फ्रान्सिस् एच् सि क्रिक्

फ्रान्सिस् क्रिक्
जननम्	8 June 1916 Weston Favell, Northamptonshire, England
मरणम्	San Diego, California, U.S. Colon cancer
वासस्थानम्	UK, U.S.
देशीयता	British
कार्यक्षेत्राणि	भौतिकशास्त्रम्, Molecular biology
संस्थाः	Institute for the Furtherment of Genetic Studies
मातृसंस्थाः	University College London University of Cambridge
संशोधनमार्गदर्शी	Max Perutz
विषयेषु प्रसिद्धः	DNA structure, consciousness
प्रमुखाः प्रशस्तयः	Nobel Prize (1962)
धर्मः	Agnostic
हस्ताक्षरम्

अयं फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक् (आङ्ग्ल: Francis H. C. Crick) प्रख्यातः भौतविज्ञानी । अयम् अपि "द्विचक्रकस्य रचनायाः” संशोधकेषु अन्यतमः । अन्यौ द्वौ जेम्स् डि. व्याट्सन् तथा मारीस् एच् विल्किन्स् च । अयं फ्रान्सिस् हेच् सि क्रिक् १९१६ वर्षे जून्-मासस्य ८ दिनाङ्के इङ्ग्लेण्ड्-देशस्य नार्ताम्प्टन् इति प्रदेशे जन्म प्राप्नोत् । लण्डन्–विश्वविद्यालयस्य महाविद्यालये अध्ययनम् अकरोत् । भौतविज्ञाने "डाक्टरेट्”-पदवीं प्राप्य द्वितीये महायुद्धे सैनिकरूपेण कार्यम् अकरोत् अपि । १९४९ तमे वर्षे केम्ब्रिड्ज्–विश्वविद्यालयस्य वैद्यकीय–संशोधन–संस्थां प्राविशत् । तदनन्तरम् एषः फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक् जीवरसायनविज्ञाने आसक्तः अभवत् । यदा जेम्स् डि व्याट्सन् केम्ब्रिड्ज्–विश्वविद्यालयं प्रति संशोधकरूपेण आगतवान् तदा तस्य प्रतिभाम् अभिज्ञाय फ्रान्सिस् हेच्. क्रिक् तं स्वेन सह संशोधनार्थम् अचिनोत् । वस्तुतः तयोः विलक्षणः स्नेहः । जेम्स् डि. व्याट्सन् अत्यन्तं मितभाषी, फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक् तु अतिभाषी । फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक् भौतविज्ञानी, जेम्स् डि. व्याट्सन् वंशशास्त्रस्य विज्ञानी । अयं फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक् केम्ब्रिड्ज्–विश्वविद्यालये जेम्स् डि. व्याट्सनेन सह "डी एन् ए" अणोः रचनायाः विषये दीर्घकालं संशोधनम् अकरोत् । तयोः संशोधनस्य निमित्तम् अपेक्षितं साहाय्यम् आचरितवान् मारीस् हेच्. विल्किन्स् नामकः भौतविज्ञानी । ताभ्यां द्वाभ्यां मिलित्वा कृतस्य कार्यस्य फलम् एव "व्याट्सन्–क्रिक्–चक्रकयुग्मम्” । तदर्थम् एषः फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक् १९६२ तमे वर्षे वैद्यकीयं तथा शरीरक्रियाविज्ञानस्य विभागे सहोद्योगिना जेम्स् डि. व्याट्सनेन, तथा मार्गदर्शकेण मारीस् हेच्. विल्किन्सेन च सह "नोबेल्”–पुरस्कारं प्राप्नोत् ।

