बालकृष्णदीक्षितः
कविपरिचयः
[सम्पादयतु]बालकृष्णदीक्षितः (Balakrishna Dixit) जोधपुरनरेशस्य अजितसिंहस्य सभापण्डितः आसीत् । अजितसिंहस्य शासनकालः १७०७ तः १७२४ क्रिस्ताब्दपर्यन्तम् । अतोऽस्य कवेः स्थितिकालः अष्टादशशतकस्य पूर्वार्धभागो निश्चीयते ।
कृतिपरिचयः
[सम्पादयतु]अयं कविः स्वाश्रयदातुः प्रशस्तिवर्णनाय अजितचरित्रमहाकाव्यं प्रणीतवान् । अस्मिन् महाकाव्ये १० सर्गाः सन्ति । अत्र नायकस्य अजितसिंहस्य प्रसङ्गतश्च तत्पूर्वजानां तत्तन्नृपाणां चरितानि वर्णितानि । वीररसोऽत्र अङ्गिरसः, शृङ्गारादिरसाः तदङ्गतयो निपुणमभिव्यक्ताः ।
काव्यकला
[सम्पादयतु]अजितचरित्रमहाकाव्ये कविना वैदर्भीरीतिराश्रिता । प्रसादमाधुर्यौजोगुणानां यथास्थानं सुन्दरसमावेशो विहितः । कविः ऐतिहासिकघटनानां निर्देशे सावधानोऽवलोक्यते परं न तस्मात् काव्यत्वहानिः । रसाभिव्यक्तिपक्षोऽत्र समृद्धः अलङ्कारयोजनायां रसानुकूलता स्वाभाविकता च दृस्येते । अत्र भाषा सरला सुबोधा चास्ति ।