सामग्री पर जाएँ

वेद प्रकाश उपाध्याय

विकिपीडिया, कश्चन स्वतन्त्रः विश्वकोशः
संस्कृत महामहोपाध्याय[][]
राष्ट्रपतिसम्मनिता[]
आचार्य[]
शास्त्रचूड़ामणि[]

वेद प्रकाश उपाध्याय
जन्म (१९४७-२-२) ७ १९४७ (आयुः ७७)
इलाहाबाद, उत्तर प्रदेश
देशीयता भारत
नागरिकता भारत
वृत्तिः संस्कृत विद्वान, लेखक, व्याख्याता, प्रोफेसर एमेरिटस (पंजाब विश्वविद्यालय),'"`Uniq--ref-00000005-qinu`"' हिन्दू धर्म के बारे में शिक्षक एवं विद्वान
कृते प्रसिद्धः कल्कि अवतार तथा मुहम्मद
पितरौ रामजीवन/रामसजीवन सुमित्रादेवी उपाध्याय, प्रतिमादेवी त्रिपाठी
पुरस्काराः भारतस्य राष्ट्रपतिः योग्यता प्रमाणपत्रपुरस्कारः २०१८, हरियाणा संस्कृत अकादमीतः साहित्यलंकारसंस्कृतपुरस्कारः
Academic work
Institutions संस्कृत, हिंदू धर्म, वैदिक
Notable works कल्कि अवतार और मुहम्मद

वेद प्रकाश उपाध्याय (जन्मः १९४७) संस्कृतस्य हिन्दुधर्मस्य च भारतीयविद्वान्, लेखकः, प्राध्यापकः, सामाजिककार्यकर्ता च सः संस्कृतसाहित्यस्य हिन्दुधर्मस्य च अनेकपुस्तकानां लेखकः अस्ति ।[] सः सर्वाधिकप्रसिद्धः अस्ति तस्य कृतयः कलकी अवतार और मुहम्मद[] यस्य दावान् करोति यत् अनेके हिन्दुशास्त्रेषु मुहम्मदस्य कल्की इति सन्दर्भाः अस्ति ।

प्रारम्भिक जीवन तथा करियर

[सम्पादयतु]

उपाध्याय का जन्म २ फरवरी १९४७ को उत्तर प्रदेश के इलाहाबाद में हुआ।[] पिता श्रीरामजीवन उपाध्याय सर्युपारीन वैदिक विद्वान पं.[][] उपाध्यायः पञ्जाबविश्वविद्यालये पूर्वप्रोफेसरः अस्ति ।[][]

स्वीकार

[सम्पादयतु]

२०१७ तमे वर्षे हरियाणासंस्कृताकादमीतः साहित्य अलङ्कारसंस्कृतपुरस्कारं प्राप्तवान् ।[१०] 2017 में, उन्हें पंजाबी भाषा विभाग से साहित्य रत्न पदक प्राप्त हुआ।[११] तथा च 2019 तमे वर्षे संस्कृतभाषायां योगदानस्य कृते राष्ट्रपतिप्रमाणपत्रपुरस्कारः भारतं 2018 प्राप्तः।[१२][][१३] उपाध्याय को यूजीसी सीनियर फेलोशिप, शास्त्रचूडामणि से भी पुरस्कृत किया गया। ततश्च भारतसर्वकारस्य मानवसंसाधनविकासमन्त्रालयेन हिमाचलप्रदेशे आदर्शसंस्कृतसंस्थायाः अध्यक्षत्वेन नियुक्तः ।[१४]

चयनित कार्य

[सम्पादयतु]

कल्की अवतार तथा मुहम्मद

[सम्पादयतु]

उपाध्यायस्य सर्वाधिकं उल्लेखनीयं ग्रन्थं कल्की अवतार तथा मुहम्मद आसीत् यत् सरस्वतवेदान्तप्रकाशसङ्घेन, इलाहाबादेन १९६९ तमे वर्षे प्रकाशितम् । अहमदीयविद्वान् अब्दुलहकविद्यार्थी इत्यस्य पुस्तकस्य मुहम्मदस्य विश्वशास्त्रे (मूलतः "मिथक-अन-नबियान्", नबीनां सन्धिः) इत्यस्य आंशिकरूपान्तरणं एतत् पुस्तकं मन्यते मूलतः हिन्दीभाषायां लिखितस्य अस्मिन् ग्रन्थे सः हिन्दुशास्त्रेषु (कल्कीपुराण, वेद तथा भविष्यपुराण इत्यादिषु) इस्लामिक पैगम्बर मुहम्मदस्य कल्की इत्यस्य हिन्दू अवतारत्वेन उल्लेखस्य स्वस्य दावस्य चर्चां करोति।

अन्य कार्य

[सम्पादयतु]

उपाध्यायस्य १५ शोधं मौलिकं पुस्तकं प्रकाशितम् ।[][१२] इसमें शामिल है:

