"तिरुपतिः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
(लघु) removed Category:नगराणि using HotCat |
(लघु) clean up using AWB |
||
पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
{{Infobox Indian jurisdiction |
{{Infobox Indian jurisdiction |
||
|type = City |
|type = City Temple city of India |
||
|skyline = TirumalTemple.jpg |
|skyline = TirumalTemple.jpg |
||
|native_name = {{lang|te|తిరుపతి}} <br> तिरुपतिः |
|native_name = {{lang|te|తిరుపతి}} <br> तिरुपतिः |
||
पङ्क्तिः १४: | पङ्क्तिः १४: | ||
|area_metro = 750 |
|area_metro = 750 |
||
|population_rank = Fourth |
|population_rank = Fourth |
||
|population_total = |
|population_total = {{formatnum:1104997}} (MCT) |
||
|area_telephone = 0877 |
|area_telephone = 0877 |
||
|postal_codes = 5175xx |
|postal_codes = 5175xx 01 -29 |
||
|vehicle_code_range = AP-03 |
|vehicle_code_range = AP-03 |
||
|footnotes = |
|footnotes = |
||
पङ्क्तिः ३८: | पङ्क्तिः ३८: | ||
तिरुमलपर्वतप्रदेशं गन्तुं वाहनमार्गः निर्मितः अस्ति । पुनः तिरुपतिनगरम् आगन्तुं अन्यमार्गः अस्ति । [[तिरुमलतिरुपतिदेवस्थानमण्डली]] इदानीं पर्वतप्रदेशारोहणाय रोपवे (तन्तुमार्गः) निर्माणस्य योजनाम् कृतवती अस्ति । सप्त कि.मीटरदीर्घः विशिष्टः मार्गः यदा निर्मितः भवेत् तदा एककाले एव प्रति अष्टादशनिमेषेषु ४० सहस्रजनाः आरोहणं कर्तुं समर्थाः भवन्ति । एषा योजना शीघ्रमेव कार्यान्वितं भवितुम् अर्हति । |
तिरुमलपर्वतप्रदेशं गन्तुं वाहनमार्गः निर्मितः अस्ति । पुनः तिरुपतिनगरम् आगन्तुं अन्यमार्गः अस्ति । [[तिरुमलतिरुपतिदेवस्थानमण्डली]] इदानीं पर्वतप्रदेशारोहणाय रोपवे (तन्तुमार्गः) निर्माणस्य योजनाम् कृतवती अस्ति । सप्त कि.मीटरदीर्घः विशिष्टः मार्गः यदा निर्मितः भवेत् तदा एककाले एव प्रति अष्टादशनिमेषेषु ४० सहस्रजनाः आरोहणं कर्तुं समर्थाः भवन्ति । एषा योजना शीघ्रमेव कार्यान्वितं भवितुम् अर्हति । |
||
==मार्गः== |
==मार्गः== |
||
तिरुपति नगरागमनाय विमान निस्थानस्य सौलभ्यम् अस्ति । धूमशकटैः आगन्तुम् तिरुपतिनिस्थानतः रेणिगुण्टा निस्थानतः च शक्यम् अस्ति । [[आन्ध्रप्रदेशः|आन्ध्रप्रदेशस्य]] महानगरेभ्यः [[कर्णाटकम् |
तिरुपति नगरागमनाय विमान निस्थानस्य सौलभ्यम् अस्ति । धूमशकटैः आगन्तुम् तिरुपतिनिस्थानतः रेणिगुण्टा निस्थानतः च शक्यम् अस्ति । [[आन्ध्रप्रदेशः|आन्ध्रप्रदेशस्य]] महानगरेभ्यः [[कर्णाटकम्|कर्णाटकराज्यस्य]] नगरेभ्यः च लोकयानसम्पर्कः अस्ति । |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
==बाह्यसम्पर्कतन्तुः== |
==बाह्यसम्पर्कतन्तुः== |
||
पङ्क्तिः ५१: | पङ्क्तिः ४६: | ||
* {{Wikivoyage|Tirupati}} |
* {{Wikivoyage|Tirupati}} |
||
* http://www.tirupatibooking.com |