वंशविज्ञानस्य आधारं कल्पितवान् ग्रिगोर् जान् मेण्डेल् नामकः विज्ञानी ’गुणलक्षणानि वंशश्रेणीतः वंशश्रेणीं प्रति निर्दिष्टानां नियमानाम् अनुसारम् एव गच्छन्ति’ इति उक्तवान् आसीत् । तदनन्तरं तद्विषये संशोधनं कृतवन्तः विज्ञानिनः वर्णतन्तवः (क्रोमोजोन्स्) कोशकेन्द्रेषु (न्यूक्लियस्) भवन्ति । निर्दिष्टसंख्यानां वर्णतन्तवः निर्दिष्टे प्रभेदे एव भवन्ति । कस्यापि जीविनः वर्णतन्तुषु अर्धभागः पितृपक्षतः, अर्धभागः मातृपक्षतः आगताः भवन्ति । सर्वस्मिन् अपि वर्णतन्तौ निर्दिष्टगुणस्य कारणीभूतः गुणाणुः (जीन्) भवति इत्यादीन् विषयान् संशोधितवन्तः । एते त्रयः (जेम्स् डि. व्याट्सन्, फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक्, मारीस् हेच्. विल्किन्स् च) तान् एव विषयान् आधारीकृत्य संशोधनस्य अनुवर्तनम् अकुर्वन् । तादृशेषु गुणाणुषु निहितं प्रकृतेः रहस्यं ज्ञातव्यं चेत् गुणाणोः रचना ज्ञातव्या आसीत् । यदा जेम्स् डि. व्याट्सन् अमेरिकातः नेपल्स् प्रति मारीस् हेच्. विल्किन्सस्य सूचनां, विवरणं च प्रष्टुम् गतः आसीत् तदा "डि एन् ए" अणोः क्ष-किरणचित्राणि अपश्यत् । तस्मिन् चित्रे तत्र तत्र छाया दृष्टा । तदा तन्मध्ये किम् अस्ति इति संशोधितं चेत् "डि एन् ए" अणोः रचना ज्ञायेत इति अभासत अस्य जेम्स् डि. व्याट्सनस्य ।

सः जेम्स् डि. व्याट्सन् मूलतः जीवविज्ञानी । तस्मात् कारणात् तस्य क्ष-किरणानां विषये तावत् ज्ञानं न आसीत् । अतः सः तद्विषये अधिकं नैपुण्यं प्राप्तुं ब्रिट्न्-नगरे स्थितं केम्ब्रिड्ज्–विश्वविद्यालयं प्राविशत् । तत्रैव अस्य फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिकस्य जेम्स् डि. व्याट्सनस्य च मेलनं जातम् । तत्र तौ द्वौ अपि अहर्निशं कार्यं कुर्वन्तौ सहस्रशः क्ष-किरणानां परीक्षां कृतवन्तौ । बहूनाम् अपयशानाम् अनन्तरं "डबल् हीलिक्स्” सदृशम् एकं चक्रकं सज्जीकृतं ताभ्याम् । एका क्रमानुगतिः (सीक्वेन्स्) एकस्य कस्यचित् विधस्य फ्रोटीनस्य उत्पादनार्थं जीवकोशम् आदिशति । अपरा क्रमानुगतिः अपरस्य कस्यचित् विधस्य फ्रोटीनस्य उत्पादनार्थम् आदिशति । अतः जीविनः क्रमानुगतिः जीवकोशस्य कार्यं निर्णेति । तस्मात् एव कारणात् जठरस्य जीवकोशः, पित्तकोशस्य जीवकोशात् भिन्नः भवति । विभिन्नेषु जनेषु नेत्रस्य वर्णः विभिन्नः भवति । इति विषयं संशोधितवन्तः । एतेषां त्रयाणाम् (जेम्स् डि. व्याट्सन्, फ्रान्सिस् हेच्. सि. क्रिक्, मारीस् हेच् विल्किन्स् च) एतत् संशोधनम् अत्यन्तं महत्त्वयुतं चापि । अस्य संशोधनस्य कारणतः एव बहूनाम् आनुवंशिकाणां रोगाणां चिकित्सा संशोधिता । अपेक्षानुगुणं जीविनां सृष्टिः इति विषयस्य संशोधनम् अपि प्रोत्साहितम् अभवत् ।

बाह्यसम्पर्कतन्तुः

• "Francis Harry Compton Crick (1916-2004)" by A. Andrei at the Embryo Project Encyclopedia

Crick papers

• Register of Francis Crick Personal Papers – MSS 660 Archived २००७-०८-२५ at the Wayback Machine Crick's personal papers at Mandeville Special Collections Library, Geisel Library, University of California, San Diego
• Francis Crick Archive — Papers by Francis Crick are available for study at the Wellcome Library’s Archives and Manuscripts department. These papers include those dealing with Crick’s career after he moved to the Salk Institute in San Diego. The digitised papers are available at Codebreakers: Makers of Modern Genetics: the Francis Crick papers
• Comprehensive list of pdf files of Crick's papers from 1950 to 1990 – National Library of Medicine.
• Francis Crick papers – Nature.com
• http://www.intuition.org/txt/crick2.htm for Crick's comments on LSD
• Manuscripts and Correspondence – Mark Bretscher Archived २००७-१२-०९ at archive.today Discovery of Crick's original scientific material in Cambridge, England.
• Key Participants: Francis H. C. Crick Archived २०१२-०९-२१ at the Wayback Machine – Linus Pauling and the Race for DNA: A Documentary History

