अदृष्टपूर्वं हृषितोऽस्मि...
श्लोकः
[सम्पादयतु] | अयं लेखः विकिपीडिया-विश्वकोषस्य अन्यलेखैः सह संयोजनीयः । सन्दर्भानुगुणं परिसन्धयः योज्यन्ताम् । तेन (जनुवरि २०१४) |
- अदृष्टपूर्वं हृषितोऽस्मि दृष्ट्वा भयेन च प्रव्यथितं मनो मे ।
- तदेव मे दर्शय देव रूपं प्रसीद देवेश जगन्निवास ॥ ४५ ॥
अयं भगवद्गीतायाः एकादशोऽध्यायस्य विश्वरूपदर्शनयोगस्य पञ्चचत्वारिंशत्तमः(४५) श्लोकः ।
पदच्छेदः
[सम्पादयतु]अदृष्टपूर्वं हृषितः अस्मि दृष्ट्वा भयेन च प्रव्यथितं मनः मे तत् एव मे दर्शय देव रूपं प्रसीद देवेश जगन्निवास ॥ ४५ ॥
अन्वयः
[सम्पादयतु]देवेश, जगन्निवास ! प्रसीद । अदृष्टपूर्वं दृष्ट्वा हृषितः अस्मि । देव ! मे मनः भयेन प्रव्यथितं च । तत् रूपम् एव मे दर्शय ।
शब्दार्थः
[सम्पादयतु]- देवेश = सुराधिप !
- जगन्निवास = लोकनिकेतन !
- प्रसीद = प्रसन्नो भव
- अदृष्टपूर्वम् =पूर्वम् अनवलोकितं रूपम्
- दृष्ट्वा = विलोक्य
- हृषितः = सन्तुष्टः
- अस्मि = भवामि
- देव = प्रभो
- मे मनः = मम चित्तम्
- भयेन = भीत्या
- प्रव्यथितं च = व्याकुलं च
- तत् = पूर्वं दृष्टं रूपम् एव
- मे दर्शय = मां प्रदर्शय ।
अर्थः
[सम्पादयतु]हे भगवन् ! अद्य यावत् अदृष्टपूर्वं त्वदीयं रूपं दृष्ट्वा अतीव हर्षं प्राप्तवान् । देव ! भीत्या व्यथामपि अहम् अनुभवन् अस्मि । हे देवेश, लोकाधार ! तदेव रूपं मे दर्शय यत् पूर्वं किरीटादिमत्त्वेन सौम्यं रूपं प्रदर्शितम् ।