* http://www.tirupatibooking.com |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ |
१६:३९, ११ जनवरी २०१४ इत्यस्य संस्करणं
తిరుపతి तिरुपतिः | |||||
— city — | |||||
निर्देशाङ्काः
१३°३९′उत्तरदिक् ७९°२५′पूर्वदिक् / 13.65°उत्तरदिक् 79.42°पूर्वदिक् | |||||
देशः | भारतम् | ||||
राज्यम् | आन्ध्रप्रदेशः | ||||
मण्डलम् | चित्तूरुमण्डलम् | ||||
MLA | Tirupati urban and Renigunta-Konidala Chiranjeevi (Resigned)Tirupati rural and Chandragiri-Galla Aruna kumari | ||||
जनसङ्ख्या | ११,०४,९९७ (MCT) (Fourth) | ||||
समयवलयः | IST (UTC+05:30) | ||||
विस्तीर्णम् • महानगरम् |
• 750 वर्ग किलोमीटर (290 वर्ग मील) | ||||
सङ्केताः
|
तिरुपतिनगरम् आन्ध्रप्रदेशे स्थितं प्रमुखं नगरम् । नगरस्य समीपे स्तिथं तिरुमलपुण्यक्षेत्रं सुप्रसिद्धम् । तिरुमलनगरे श्री वेङ्कटेश्वरदेवालयः वर्तते ।
तिरुमलपर्वतं सप्तगिरिः इति अपि निर्दिशन्ति । तत्र श्रीनिवासः सप्तगिरिवासः आराध्यः अस्ति । प्रतिदिनम् अत्र अनेकसहस्रजनाः आगच्छन्ति । भोजनवसतिव्यवस्था उत्तमा अस्ति । पर्वतप्रदेशे अनेकानि दर्शनीयानि स्थानानि सन्ति । प्रवासव्यवस्था कर्तुं शक्यास्ति ।
तिरुपतिसमीपे दर्शनीयानि स्थानानि
तिरुपतिनगरे श्री गोविन्दराजस्वामी देवालयः दर्शनीयः अस्ति । दश कि.मीटर् दूरे पद्मावती सरोवरं च आकर्षणीयम् अस्ति ।
काळहस्ती
तिरुपतितः ४० कि.मी दूरे काळहस्तीप्रदेशे श्री काळ्हस्तीश्ववरदेवालयः अतीव सुन्दरः अस्ति ।
कैलासगिरिः
कैलासगिरिप्रदेशे बेडरकण्णप्प इति भक्तवरस्य मन्दिरम् अस्ति ।
चन्द्रगिरिः
तिरुपतिसमीपे चन्द्रगिरिप्रदेशे विजयनगरसाम्राज्यकाले निर्मितं राजगृहम् अतीव सुन्दरम् अस्ति ।
राष्ट्रियसंस्कृतविद्यापीठम्
अत्र राष्ट्रियसंस्कृतविद्यापीठं वर्ततॆ।
तिरुपति रोपवे
तिरुमलतिरुपतिदेवस्थानमण्डली इति काचित् संस्था आन्ध्रप्रदेशे अनेकानि जनहितानि कार्याणि कुर्वती अस्ति । तिरुमलपर्वतप्रदेशे प्रेक्षणीयानि अनेकानि स्थानानि कल्पितानि सन्ति । तेषु स्वामिपुष्करिणि, आकाशगङ्गा, पापनाशिनीतीर्थं, गोगर्भतीर्थं, जाबालितीर्थं, वैकुण्ठतीर्थं पाण्डवतीर्थम् इत्यादीनि प्रमुखाणि सन्ति । सुन्दरे उद्यानवने शिलातोरणं दर्शनीयम् अस्ति । तिरुमलपर्वतप्रदेशं गन्तुं वाहनमार्गः निर्मितः अस्ति । पुनः तिरुपतिनगरम् आगन्तुं अन्यमार्गः अस्ति । तिरुमलतिरुपतिदेवस्थानमण्डली इदानीं पर्वतप्रदेशारोहणाय रोपवे (तन्तुमार्गः) निर्माणस्य योजनाम् कृतवती अस्ति । सप्त कि.मीटरदीर्घः विशिष्टः मार्गः यदा निर्मितः भवेत् तदा एककाले एव प्रति अष्टादशनिमेषेषु ४० सहस्रजनाः आरोहणं कर्तुं समर्थाः भवन्ति । एषा योजना शीघ्रमेव कार्यान्वितं भवितुम् अर्हति ।
मार्गः
तिरुपति नगरागमनाय विमान निस्थानस्य सौलभ्यम् अस्ति । धूमशकटैः आगन्तुम् तिरुपतिनिस्थानतः रेणिगुण्टा निस्थानतः च शक्यम् अस्ति । आन्ध्रप्रदेशस्य महानगरेभ्यः कर्णाटकराज्यस्य नगरेभ्यः च लोकयानसम्पर्कः अस्ति ।