सम्भाषणम्:प्रयुक्ति
सर्वे व्यक्तितः परं प्रेरणाभावं सूचयन्ति, अथवा प्रत्यक्षतया सूचयन्ति यत् व्यक्तिः प्रेरितः एव तिष्ठति। परन्तु, कथं प्रेरितः स्थातुं शक्यते इति प्रेरणा किं भवति इति कदापि कोऽपि न वदति।
प्रेरणा इत्यस्य अर्थः अस्ति यत् बाधायाः सामना कर्तुं, एतादृशी प्रेरणाम् अन्वेष्टुं च यत् कठिनसमयेषु गन्तुं साहाय्यं करोति। तदतिरिक्तं जीवने अधिकं गन्तुं साहाय्यं करोति । प्रेरणा इति वस्तु यत् शब्दैः अवगन्तुं न शक्यते अपितु अभ्यासेन अवगन्तुं शक्यते। एतावत् प्रबलतया किमपि वस्तुनः प्रेरणा भवति यत् भवतः कृते प्रेरणा भवति इति अर्थः ।
अपि च, एषः अनुशासनः अस्ति यः भवतः जीवनस्य लक्ष्यं प्राप्तुं साहाय्यं करोति तथा च जीवने सफलतां प्राप्तुं अपि साहाय्यं करोति । तदतिरिक्तं, एतत् सर्वाधिकं सामान्यं प्रथा यत् सर्वे कुर्वन्ति भवेत् तत् कार्यालये भवतः प्रमुखः वा विद्यालयस्य शिक्षकः वा विश्वविद्यालयस्य प्राध्यापकः वा सर्वे अन्येषां कृते एकप्रकारेण वा अन्येन वा प्रेरयन्ति। जीवने अग्रे गन्तुं साहाय्यं करोति इति दृढं साधनम् अस्ति । प्रेरितस्य कृते अस्माकं कृते एकं चालनसाधनं वा लक्ष्यं वा आवश्यकं यत् अस्मान् प्रेरितान् धारयति, अग्रे गच्छति च। अपि च शारीरिकरूपेण मानसिकरूपेण च प्रगतिशीलः भवितुं साहाय्यं करोति ।
अपि च, भवतः लक्ष्यं बृहत् दीर्घकालं यावत् न भवति ते लघु सशक्ताः च भवितुम् अर्हन्ति।
अपि च, भवतः प्रेरणायै सम्यक् मानसिकतायाः आवश्यकता वर्तते। तदतिरिक्तं भवतः लक्ष्यं प्रति आत्मनः धकेलितुं आवश्यकं यत् भवतः सीमां प्रति अन्यः कोऽपि न धक्कायितुं शक्नोति। अपि च, भवन्तः स्वस्य आरामक्षेत्रं त्यक्त्वा गन्तुं इच्छन्ति यतोहि भवतः यथार्थक्षमता यदा भवतः आरामक्षेत्रं त्यक्त्वा गच्छति तदा आनन्दं प्राप्नुयात् । यद्यपि मम मते प्रेरणायाः विविधाः प्रकाराः सन्ति तथापि सामान्यतया प्रेरणायाः द्वौ प्रकारौ स्तः ये आत्म-प्रेरणा, अन्येषां प्रेरणा च आत्मप्रेरणा- अन्यपरिस्थितीनां जनानां च प्रभावं विना कस्यचित् प्रेरितस्य स्थातुं शक्तिं निर्दिशति । अपि च, स्वप्रेरिताः जनाः सर्वदा कार्यस्य सम्पादनार्थं तर्कस्य, बलस्य च मार्गं प्राप्नुवन्ति । अपि च, तेषां कृते आव्हानात्मकं कार्यं कर्तुं अन्येषां जनानां प्रोत्साहनस्य आवश्यकता नास्ति । अन्यैः प्रेरणा- अस्याः प्रेरणायाम् अन्येषां साहाय्यस्य आवश्यकता भवति यतः व्यक्तिः स्वप्रेरितावस्थां निर्वाहयितुं समर्थः नास्ति । अस्मिन् व्यक्तिः परेभ्यः चोदनाम् अपेक्षते । अपि च, तस्य प्रेरकभाषणानि श्रोतुं आवश्यकता वर्तते, एकं दृढं लक्ष्यं च सर्वाधिकं महत्त्वपूर्णं च प्रेरणा च।
जनानां व्यक्तित्वस्य मनसः च समग्रविकासाय प्रेरणा अतीव महत्त्वपूर्णा अस्ति। व्यक्तिं कर्मणि, स्पर्धायाः अवस्थायां च स्थापयति । अपि च, कार्यक्षमतां लक्ष्यं प्राप्तुं इच्छां च वर्धयति । एतेन कार्ये स्थिरता, सुधारः च भवति । सर्वेभ्यः अपि अधिकं व्यक्तिस्य आवश्यकतां पूरयति, तस्य लक्ष्यं प्राप्तुं च ।
तस्य नकारात्मकवृत्तिविरुद्धं युद्धं कर्तुं व्यक्तिः साहाय्यं करोति । व्यक्तिः अपि स्वस्य आरामक्षेत्रात् बहिः आगन्तुं प्रयतते यथा सा/सः लक्ष्यं प्राप्तुं शक्नोति। उपसंहारार्थं प्रेरणा एकः प्रमुखः तत्त्वः अस्ति यः व्यक्तिं सफलतां प्राप्तुं साहाय्यं करोति । प्रेरितः व्यक्तिः स्वसीमाः धक्कायितुं प्रयतते, सर्वदा दिने दिने स्वस्य प्रदर्शनस्य उन्नतिं कर्तुं प्रयतते । अपि च, कार्यं किमपि न भवतु, व्यक्तिः सर्वदा स्वस्य सर्वोत्तमं ददाति। तदतिरिक्तं व्यक्तिः सर्वदा प्रगतिशीलः, स्वलक्ष्याय समर्पितः च भवितुं प्रयतते । जीवने अग्रे गन्तुं साहाय्यं कुर्वन्तं दृढं साधनम्। प्रेरितस्य कृते अस्माकं कृते एकं चालनसाधनं वा लक्ष्यं वा आवश्यकं यत् अस्मान् प्रेरितान् धारयति, अग्रे गच्छति च। अपि च शारीरिकरूपेण मानसिकरूपेण च प्रगतिशीलः भवितुं साहाय्यं करोति ।
