नात्यश्नतस्तु योगोऽस्ति...
(६.१६ नात्यश्नतस्तु... इत्यस्मात् पुनर्निर्दिष्टम्)
श्लोकः
[सम्पादयतु]
- नात्यश्नतस्तु योगोऽस्ति न चैकान्तमनश्नतः ।
- न चातिस्वप्नशीलस्य जाग्रतो नैव चार्जुन ॥ १६ ॥
अयं भगवद्गीतायाः षष्ठोध्यायस्य आत्मसंयमयोगस्य षोडशः(१६) श्लोकः ।
पदच्छेदः
[सम्पादयतु]नात्यश्नतः तु योगः अस्ति न च एकान्तम् अनश्नतः न च अतिस्वप्नशीलस्य जाग्रतः न एव च अर्जुन ॥
अन्वयः
[सम्पादयतु]अर्जुन ! अत्यश्नतः तु योगः न अस्ति । एकान्तम् अनश्नतः च न । अतिस्वप्नशीलस्य च न । जाग्रतः च न एव ।
शब्दार्थः
[सम्पादयतु]- अर्जुन = हे अर्जुन
- अत्यश्नतः तु = अत्यधिकं भोजनं कुर्वतः
- योगः = समाधिः
- न अस्ति = न विद्यते
- एकान्तम् = सर्वथा
- अनश्नतः च = भोजनम् अकुर्वतः अपि
- न = न
- अतिस्वप्नशीलस्य च = अतीव निद्रालोः अपि
- न = न विद्यते
- जाग्रतः च = निद्राविहीनस्य अपि
- न एव = नैव विद्यते ।
अर्थः
[सम्पादयतु]यः अधिकं भोजनं करोति, यश्च भोजनमेव न करोति तयोः समाधिः न सम्भवति । एवं यः अत्यन्तं निद्राति, यश्च अत्यन्तं जागर्ति तयोरपि समाधिः न सम्भवति ।
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
[सम्पादयतु]- http://sa.wikisource.org/wiki/भगवद्गीता
- Mahabharata 6.23–6.40 (sacred-texts.com)
- GRETIL etext of MBh 6 Archived २०१०-११-१० at the Wayback Machine (text begins at 06,023)
- 1890 translation by William Quan Judge
- 1900 translation by Sir Edwin Arnold
- The Gita According to Gandhi by Mahadev Desai of Mahatma Gandhi's 1929 Gujrati translation and commentary
- 1942 translation by Swami Sivananda
- 1971 translation by A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada entitled Bhagavad Gita As It Is with Sanskrit text and English commentary.
- 1983 translation by A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada entitled Bhagavad Gita As It Is with Sanskrit text and English commentary.
- 1988 translation Archived २००८-०८-२८ at the Wayback Machine by Ramananda Prasad
- 1992 translation and commentary Archived २००८-०७-०५ at the Wayback Machine by Swami Chinmayananda
- 1993 translation by Jagannatha Prakasa (John of AllFaith)
- 2001 translation by Sanderson Beck
- Six commentaries Archived २००८-०५-२२ at the Wayback Machine: by Adi Sankara, Ramanuja, Sridhara Swami, Madhusudana Sarasvati, Visvanatha Chakravarti and Baladeva Vidyabhusana (all in sanskrit)
- Essays on Gita Archived २०११-१२-१० at the Wayback Machine by Sri Aurobindo
- Gita Supersite Original text, with several accompanying translations or commentaries in Sanskrit, English, or Hindi
- Srimad Bhagavad Gita
- Bhagavad-Gita Trust translation in multiple languages with audio and translation of commentary from the four authorized Vaishnava sampradayas
- Multiple English Translations Archived २०११-१०-०९ at the Wayback Machine
- Maharishi Mahesh Yogi on the Bhagavad-Gita, A New Translation and Commentary, Chapters 1–6 Archived २००८-१०-१५ at the Wayback Machine
- Recitation of verses in Sanskrit (MP3 format)
- Bhagavad Gita (As It Is) Complete Archived २०११-१२-१३ at the Wayback Machine produced by The International Society for Krishna Consciousness
- Bhagavad Gita in 6 Languages Archived २००८-०५-०९ at the Wayback Machine