नरसिंहनाथमन्दिरम्

नरसिंहनाथमन्दिरं बरगढमण्डलस्य गन्धमार्दनपर्वतस्य पाददेशे स्थितं पौराणिकमन्दिरम् अस्ति । एतत् १३ शताब्द्याः वैष्णवमन्दिरम् अस्ति यत्र भगवान् नरसिंहः मार्जाररुपेण पूज्यते ।

अस्य निर्माणं १३१३ शताब्द्यां पाटनागढस्य राजा बैजलसिंहदेवेन कृतम् । अस्य ऊर्ध्वता केवलं ४५ पादपरिमितम् अस्ति, तस्य द्वौ भागौ स्तः । प्रथमे नरसिंहनाथस्य मूर्तिः पूज्यते, अपरस्मिन् भागे तु भगवान् जगमोहनं पूज्यते ।

पौरणिकम्

आख्यायिकानुसारम् अयं प्रदेशः कदाचित् एकेन शक्तिशालिराक्षसेन पीडितः आसीत् । यदा विष्णुः तं मारयितुम् निर्गतवान् तदा सः मूषकरूपं गृहीत्वा एकस्मिन् छिद्रे प्रविष्टवान् । विष्णुः सद्यः मार्जाररुपं गृहीत्वा तत्भक्षणार्थम् उपविष्टवान्। परन्तु मूषकराक्षसः छिद्रात् बहिः न आगतवान्। ततः परं भगवान् विष्णु: विशालकाययुक्तमूषकराक्षसस्य आतङ्कात् जनान् रक्षयितुम् आगत:, तस्मात् तत्र मूषकराक्षसस्य रक्षणं च करोति इति कथ्यते ।

पर्वाणि

• वैशाख मेला