रङ्गनाथशर्मा
महामहोपाध्यायः विद्वान् डा. एन् रङ्गनाथशर्मा (जननम् १९१६, मरणम्२०१४) संस्कृते कन्नडे च महापण्डितः आसीत्। उभयोः भाषयोः व्याकरणे अस्य महती गतिः आसीत्। एतेन नैके ग्रन्थाः विरचिताः अनूदिताः च।
जीवनम्
[सम्पादयतु]विद्वान् रङ्गनाथशर्मा कर्णाटकराज्यस्य शिवमोग्गमण्डलस्य सोरबउपमण्डले नडहळ्ळि इति ग्रामे तिम्म्प्प-जानकम्मदम्पत्योः पुत्रत्वेन जन्म अलभत।[१][२] तस्य प्राथमिकशिक्षणं नडहळ्ळिग्रामे माध्यमिकशिक्षणं च सोरबनगरे प्रावर्तत। पिता पितृव्यश्च संस्कृतपण्डितौ आस्ताम्। एतेन रङ्गनाथशर्मा प्राभावितः। दारिद्र्ये सत्यपि रङ्गनाथशर्मणः मनः पठने संलग्नम् आसीत्। यद्यपि आङ्लाध्ययने रङ्गनाथशर्मणः रुचिः आसीत्, तथापि दारिद्र्यवशात् आङ्गलशिक्षणं न प्राप्तम्। अतः जीविकानिर्वहणार्थं कन्नडं संस्कृतं च अपठत् रङ्गनाथशर्मा। अगडिग्रामे''‘आनन्दवनाश्रमे’'' प्रवेशः प्राप्तः। परन्तु तत्रत्यवातावरणं प्रतिकूलम् आसीत्। अतः ग्रामं प्रत्यागत्य केळदि संस्कृतपाठशालां प्रविष्टवान्। काव्यपरीक्षाम् उत्तीर्य बेङ्गलूरुनगरे जयचामराजेन्द्रपाठशालायां प्रवेशः कृतः। तत्र एकादशवर्षाणि यावत् अलङ्कारशास्त्रं व्याकरणशास्त्रं च अधीतवान्। वारान्नं भिक्षान्नं स्वयम्पाकादिभिः उदरपोषणं कुर्वन् निष्ठया अध्ययनम् अकरोत्। कदाचित् भोजनपर्णक्रयणे धनाभावात् भूमावेव अभुङ्क्त। १९४१तमे वर्षे कमलाक्षम्मा इति कन्याम् ऊढवान्। कमलाक्षम्मा अनारोग्यकारणतः १९७३तमे वर्षे दिवङ्गता। रङ्गनाथशर्मणः द्वौ पुत्रौ द्वे पुत्री च अभूताम्। रङ्गनाथशर्मणः कन्नडस्य प्रसिद्धलेखकस्य डि.वि.जिवर्यस्य च मैत्री गाढा आसीत्।
अध्यापनम्
[सम्पादयतु]रङ्गनाथशर्मा प्रौढशालाअध्यापकत्वेन कतिचन वर्षाणि कार्यम् अकरोत्। ततः बेलूरुनगरस्य संस्कृतपाठशालायां कञ्चन कालं यावत् कार्यं कृत्वा १९४८तमे वर्षे बेङ्गलूरुनगरे जयचामराजेन्द्रपाठशालायाम् अध्यापनम् आरब्धवान्। १९७६ तमे वर्षे निवृत्तः अभवत्।[२][३][४] [५]
रचनाः
[सम्पादयतु]- बाहुबलिविजयम् (ऐतिहासनाटकम्, १९८०)
- एकचक्रम् (पौराणिकनाटकम्, १९९०)
- गुरुपारमित्रचरितम् (१९६९)
- गोमटेश्वरसुप्रभातम् (१९८१)
- गोम्मटेशपञ्चकम्
- भाषान्तरपथ (१९४९)
- लौकिकन्यायगळु (१९५९)
- होसगन्नडव्याकरण
- वल्मीकि मुनिगळ हास्यप्रवृत्ति
- वरदहळ्ळि श्रीधरस्वामिगळु
- श्रीकामचन्द्र (१९८२) - भास, कालिदास ಮತ್ತು भवभूति कविगळ प्रभेयल्लि
- सूक्तिव्याप्ति (१९९२)
- उपनिषत्तिन कथेगळु (१९५९)
अनूदिताः रचनाः
[सम्पादयतु]- वाल्मीकिरामायण
- अमरकोषः (१९७०)
- विदुरनीति (१९७२)
- श्रीमद्भागवतद हत्तनेय स्कन्ध (१९७८)
- श्रीविष्णुपुराण (१९५९)
- व्यासतात्पर्यनिर्णयः (१९८६)
- तोटकाचार्यर श्रुतिसार समुद्धरण
- वाक्यपदीय ब्रह्मकाण्ड
- विद्यारण्यर पञ्चदशी
सम्पादिताः रचनाः
