पिण्डखर्जूरः
एषः पिण्डखर्जूरः अपि भारते अपि वर्धमानः कश्चन फलविशेषः । एषः पिण्डखर्जूरः अपि सस्यजन्यः आहारपदार्थः । अयं पिण्डखर्जूरः आङ्ग्लभाषायां Drydate इति उच्यते । एषः पिण्डखर्जूरः आहारत्वेन यथा उपयुज्यते तथैव औषधत्वेन अपि उपयुज्यते । अस्य पिण्डखर्जूरस्य फलं रसं चापि उपयुज्यते । एषः पिण्डखर्जूरः Dryfruits इति यानि उच्यन्ते तेषां शुष्कफलानां गणे अन्तर्भवति । पिण्डखर्जूरः नाम शुष्कखर्जूरः एव । खर्जूरम् एव शुष्कीकृत्य स्थाप्यते ।
आयुर्वेदस्य अनुसारम् अस्य पिण्डखर्जूरस्य स्वभावः
[सम्पादयतु]
एषः पिण्डखर्जूरः पचनार्थं लघुः । अयं पिण्डखर्जूरः स्निग्धः, मधुररसयुक्तः चापि ।
- १. एषः पिण्डखर्जूरः हृद्यः, बृंहणः च ।
- २. एषः पिण्डखर्जूरः वातं पित्तं च हरति । अतः वातजैः रोगैः, पित्तजैः रोगैः च पीड्यमानानां, वातप्रकृतियुक्तानां, पित्तप्रकृतियुक्तानां च, पित्तकाले, देशे च अस्य पिण्डखर्जूरस्य उपयोगः हितकरः ।
- ३. एषः पिण्डखर्जूरः मद्यस्य आधिक्येन सेवनेन जातेषु रोगेषु अपि उपयुज्यते ।
- ४. एषः पिण्डखर्जूरः वमनं, दाहं च शमयति ।
- ५. एषः पिण्डखर्जूरः श्वासम् (अस्तमा), कासं च निवारयति ।
- ६. एषः पिण्डखर्जूरः हृदयस्य बलं वर्धयति । मूर्छारोगं चापि निवारयति ।
- ७. एषः पिण्डखर्जूरः रुचिकारकः अपि ।
- ८. एतस्य पिण्डखर्जूरस्य खर्जूरादिमन्थ अपि उपयोक्तुं शक्यते ।
- ९. आवश्यकतायाः अनुसारम् अस्य पिण्डखर्जूरस्य गुलिका अपि उपयुज्यते ।