अपि च, भवतः लक्ष्यं बृहत् दीर्घकालं यावत् न भवति ते लघु सशक्ताः च भवितुम् अर्हन्ति। अपि च, भवतः प्रेरणायै सम्यक् मानसिकतायाः आवश्यकता वर्तते। तदतिरिक्तं भवतः लक्ष्यं प्रति आत्मनः धकेलितुं आवश्यकं यत् भवतः सीमां प्रति अन्यः कोऽपि न धक्कायितुं शक्नोति। अपि च, भवन्तः स्वस्य आरामक्षेत्रं त्यक्त्वा गन्तुं इच्छन्ति यतोहि भवतः यथार्थक्षमता यदा भवतः आरामक्षेत्रं त्यक्त्वा गच्छति तदा आनन्दं प्राप्नुयात् । आत्मप्रेरणा- अन्यपरिस्थितीनां जनानां च प्रभावं विना कस्यचित् प्रेरितस्य स्थातुं शक्तिं निर्दिशति । अपि च, स्वप्रेरिताः जनाः सर्वदा कार्यस्य सम्पादनार्थं तर्कस्य, बलस्य च मार्गं प्राप्नुवन्ति । अपि च, तेषां कृते आव्हानात्मकं कार्यं कर्तुं अन्येषां जनानां प्रोत्साहनस्य आवश्यकता नास्ति । अन्यैः प्रेरणा- अस्याः प्रेरणायाम् अन्येषां साहाय्यस्य आवश्यकता भवति यतः व्यक्तिः स्वप्रेरितावस्थां निर्वाहयितुं समर्थः नास्ति । अस्मिन् व्यक्तिः परेभ्यः चोदनाम् अपेक्षते । अपि च, तस्य प्रेरकभाषणानि श्रोतुं आवश्यकता वर्तते, एकं दृढं लक्ष्यं च सर्वाधिकं महत्त्वपूर्णं च प्रेरणा च। जनानां व्यक्तित्वस्य मनसः च समग्रविकासाय प्रेरणा अतीव महत्त्वपूर्णा अस्ति। कर्मणि, स्पर्धास्थितौ च व्यक्तिं स्थापयति । अपि च, कार्यक्षमतां लक्ष्यं प्राप्तुं इच्छां च वर्धयति । एतेन कार्ये स्थिरता, सुधारः च भवति ।
सर्वेभ्यः अपि अधिकं व्यक्तिस्य आवश्यकतां पूरयति, तस्य लक्ष्यं प्राप्तुं च । तस्य नकारात्मकवृत्तिविरुद्धं युद्धं कर्तुं व्यक्तिः साहाय्यं करोति । व्यक्तिः अपि स्वस्य आरामक्षेत्रात् बहिः आगन्तुं प्रयतते यथा सा/सः लक्ष्यं प्राप्तुं शक्नोति।जनानां व्यक्तित्वस्य मनसः च समग्रविकासाय प्रेरणा अतीव महत्त्वपूर्णा अस्ति। कर्मणि, स्पर्धास्थितौ च व्यक्तिं स्थापयति । अपि च, कार्यक्षमतां लक्ष्यं प्राप्तुं इच्छां च वर्धयति । एतेन कार्ये स्थिरता, सुधारः च भवति ।
सर्वेभ्यः अपि अधिकं व्यक्तिस्य आवश्यकतां पूरयति, तस्य लक्ष्यं प्राप्तुं च । तस्य नकारात्मकवृत्तिविरुद्धं युद्धं कर्तुं व्यक्तिः साहाय्यं करोति । व्यक्तिः अपि स्वस्य आरामक्षेत्रात् बहिः आगन्तुं प्रयतते यथा सा/सः लक्ष्यं प्राप्तुं शक्नोति।
जनानां व्यक्तित्वस्य मनसः च समग्रविकासाय प्रेरणा अतीव महत्त्वपूर्णा अस्ति। कर्मणि, स्पर्धास्थितौ च व्यक्तिं स्थापयति । अपि च, कार्यक्षमतां लक्ष्यं प्राप्तुं इच्छां च वर्धयति । एतेन कार्ये स्थिरता, सुधारः च भवति ।
सर्वेभ्यः अपि अधिकं व्यक्तिस्य आवश्यकतां पूरयति, तस्य लक्ष्यं प्राप्तुं च । तस्य नकारात्मकवृत्तिविरुद्धं युद्धं कर्तुं व्यक्तिः साहाय्यं करोति । व्यक्तिः अपि स्वस्य आरामक्षेत्रात् बहिः आगन्तुं प्रयतते यथा सा/सः लक्ष्यं प्राप्तुं शक्नोति।
<ref>https://upscbuddy.com/motivation-essay/<ref>
motivation
[सम्पादयतु]theories of motivation
[सम्पादयतु]Abraham Maslow | |
---|---|
जन्म |
1/4/1908 Menlo park,california |
मृत्युः | 8/7/1970 |
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sanskrit_cia(motivation).jpg