प्राच्य विद्या
प्राच्यविद्या. .. ***शिव स्वरोदयशास्त्रम् *** भारतं सहस्राधिकवर्षपूर्वस्य ज्ञानेन, प्रज्ञायाः कृते प्रसिद्धम् अस्ति . वयं सर्वे १४ विद्या ६४ कला च जानीमः , परन्तु प्राच्यविद्या इति प्रसिद्धाः बहवः सन्ति। एषः महान् वरदानः, योग :, स्वरोदय:, आयुर्वेद, संगीतस्य, दर्शनशास्त्रस्य च विभिन्नानां विद्यालयानां इत्यादीभारतीयविज्ञानानाम् पुनरुत्थानस्य, प्रचारस्य च अवसरः अस्ति। भारतीयपरम्परा आधुनिकवैज्ञानिकपरम्परायाः समर्थनं, पुष्टीकरणं, पूरकं च विविधस्तरयोः कर्तुं शक्नोति। आधुनिकविज्ञानस्य सर्वाधिकं शक्तिशाली प्रभावः अस्ति यत् सत्यस्य यथार्थस्य च अन्वेषणार्थं तथाकथितानां रहस्यवादी, गूढ, साम्प्रदायिक, प्रायः अस्पष्टक्षेत्राणां पृष्ठतः तथ्यात्मकं काल्पनिकं च पक्षं ज्ञातुं, निश्चयं च कर्तुं वस्तुनिष्ठसाधनं पद्धतयश्च अस्मान् प्रदत्तवन्तः। स्वरोदयः तादृशं क्षेत्रम् एकम् ।
स्वरस्य (विशेषतः पक्षिषु, पशवेषु, मनुष्येषु च श्वसनतन्त्रम्) स्थूलदृश्यानि अधिकं च सूक्ष्मविशेषतानि सम्बोधयन्ति
१) श्वासः - निःश्वासः
२) नासिकागुहाद्वयेन (कीटेषु नासिकाच्छिद्राणि, वा छिद्राणि )
३) आन्तरिकबाह्यविरामाः
४) दीर्घ .. लघु
५) वैकल्पिकं उद्घाटनं समापनञ्च
६) अवधि - आवृत्ति
७i) दिशा पार्श्व, उपरि-अधः
८) गुणाः (उष्ण-शीत, गुरु-लघु)
९) आयतन
१०) बलम्
११) कालः
१२) समरूपता - विषमता १३) जटिलता
१४) क्रमविकार :
१४) एकरूपता
१५) उद्घाटितं निमीलितम्
१६) स्थिर गतिशील
१७) रेखीयता - अरेखीयता
१८) स्वैच्छिक अनैच्छिक १९) पञ्चमहाभूता: २०) काल २१) गति:
स्वरोदयेन तस्य विज्ञानं कृतम्, यद्यपि अधिकव्यक्तिगत रूपेण । परिचालनप्रतिरूपस्य, केचन मापनयन्त्राणां च परिकल्पनाविकासाय केचन प्रयत्नाः कृताः परन्तु अल्पसफलता प्राप्ता । अस्य समस्यायाः समाधानार्थं अधुना आधुनिकविज्ञानं यावत् अस्ति। स्वारोदय, सूक्ष्मजगत्, स्थूलविश्वयोः स्वराविषये वर्णयति । मनुष्ये प्राणस्य व्यवहारं वामदक्षिणनासिकाद्वारा श्वास-निःश्वासः इति प्रतिपादयति ये च शरीरस्य एकेन अर्धेन सह सम्बद्धाः सन्ति तथा च क्रमशः अर्धनारी, अर्धपुरुषस्य शिवस्य आकृतिः अर्धनारीश्वरस्य प्रतीकाः भवन्ति । एतत् द्वन्द्वं एकस्यैव सत्तायाः परस्परं विपरीतम् तथापि पूरकपक्षं यथा सूर्यचन्द्रौ, पूर्वपश्चिमौ, दिशायां प्रतिघटिकादिशायां च, दिवारात्रौ वा तादृशानां कस्यापि सार्वत्रिकघटनानां कृते तिष्ठति एते विपर्ययाः पारमार्थिकसिद्धान्तस्य पक्षाः सन्ति। आधुनिकविज्ञाने एतत् एन्थ्रोपिक् सिद्धान्तस्य समानान्तरम् अस्ति । एवं अर्धनारीश्वरः सांस्कृतिकसार्वभौमिकं प्रतीकम् अस्ति । ..सुधा