सदस्यः:Kaavyasri/प्रयोगपृष्ठम्
छन्दोविचारः
३. उपेन्द्रवज्रा-
अत्रपि प्रतिपदम् एकादशाक्षरणि भवन्तिl
लक्षणम् :
उपेन्द्रवज्रा जतजास्ततो गौl
( जगणः तगणः जगणः गुरु गुरु)
( U-U, --U, U -U, - - )
४. वसन्ततिलका-
वृत्तेस्मिन् प्रतिपादं चतुर्दशाक्षरणिभवन्तिl
लक्षणम्-
उक्त्ता वसन्ततिलका तभजा जगौ ग:l
(तगण: भगण: जग्ण: जग्ण: गुरु गुरु)
(- - U, - U U, U - U, U - U, - - )
अत्र अष्टाभि: षड्भि: च यतिर्भवतिl यतिर्नाम विरम:l
५. मालिनी: ननमयययुतेयं मालिनी भॊगिलोकैः इति तल्लक्षणम्l
न न म य य
( U U U, U U U, - - -, U - -, U - -) अत्र एकस्मिन् पादे पञ्चदशाक्षराणि भवन्तिl अष्टामाक्षरात् पञ्चदशाक्षराच्च यतिःl
६. मन्दाक्रान्ता वृत्त्तम्
लक्षणम्- मन्दाक्रान्ता जलधिषडगैम्र्भ्रौ नतौ ताद्गुरू चेत्l अस्मिन् वृत्ते प्रतिपादं सप्त्दशक्षराणि भवन्तिl चतुर्भि: षड्भि: सप्तदशाक्षरणि भवन्ति l चतुर्भि: षड्भि:सप्तभिश्च् अक्ष्ररै: यतिर्भवतिl
प्रतिपादमपि मगण भगण नगण तगण तगण गुरु गुरु भवन्तिl
(- - -, - U U, U U U, - - U, - - U, - - )
७. शार्दूविक्रीडितम् :
अस्मिन् वृत्ते प्रत्येकस्मिन्नपि पादे नवद्शाक्षराणि भवन्तिl
लक्षणम्- सूर्याशवैर्मसजस्तता: सगुरव: शार्द्लविक्रीडितम्l ( मगण सगण जगण सगण तगण तगण गुरू ) (- - -, U U -, U - U, U U -, - - U, - - U, - )
सूर्यै:= द्वादशभि:, अश्वै: = सप्तभिश्च्, अक्षरै: यतिर्भवतिl
८. स्रग्धरा प्रतिपादं एकविंशति अक्षराणि भवन्तिl लक्षणम्-
म्रन्भैर्यानां त्रयेण त्रिमुनियतियुता स्रग्धरा कीर्तीतेयम्l ( म र भ न य य य)
(- - -, - U -, - U U, U U U, U - -, U - -, U - - ) सत्पभिः, सत्पभिः, सत्पभिश्च अक्षरैः यतिर्भवतिl