शौर्यं तेजो धृतिर्दाक्ष्यं...
श्लोकः
[सम्पादयतु] | अयं लेखः विकिपीडिया-विश्वकोषस्य अन्यलेखैः सह संयोजनीयः । सन्दर्भानुगुणं परिसन्धयः योज्यन्ताम् । तेन (जनुवरि २०१४) |
- शौर्यं तेजो धृतिर्दाक्ष्यं युद्धे चाप्यपलायनम् ।
- दानमीश्वरभावश्च क्षात्रं कर्म स्वभावजम् ॥ ४३ ॥
अयं भगवद्गीतायाः अष्टादशोऽध्यायस्य मोक्षसंन्यासयोगस्य त्रिचत्वारिंशत्तमः(४३) श्लोकः ।
पदच्छेदः
[सम्पादयतु]शौर्यं तेजः धृतिः दाक्ष्यं युद्धे च अपि अपलायनम् दानम् ईश्वरभावः च क्षात्रं कर्म स्वभावजम् ॥
अन्वयः
[सम्पादयतु]शौर्यं तेजः धृतिः दाक्ष्यं युद्धे च अपि अपलायनं दानम् ईश्वरभावः च स्वभावजं क्षात्रं कर्म ।
शब्दार्थः
[सम्पादयतु]- शौर्यम् = विक्रमः
- तेजः = प्रागल्भ्यम्
- धृतिः = अग्लानिः
- दाक्ष्यम् = सामर्थ्यम्
- युद्धे = आयोधने अपि
- अपलायनम् = अपराङ्मुखीभावः
- दानम् = वितरणम्
- ईश्वरभावः = प्रभुत्वम्
- स्वभावजम् = स्वभावोत्पन्नम्
- क्षात्रम् = क्षत्रियसम्बन्धि
- कर्म = कर्तव्यम् ।
अर्थः
[सम्पादयतु]विक्रमः, आत्मविश्वासः, धैर्यम्, सामर्थ्यम्, युद्धे अपराङ्मुखीभावः, दानम्, प्रभुत्वं च क्षत्रियाणां स्वभावात् जातं कर्म ।