पश्चिमगोदावरीमण्डलम्
| पश्चिमगोदावरीमण्डलम् | |||||||||
| "Granary of India" | |||||||||
| — मण्डलम् — | |||||||||
 | |||||||||
| निर्देशाङ्काः
१६°२५′४८″उत्तरदिक् ८१°०५′२४″पूर्वदिक् / 16.430°उत्तरदिक् 81.090°पूर्वदिक् | |||||||||
| देशः | भारतम् | ||||||||
| राज्यम् | आन्ध्रप्रदेशः | ||||||||
| मण्डलम् | पश्चिमगोदावरीमण्डलम् | ||||||||
| Collector & District Magistrate | |||||||||
| जनसङ्ख्या • सान्द्रता |
३९,३४,७८२
Sub divisions = ४ Municipalities = ८ Nagara Panchayat = १ No Mandals = ४६ (2011[update]) • 508 /किमी2 (1,316 /वर्ग मील) | ||||||||
| व्यावहारिकभाषा(ः) | तेलुगु | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| समयवलयः | IST (UTC+05:30) | ||||||||
| विस्तीर्णम् | 7,742 वर्ग किलोमीटर (2,989 वर्ग मील) | ||||||||
| वायुमण्डलम् • तलस्पर्षी |
Aw (कोप्पेन्) • 1,115 मिमी (43.9 इंच) | ||||||||
|
सङ्केताः
| |||||||||
| जालस्थानम् | www.westgodavari.org | ||||||||
पश्चिमगोदावरीमण्डलम् (West Godavari district) भारतदेशस्य आन्ध्रप्रदेशराज्ये स्थितमेकमण्डलं अस्ति। अस्य मण्डलस्य केन्द्रं एलूरु नगरम्।
इतिहासः
[सम्पादयतु]इदं मण्डलम् १९२५ तमे वर्षे आविर्भूतम् । मौर्यैः,शातवाहनैः, शालङ्कायनैः, विष्णुकुण्डिभिः, चालक्यैः रेड्डिराजैः, गजपतिभिः,गोल्कोण्डनवाब् जनैः मोघल् चक्रवर्तिभिः फ्रेञ्च् तथा ब्रिटिष् पालकैः च परिपालितम् । कृष्णा, प्राग्गोदावरी जनपदाभ्यां कांश्चन प्रान्तान् योजयित्वा पश्चिमगोदावरी मण्डलं कृतवन्तः ।
भौगोलिकम्
[सम्पादयतु]अस्य मण्डलस्य दक्षिणदिशि कृष्णाजनपदम्, बङ्गाळाखातसमुद्रः, प्रगुत्तरदिशोः प्राग्गोदावरी, पश्चिमदिशि कृष्णा, खम्मं मण्डलं च सीमायां सन्ति । जनपदस्य भूभागे अरण्यप्रान्तं ११% वर्तते ।
कृषिः वणिज्यं च
[सम्पादयतु]रेडियोधार्मिकशक्तिवर्धकं मोनोजैट्, सूपर्सैनिक् विमाननिर्माणे उपयुज्यमानम् इल्मनैट्, अयसः दृढ्वर्धकं, क्रोमैट्, अङ्कन्यः, वर्णाः, यन्त्रेषु उपयुज्यमानस्य “ बुष्” इत्यस्य निर्माणाय ग्राफैट् खनिजादिकम् अत्रैव उपलभ्यन्ते । सहजवायुनिक्षेपाणां निधिः वर्ततेऽत्र लिङ्गबोयनचर्ल येनुगुमानिलङ्कप्रान्तेषु । तणुकु, चागल्लु, पालकोल्लु इत्येतेषु प्रान्तेषु शर्करा कर्मागाराः, एलूरुनगरे धूपवर्तिकानां उत्पादककेन्द्रं च निरन्तरं जनसेवायां मग्नानि । कुक्कुटमत्स्यपरिश्रमाणां च वृध्दिः जायमाना अस्ति । मण्डलस्य प्रधानकृषिः धान्यम् । सहैव एतेन इक्षुः, जम्बीरं, कदली इत्यादीनां सेद्यमपि भवति । सेद्यं कुल्यानाम् आधारेण क्रियते । आम्रं, जम्बीरम् इत्यादिसस्यद्वारा कृषकाः आजीविकां प्राप्नुवन्ति । कलायः, माषाः द्वितीयसेद्यत्वेन क्रियते ।
वीक्षणीयस्थलानि
[सम्पादयतु]पञ्चारामेषु प्रसिध्दक्षेत्रद्वयं सोमारामं (गुडिपूडि), क्षीरारामम् अत्रैव विराजेते । द्वारकातिरुमलपुण्यक्षेत्रं मण्डलेऽस्मिन् विराजते । कोल्लेरुसरः पर्याटकानां मनः मोदयति । पोलवरं समीपे पापीशिखरं, पट्टिसीमे श्रीवीरभद्रस्वामी देवालयः, कामवरपुकोटे गुण्टुपल्लि गुहा, इत्यादीनी अस्य मण्डले सन्ति। मण्डले आर्थिकमण्डलत्रयम् अस्ति । अस्य मण्डलस्य महाविद्यालयाः आन्ध्रविश्वविद्यालयपरिधौ कार्यं कुर्वन्ति ।
तालूकाः
[सम्पादयतु]बाह्यसम्पर्कतन्तुः
[सम्पादयतु]- Official site Archived २०१३-०८-१५ at the Wayback Machine
- District profile at AP Online.
- Godavari district temples map Archived २०१०-०१-२४ at the Wayback Machine
- [१] Archived २०१२-०८-२९ at the Wayback Machine
- Times of India article Archived २०१२-०८-२९ at the Wayback Machine
|
खम्मम् मण्डलम् |
| ||
| कृष्णामण्डलम् | 
|
तूर्पुगोदावरीमण्डलम् | ||
 पश्चिमगोदावरीमण्डलम् 
| ||||
| ||||
| बंगाळाखातसमुद्रः |