[सम्पादयतु]- भगवन्नामावलिः
- सुभाषितमञ्जरी
- श्रीचामराजोक्तिविलासरामायणम्
रङ्गनाथशर्मभिः संस्कृतभाषया १०, कन्नडभाषया २२ ग्रन्थाः च विरचिताः १७ ग्रन्थाश्च अनूदिताः। एते रङ्गनाथशर्माणः राष्ट्रपुरस्कारभाजः विद्यन्ते। कर्णाटकसंस्कृतविश्वविद्यालयेन डाक्टरेट् उपाधिना च विभूषिताः।
वैशिष्ट्यम्
[सम्पादयतु]रङ्गनाथशर्माणः देशस्य पण्डितेषु अग्रमान्यः। संस्कृते, कन्नडे च एतेषां पाण्डित्यं महत् आसीत्। व्याकरणे, अलङ्कारे, वेदान्ते च कृतभूरिपरिश्रमाः। कन्नडसाहित्यपरिषदः ग्रन्थसम्पादनसमितेः अध्यक्षरूपेण अनेकेषां ग्रन्थानां प्रकाशने रङ्गनाथशर्मणां योगदानं महद् वर्तते। पञ्चमे अखिलकर्णाटकसंस्कृतसाहित्यसम्मेलनस्य च अध्यक्षाः आसन्।
पुरस्काराः
[सम्पादयतु]- राज्योत्सवपुरस्कारः[३]
- राष्ट्रप्रशस्तिः[२]
- डिविजिप्रशस्तिः [२][४]
- महामहोपाध्यायोपाधिः[६][२]
- गौरवडाक्टरेट् पुरस्कारः[७][२][३][४]
- पुस्तकपुरस्कारः[८]
- चुञ्चश्रीपुरस्कारः
- राष्ट्रपतिपुरस्कारः
वार्धक्येऽपि कार्यशीलता
[सम्पादयतु]९८ तमे वयसि अपि रङ्गनाथशर्माणः क्रियाशीलाः आसन्। नवतितमे वयसि अपि विद्वत्पूर्णं भाषणम् उल्लासेन कुर्वन्ति स्म।
मृत्युः
[सम्पादयतु]रङ्गनाथशर्मणां मृत्युः ९८ तमे वयसि २०१४ वर्षस्य जनवरी २५ तमे दिनाङ्के मैसूरुनगरे अभवत्।[९]
विषयाः
[सम्पादयतु]अधिकपठनाय
[सम्पादयतु]- एस् रङ्गनाथः (2009). Modern Sanskrit Writings in Karnataka. New Delhi: राष्ट्रियसंस्कृतसंस्थानम्. pp. 47–51.
- सूर्यप्रकाशपण्डितः 26 Feb, 2017
उल्लेखाः
[सम्पादयतु]- ↑ १.० १.१ १.२ "N. Rangnatha Sharma". Archived from the original on 2014-02-21. आह्रियत 2018-08-30.
- ↑ २.० २.१ २.२ २.३ २.४ २.५ "NOTED SANSKRIT SCHOLAR RANGANATHA SHARMA DEAD". Star of Mysore. Mysore. January 25, 2014.
- ↑ ३.० ३.१ ३.२ "Scholar Ranganatha Sharma is dead". ದಿ ಹಿಂದು (Mysore). January 26, 2014.
- ↑ ४.० ४.१ ४.२ "Ranganath Sharma to get DVG award". ದಿ ಹಿಂದು (Mysore). March 23, 2013.
- ↑ S. Ranganath. "Contribution of Karnataka to Sanskrit Drama Since Independence". In V. N. Jha. Sanskrit Writings in Independent India: 28.
- ↑ ರಾಮಚಂದ್ರ ಹೆಗ್ಡೆ (January 26, 2014). "रङ्गनाथशर्मसंस्तुतिः". OneIndia Kannada.
- ↑ "Make Sanskrit the language of non-Brahmins: scholar". ದಿ ಹಿಂದು (Bangalore). November 10, 2012.
- ↑ "Book awards". दि हिन्दु (Karnataka). March 6, 2012.
- ↑ "Sanskrit scholar Ranganatha Sharma dead". Archived from the original on 2015-08-26. आह्रियत 2018-08-30.
बाह्यसम्पर्काः
[सम्पादयतु]- विद्वान् रङ्गनाथशर्मा Archived २०१४-०२-२१ at the Wayback Machine
- [विद्वान् रङ्गनाथशर्मा]