  • नरशंस और अंतिम ऋषि (नरशानश्च अन्तिममुनिः |)[१५]
  • हिन्दू विधि एवं स्त्रोत. अंतर्राष्ट्रीय विधि संस्थान, इलाहाबाद, 1986[१६]
  • हिंदी साहित्य का इतिहास, काव्यशास्त्र एवं लिपि, विश्वविद्यालय प्रकाशन, वाराणसी, 2014)[१७]

सन्दर्भः

[सम्पादयतु]
  1. "संस्कृत के विद्वान डॉ. वेदप्रकाश 24 जून को पहुंचेंगे पंचकूला, 60 से अधिक विद्यार्थियों को करवा चुके पीएचडी - mobile". Punjab Kesari. 22 June 2022. आह्रियत 21 July 2023. 
  2. "@shrivarakhedi, Hon'ble VC, CSU congrats dr. Ved Prakash Upadhyay on achieving Sanskrit - Mahamahopadhyay (27-05-2022, Prayagraj) and First and Highest Award of Haryana Government (2022).". Twitter (in English). Central Sanskrit University twitter page. 28 May 2022.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  3. ३.० ३.१ ३.२ "Authority – Vaidika Sanshodhana Mandala". Archived from the original on 21 July 2023. "Prof. Dr. Ved Prakash Upadhyaya Present Chairman, (Adarsha Sanskrit Shodha Samstha) Rashtrapatisammanita, Mahamahopadhyaya MA (Double), DPhil, DLitt, Acharya (Triple). Dip. in German & Persian UGC Professor Emeritus, Shastrachudamani Ex. Professor & Chairman : Panjab University, Chandigarh Ex. Chairman : Himachal Pradesh Adarsh Sanskrit Mahavidyalaya Jangla, Rohru, Shimla (HP) (Nominated by HRD Ministry, Govt. of India) Gold Medalist (Punjab, Varanasi, Calcutta) Recipient of Various National & International Awards"  Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  4. Saṁskṛtavimarśaḥ (in Hindi). Rashtriya Sanskrit Sansthan. 2013. आह्रियत 21 July 2023. 
  5. ५.० ५.१ ५.२ ५.३ ५.४ "डॉ. वेद प्रकाश उपाध्याय को राष्टऊपति सम्मान". aggarjanpatrika.com. 9 April 2019. आह्रियत 10 August 2019. 
  6. Srivastava, Ram Pal. अवतारवाद - एक नई दृष्टि (in Hindi). Sankalp Publication. p. 192. ISBN 978-93-91173-57-9. 
  7. Bhartiya, Bhawanilal (1991). Ārya lekhaka kośa: Āryasamāja tathā r̥shi Dayānanda vishayaka lekhana se juṛe sahastrādhika lekhakoṃ ke jīvana evaṃ kāryavr̥tta kā vistr̥ta vivaraṇa (in Hindi). Dayānanda Adhyayana Saṃsthāna. आह्रियत 21 July 2023. 
  8. Jaipuria, Pt Gopal Sharma & Dr Sewaram (6 May 2023). The Wonders of Loshu-Grid (in English). Diamond Pocket Books Pvt Ltd. ISBN 978-93-5684-641-8.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  9. Gupta, Raj (31 December 1984). A critical and comparative study of Dattakamimamsa of Nanda Pandita and Dattakacandrika of Raghumani Vidyabhusana. Shodhganga@INFLIBNET.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  10. "डा वेद प्रकाश उपाध्याय और डा जगदीश प्रसाद सेमवाल को संस्कृत साहित्य अलंकार सम्मान - Ved Prakash Upadhyay and Jagdish Prasad Semwal award for Sanskrit literature". Dainik Jagran. 24 April 2021. आह्रियत 21 July 2023. 
  11. "Sahitya Ratna Awards announced". The Tribune (Chandigarh). 4 December 2020. Archived from the original on 21 July 2023. आह्रियत 21 July 2023. 
  12. १२.० १२.१ "डॉ वेद प्रकाश उपाध्याय को मिलेगा राष्ट्रपति सम्मान-2018". khaskhabar. 20 August 2018. आह्रियत 10 August 2019. 
  13. "Presidential Awards Scheme". Central Sanskrit University. आह्रियत 21 July 2023. 
  14. "Authority – Vaidika Sanshodhana Mandala". Archived from the original on 21 July 2023.  Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. Haque, M. Zeyaul. "A Hindu view of Islam". The Milli Gazette.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  16. Tripāṭhī, Pratibhā (1993). Aparādha evaṃ daṇḍa: smr̥tiyoṃ evam dharmasūtroṃ ke pariprekshya meṃ (in Hindi). Rākā Prakāśana.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  17. Agnihotri, Dr Brijendra (21 December 2021). Hindi Sahitya Ka Nikash (in Hindi). Book Rivers. p. 422. ISBN 978-93-5515-098-1.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)

उद्धरणम् : कर्म : १.=

[सम्पादयतु]
"https://sa.wikipedia.org/w/index.php?title=वेद_प्रकाश_उपाध्याय&oldid=488228" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्