Audio and video files

• An interview with Francis Crick and Christof Koch, 2001 Archived २००९-०३-०३ at the Wayback Machine
• Listen to Francis Crick Archived २०१२-१०-२२ at the Wayback Machine
• Presentation speech at the Nobel Prize ceremony in 1962.
• The Quest for Consciousness Archived २००९-०३-०३ at the Wayback Machine – The Quest for Consciousness – 65 minute audio program — a conversation on Consciousness with neurobiologist Francis Crick of the Salk Institute and neurobiologist Christof Koch from Caltech.
• Listen to Francis Crick and James Watson talking on the BBC in 1962, 1972, and 1974.
• The Impact of Linus Pauling on Molecular Biology Archived २०१२-०९-२० at the Wayback Machine – a 1995 talk delivered by Crick at Oregon State University

About his work

• The Crick Papers Archived २००८-१२-२४ at the Wayback Machine at the Wellcome Trust.
• "Quiet debut for the double helix" Archived २००७-०२-०७ at the Wayback Machine by Professor Robert Olby, Nature 421 (23 January 2003): 402–405.
• Reading list Archived २००५-०८-२६ at the Wayback Machine for discovery of DNA story from the National Centre for Biotechnology Education.

About his life

• Olby's Australian lecture, March 2010
• Salk Institute Press Release Archived २००४-१०-१२ at the Wayback Machine on the death of Francis Crick.
• BBC News: Francis Crick dies aged 88
• Francis Crick( Archived २००९-१०-२८ at the Wayback Machine 2009-10-31) – MSN Encarta
• The Francis Crick Papers – Profiles in Science, National Library of Medicine

Miscellaneous

• National DNA Day, 25 April 2006 Moderated Chat Transcript Archive Archived १७ मे २००६ at the Wayback Machine
• Obituary in "The Times" (London) of Francis Crick, 30 July 2004.
• Independent On Line article Archived २००६-०६-१५ at the Wayback Machine about Consciousness, 7 June 2006.
• Francis Crick Obituary The Biochemist
• Obituary: Francis H. C. Crick (1916–2004) Archived २००७-०९-२६ at the Wayback Machine by David M. Eagleman, in Vision Research
• Siegel RM, Callaway EM (December 2004). "Francis Crick's Legacy for Neuroscience: Between the α and the Ω". PLoS Biology 2 (12): e419. ISSN 1544-9173. PMC 535570. PMID 17593891. doi:10.1371/journal.pbio.0020419. 
• 100 Scientists and Thinkers: James Watson and Francis Crick Archived २०००-०५-१० at the Wayback Machine from TIME magazine.
• Francis Crick: Nobel Prize 1962, Physiology or Medicine Archived २००६-०९-२४ at archive.today
• Associated Press story on the death of Francis Crick
• First press stories on DNA Archived २००६-०६-१८ at the Wayback Machine but for the 'second' DNA story in The New York Times, see: http://www.nytimes.com/packages/pdf/science/dna-article.pdf — for reproduction of the original text in June 1953.
• Lynne Elkins' article on Franklin.
• 50th anniversary series of articles -from The New York Times.
• Quotes Archived २००९-०२-०७ at the Wayback Machine of Robert Olby on exactly who may have discovered the structure of DNA.
• listen to Matt Ridley Archived २००९-१२-२३ at the Wayback Machine talking about Francis Crick.
• A celebration of Francis Crick's life in science Archived २००७-०२-११ at the Wayback Machine.
• Francis Crick tells his life story at Web of Stories
• Odile Crick's Artwork and biography
• Bretscher M, Lawrence P (August 2004). "Francis Crick 1916–2004". Current Biology 14 (16): R642–5. PMID 15324677. doi:10.1016/j.cub.2004.08.006. 
• Article by Mark Steyn from The Atlantic in 2004.
• Review of "Francis Crick: Hunter of Life's Secrets" in 'Current Biology' Archived २०१२-०२-२४ at archive.today.