुरस्रपरिमितः। एषः षड्धा/सप्तधा विभक्तः । एते खण्डाः इति निर्दिश्यन्ते । ते च - एषियाखण्डः, आफ्रिकाखण्डः, उत्तर-अमेरिकाखण्डः, दक्षिण-अमेरिकाखण्डः, अण्टार्टिकाखण्डः, यूरोपखण्डः ।
निर्वचनम् उपयोगश्च
[सम्पादयतु]सामान्यतः खण्डः नाम जलराशिना विभक्तः अनुवर्तितः विस्तृतः भूप्रदेशः । किन्तु निर्दिष्टेषु सप्तसु खण्डेषु इदं न पश्यामः । विस्तृतः भूप्रदेशः इति उक्तम् । किन्तु जगतः महाद्वीपः इति कथ्यमानः ग्रीलेण्ड्प्रदेशः २,१६६,०८६ चतुरस्रकिलोमीटर्मितः (८३६,३३० चतुरस्रमीटर्मितः) अस्ति । किन्तु आस्ट्रेलियाखण्डः तु ७,६१७,९३० चतुरस्रकिलोमीटर्मितः (२,९४१,३०० चतुरस्रमीटर्मितः) अस्ति । अपि च अनुवर्तितः भूप्रदेशः इत्येतत् उत्तर-दक्षिण-अमेरिकाखण्डयोः विषये न अन्वेति । युरोप-एषिया-आफ्रिकाखण्डानां मध्ये जलराशिना विभक्तः नास्ति ।
खण्डानां सङ्ख्या
[सम्पादयतु]खण्डाः बहुधा विभज्यन्ते । चित्रं सम्यक् निर्दिशति इमम् अंशम् ।
| मानचित्रम् | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| ७ खण्डाः [१][२][३][४][५][६] |
||||||||
| ६ खण्डाः [३][७] |
||||||||
| ६ खण्डाः | ||||||||
| ५ खण्डाः [७][८][९] |
||||||||
| ४ खण्डाः[dubious ] | ||||||||
विस्तारः जनसङ्खया च
[सम्पादयतु]
इदं कोष्टकं सप्तसु खण्डेषु विस्तार-जनसङ्ख्ययोः विवरणं यच्छति क्षीणगणनानुसारम् ।
| खण्डः | विस्तारः (चतुरस्रकिलोमीटर्मितः) | विस्तारः (चतुरस्रमीटर्मितः) | समग्रभूप्रदेशस्य प्रतिशतम् |
समग्रा जनसङ्ख्या | समग्रजनसङ्ख्यायाः प्रतिशतम् |
निबिडता च कि मीटर्मिते जनाः |
निबिडता च मीटर्मिते जनाः |
अधिकजननैबिड्यं नगरम् (proper) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| एशियाखण्डः | 4,38,20,000 | 1,69,20,000 | 29.5% | 4,164,252,000 | 60% | 95.0 | 246 | शाङ्घाइ, चैना |
| आफ्रिकाखण्डः | 3,03,70,000 | 1,17,30,000 | 20.4% | 1,022,234,000 | 15% | 33.7 | 87 | लागोस्, नैजीरिया |
| उत्तर-अमेरिकाखण्डः | 2,44,90,000 | 94,60,000 | 16.5% | 542,056,000 | 8% | 22.1 | 57 | मेक्सिकोनगरम्, मेक्सिको |
| दक्षिण-अमेरिकाखण्डः | 1,78,40,000 | 68,90,000 | 12.0% | 392,555,000 | 6% | 22.0 | 57 | सायोपौल्, ब्रेसिल् |
| अण्टार्क्टिकाखण्डः | 1,37,20,000 | 53,00,000 | 9.2% | 1,000 | 0.00002% | 0.00007 | 0.00018 | विल्ललास एस्ट्रेलास्, चिलिan क्लैम् |
| यूरोपखण्डः | 1,01,80,000 | 39,30,000 | 6.8% | 738,199,000 | 11% | 72.5 | 188 | मास्को, रषिया |
| आस्ट्रेलियाखण्डः | 90,08,500 | 34,78,200 | 5.9% | 29,127,000 | 0.4% | 3.2 | 8.3 | Sydney, आस्ट्रेलियाखण्डः |
सर्वखण्डैः युक्तः समग्रः भूप्रदेशः 14,86,47,000 वर्ग किलोमीटर (5,73,93,000 वर्ग मील), अथवा भूमेः 29.1% भागः (51,00,65,600 वर्ग किलोमीटर / 19,69,37,400 वर्ग मील).
सर्वेषु खण्डेषु विद्यमानानां जनानां सङ्ख्या (माकिम्) 7,000,000,000.
आधाराः टिप्पणीः च
[सम्पादयतु]- ↑ World, National Geographic - Xpeditions Atlas. 2006. Washington, DC: National Geographic Society.
- ↑ The World - Continents Archived २००६-०२-२१ at the Wayback Machine, Atlas of Canada
- ↑ ३.० ३.१ "Continent". Encyclopædia Britannica. 2006. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.
- ↑ The New Oxford Dictionary of English. 2001. New York: Oxford University Press.
- ↑ "Continent Archived २००९-१०-२८ at the Wayback Machine". MSN Encarta Online Encyclopedia 2006.. 2009-10-31.
- ↑ "Continent". McArthur, Tom, ed. 1992. The Oxford Companion to the English Language. New York: Oxford University Press; p. 260.
- ↑ ७.० ७.१ "Continent". The Columbia Encyclopedia. 2001. New York: Columbia University Press - Bartleby.
- ↑ Océano Uno, Diccionario Enciclopédico y Atlas Mundial, "Continente", page 392, 1730. ISBN 84-494-0188-7
- ↑ Los Cinco Continentes (The Five Continents), Planeta-De Agostini Editions, 1997. ISBN 84-395-6054-0