वक्त्राणि ते त्वरमाणा...
श्लोकः
[सम्पादयतु]
- वक्त्राणि ते त्वरमाणा विशन्ति दंष्ट्राकरालानि भयानकानि ।
- केचिद्विलग्ना दशनान्तरेषु सन्दृश्यन्ते चूर्णितैरुत्तमाङ्गैः ॥ २७ ॥
अयं भगवद्गीतायाः एकादशोऽध्यायस्य विश्वरूपदर्शनयोगस्य सप्तविंशतितमः(२७) श्लोकः ।
पदच्छेदः
[सम्पादयतु]वक्त्राणि ते त्वरमाणाः विशन्ति दंष्ट्राकरालानि भयानकानि केचित् विलग्नाः दशनान्तरेषु सन्दृश्यन्ते चूर्णितैः उत्तमाङ्गैः ॥ २७ ॥
अन्वयः
[सम्पादयतु]अवनिपालसङ्घैः सह एव सर्वे च अमी धृतराष्ट्रस्य पुत्राः तथा असौ भीष्मः द्रोणः सूतपुत्रः अस्मदीयैः योधमुख्यैः सह त्वां विशन्ति । ते दंष्ट्राकरालानि भयानकानि वक्त्राणि त्वरमाणाः विशन्ति । केचित् दशनान्तरेषु विलग्नाः चूर्णितैः उत्तमाङ्गैः (उपलक्षिताः) सन्दृश्यन्ते ।
शब्दार्थः
[सम्पादयतु]- अवनिपालसङ्घैः सहैव = राजसमुदायैः साकम् एव
- सर्वे च = सकलाः अपि
- अमी = इमे
- धृतराष्ट्रस्य पुत्राः = दुर्योधनादयः
- तथा = एवम्
- असौ भीष्मः द्रोणः सूतपुत्रः = अयं भीष्मः द्रोणः कर्णः च
- अस्मदीयैः = आस्माकीनैः
- योधमुख्यैः सह अपि = प्रधानयोधैः सह अपि
- ते दंष्ट्राकरालानि = ते दन्तैः घोराणि
- भयानकानि = भयराणि
- वक्त्राणि = मुखानि
- त्वरमाणाः = त्वरायुक्ताः
- विशन्ति = प्रविशन्ति
- केचित् = केचित् योधाः
- चूर्णितैः = चूर्णीभूतैः
- उत्तमाङ्गैः = शीर्षैः उपलक्षिताः
- दशनान्तरेषु = दन्तमध्यभागेषु
- विलग्नाः = संसक्ताः
- सन्दृश्यन्ते = वीक्ष्यन्ते ।
अर्थः
[सम्पादयतु]एते सर्वेऽपि कौरवाः अन्येषां नृपाणां समूहैः सह तव मुखानि त्वरया प्रविशन्तः सन्ति । तैः सह भीष्मः द्रोणः कर्णः तथा अस्मत्पक्षीयाः बहवो योधमुख्याः प्रविशन्तः सन्ति । तव मुखानि दंष्ट्राभिः अत्यन्तं घोराणि भयजनकानि च सन्ति । तव मुखानि प्रविष्टवत्सु एतेषु केचन दन्तानां मध्ये विलग्नाः दृश्यन्ते । तेषां च शिरांसि चूर्णितानि दृश्यन्ते ।