योगभूमयः

योगशास्त्रस्य प्रणेता पतञ्जलिः

योगस्य चतस्रो भूमयः सन्ति । योगसाधको यदा तासु भूमिषु आत्मनः अधिकारं करोति तदा चतुर्धा भवति प्रथमकल्पिकः मधुभूमिकः, प्रज्ञाज्योतिः, अतिक्रान्तभावनीयश्च । योगसाधकस्य समाधये प्रवृत्तिमात्रता, परचित्तज्ञानाभावस्य स्थितिश्च प्रथमकल्पिक उच्यते । निर्विकारसमाधौ स्थिता साधकस्य प्रज्ञा ऋतम्भरा भवति तदा साधको मधुभूमिक उच्यते । भूतेन्द्रियेषु विजयप्रापको योगी प्रज्ञाज्योतिर्भवति । परतत्त्वे लयेच्छुको योगी अतिक्रान्तभावनीयः कथ्यते । अस्याम् अवस्थायां योगी सप्तप्रान्तभूमिप्रज्ञाः प्राप्नोति । ताश्च ययोक्ताः –अपरिज्ञेयत्वम् अपरिक्षेतत्वम्, अपरिनिश्चायकत्वम्, अप्राप्तव्यत्वम्, विवेकख्यातित्वम्, अनभिव्यक्तत्वम्, मुक्तत्वम् चेति ।

बाह्यसम्पर्कतन्तुः

• Yoga system of Patanjali (including commentaries Yoga-bhāshya by Vyasa and, Tattva-vāicāradī by Vāchaspati-Miçra), translated by James Haughton Woods, at books.google.com
• The Yoga Aphorisms of Patañjali (including commentary by Bhoja Raja), translated by Rajendralala Mitra, at books.google.com
• Patanjali - Yoga-Sutra: A word by word translation with gramma and comment
• The Yoga Sutras of Patanjali, translation by BonGiovanni, at sacred-texts.com
• The Yoga Sutras of Patanjali: the Book of the Spiritual Man by Patañjali, an interpretation by Charles Johnston, at Project Gutenberg
• Yoga sutra and related yoga texts, at sanskritdocuments.org
• Audio lectures on Yoga Sutras, by Swami Harshananda, at archive.org
• Complete Lectures on Yoga Shastra of Patanjali Maharishi with Vyasa Bhashya at ShastraNethralaya Archived २०१५-०५-०८ at the Wayback Machine