विकिपीडिया, कश्चन स्वतन्त्रः विश्वकोशः
जीवाने परिवर्तनम्
टागोरपरिवारे कृषिशेत्राणि अधिकानि आसन् । तेषां कृषिकार्याणां दायित्वं रवीन्द्रनाथस्य स्कन्धयो: अभवत् । प्रवासप्रिय: रवीन्द्रनाथ: नृतने उधोगे
किच्चित् आनन्दमनुभूतवान् । वस्तुत: प्रबन्धकार्येषु दायित्वम् आधिकमस्ति । पुत्रस्य प्रबन्धकार्येषु आपि निपुण्ता भवतु इति कृत्वा देवेन्द्रनाथ: तं एतस्मिन् कार्ये नियोजितवान् । पितु: आग्ण
एति कारणेन उल्लण्चयितुमपि न शक्रोति स्म। परन्तु प्रवास: अस्ति इति कारणेन नूतनानुभवान् प्राप्तुम् उत्तमावसर: आसीत् ।
पूर्ववण्गप्रदेशे पग्नानग्घा: तीरे आसन् कृषिशत्रणि। गण्गया: शाखा अस्ति पद्यानदी। तस्या: नद्या: तीरे पितामहस्य काले एव भवनानि निर्मितानि। एकस्मिन् पार्श्वे
पद्या नदी। अपरस्मिन् पार्श्वे सुन्दराणि उघानानि। कविहदयस्य सन्तोषार्थ इतोपि किमावश्यकम्? स:तत्र वासं कृत्वा तत: प्रवासं कर्तु निश्चितवान्। तत्रत्यं गमनागमनं सर्व नौकया एव भवति।
रवीन्द्रनाथ: अपि एकां यन्त्रनौकाम् अक्रीणत्। तया नौकया एव प्रवास:। तस्यां नौकायां वासार्थ सर्वा अपि व्यवस्था: कृता:।
कलकत्तात: पूर्णतया परिवर्तनमभवत्। इदानीं पद्यानघा: तीरे षेलिडियामध्ये एव वास:। इदानीं एक: पुत्र: पुत्रीद्वयं च जातम्। ज्येष्टपुत्रस्य पुत्र्या: माधुर्या: च पटनविषये समस्या जाता।
षेलिडियामध्ये उत्तमा: विघालया: न सन्ति।
अत: स: पुत्रान् गृहे एव उपवेश्य पाटयितुं निश्चितवान्। आड्ग्ल्ं पाटयितुम् एक: आड्ल्गीय: आगच्छति स्म। तस्य नाम 'लोरनस्' इति। तस्या वासार्यम् एकस्य गृहस्य व्यवस्थां कृतवान्।
गणितं तथा अन्यान् विषयान् पाटयितुं एक: बग्डाली-उधोगस्थ: एव आयाति। बग्डालीभाषां रवीन्द्रनाथ: स्वयमेव पाटयति। संस्कृत्ं पाटयितुं एकास्य शास्त्रिमहोदयस्य नियुक्ति: जाता ।
रवीन्द्रनाथस्य भागिनेय: सुरेन्द्रनाथ: बालकानां कृते पटनार्यं योग्यरुप्येण रामायणस्य तथा महाभारतस्य कथा: रचितवान् । तस्य प्रेरणा अपि रवीन्द्रनाथ: एव आसीत्। तस्मिन् काले
कृत्तिवासस्य रामायणम् तथा काशीरामस्य महाभारतम् एव वड्गभूमौ प्रचलिते आस्ताम् । एतौ द्वावपि ग्र्न्थौ हालकानां कृते दुर्बेधौ । तस्मात् एतयो: सुबोधा रचना कर्तव्या इति रवीन्द्रनाथस्य
निर्देशानुसारं सुरेन्द्रनाथ: एतयो: ग्रन्थयो: सुगमया शैल्या रचनामकरोत् ।
कलकत्तात: पूर्णतया परिवर्तनमभवत्। इदानीं पद्यानघा: तीरे षेलिडियामध्ये एव वास:। इदानीं एक: पुत्र: पुत्रीद्वयं च जातम्। ज्येष्टपुत्रस्य पुत्र्या: माधुर्या: च पटनविषये समस्या जाता।
षेलिडियामध्ये उत्तमा: विघालया: न सन्ति।
