सदस्यः:गरिमा तिवारी/प्रयोगपृष्ठम्

नमः सर्वेभ्यः। संस्कृतभाषायाः महत्त्वं, उपयोगं च स्पष्टयिष्यामः। संस्कृतं प्राचीनतमं भाषा अस्ति। एषा भाषा न केवलं भारतस्य अपितु विश्वस्य अपि प्राचीनतमस्य ज्ञानस्य भाण्डागारं वर्तते। संस्कृतस्य उपयोगः केवलं धार्मिक कर्मणि न तु वैज्ञानिक, साहित्यिक, व्याकरणिक, तथा सांस्कृतिक क्षेत्रेषु अपि बहु व्यापकः अस्ति।

संस्कृतस्य व्यावहारिकता

1. धार्मिक उपयोगः:संस्कृतं मुख्यतः वेदेषु, उपनिषत्सु, पुराणेषु च उपयोगिता। हिन्दू धर्मस्य, जैन धर्मस्य, बौद्ध धर्मस्य च ग्रन्थाः संस्कृते लिखिताः सन्ति। मन्त्राः, स्तोत्राणि, यज्ञादिके कर्माणि संस्कृतेनैव सम्पाद्यन्ते।

2. वैज्ञानिक क्षेत्रे योगदानम्: संस्कृतं अत्यन्तं संरचनात्मकं भाषा अस्ति। कम्प्युटर-प्रोग्रामिङ्गे कृत्रिमबुद्धेः (Artificial Intelligence) क्षेत्रे संस्कृतस्य उपयोगः सम्भाव्यः। पदानां स्पष्टता, व्याकरणस्य स्थिरता, तथा संक्षिप्तता संस्कृतभाषायाः अद्वितीयाः विशेषताः सन्ति।

3. साहित्यिक उपयोगः: संस्कृतं साहित्ये महत्त्वपूर्णं स्थानं धारयति। कालिदासस्य काव्यानि, महाकाव्यानि, तथा नाटकानि संस्कृतसाहित्ये उत्कृष्टतमानि मान्यन्ते।

4. व्याकरणस्य शुद्धता: पाणिनीयं व्याकरणं विश्वे प्रसिद्धं वर्तते। पाणिनिः प्रथमः व्यक्ति यः "संरचनात्मक व्याकरणस्य" सिद्धान्तं प्रस्थापयत्। आधुनिक भाषाशास्त्रस्य आधारः पाणिनीयं व्याकरणमेव।

5.आधुनिक उपयोगःसंस्कृतभाषायाः अध्ययनं न केवलं परम्परायाः रक्षणाय किंतु नवीनायाम् उपयोगायापि प्रोत्साहितं भवेत्। वर्तमानकाले भारतस्य कतिपय ग्रामेषु संस्कृतं दैनिकव्यवहारे प्रयुज्यते।

संस्कृतम् एकं जीवितं भाषा अस्ति। भाषा केवलं अतीतानुसंधानेन उपयोगी न, अपि तु भविष्ये अपि उपयोगिता अर्हति। अतः संस्कृतस्य प्रचारं प्रसारं च सम्पूर्णे विश्वे प्रोत्साहितव्यम्।

निष्कर्षःसंस्कृतं न केवलं एकं प्राचीनं भाषा अस्ति, अपितु मानवीय ज्ञानस्य अक्षयकोषः अपि। एषा भाषा न केवलं भारतीय संस्कृतेः आत्मा अपि तु सम्पूर्णं जगत् प्राचीनं, वर्तमानं च ज्ञानं बोधयति। तस्मात् संस्कृतस्य अध्ययनं, अध्यापनं च सर्वत्र प्रोत्साहितव्यम्।

धन्यवादः!