दार्दिकभाषाः
दिखावट
दार्दिक | |
---|---|
दार्दिक भाषा, 𑆢𑆳𑆫𑇀𑆢𑆴𑆑 𑆨𑆳𑆰𑆳 | |
भौगोलिकविस्तारः | पूर्व-अफगानिस्थानं, पाकिस्थानम्, उत्तरभारतं च |
भाषायाः श्रेणीकरणम् |
हिन्द-यूरोपीय
|
उपश्रेण्यः |
चात्राली
कोहिस्थानी
कुनर
|
गियोर्ग् मोर्गेन्स्टियर्न्-अनुसारं दार्दिकभाषाः (टिप्पणी – कम्कता-वारि (कती), कलश-अल (वैगाली) इत्यादयः नूरिस्थानीभाषाः अधुना पृथक्कृताः) |
दार्दिकभाषाः (कश्मीरी: दार्दिक भाषा, 𑆢𑆳𑆫𑇀𑆢𑆴𑆑 𑆨𑆳𑆰𑆳) (दर्दु अथवा पिसाका इत्यपि ज्ञायन्ते) गिलगित-बाल्टिस्थाने-खैबर्पख्तूङ्ख्वायां, काश्मीरद्रोण्यां, पूर्व-अफगानिस्थानस्य भागेषु च देशीयरूपेण भाष्यमाणानां हिन्द-आर्यभाषाणाम् उपसमूहः अस्ति । भारतस्य २२ अनुसूचितभाषासु अन्यतमत्वेन आधिकारिकमान्यतायाः पार्श्वे काश्मीरीभाषा सर्वाधिकं प्रमुखा दार्दिकभाषा अस्ति, यस्याः साहित्यिकपरम्परा स्थापिता अस्ति ।
उपविभागाः
[सम्पादयतु]दार्दिकभाषाः निम्नलिखित उपकुटुम्बेषु वर्गीकृताः सन्ति –
- काश्मीरीभाषाः– काश्मीरी, किश्तवारी, पोगली
- शीनाभाषाः– ब्रोक्स्काद, कुण्डलशाही, शीना, उशोजो, कलकोटी, पालूल, सावी
- चित्रालभाषाः– कलश, खोवार
- कोहिस्थानीभाषाः– बटेरी, चीलीस्सो, गोवरो, कालामी, सिन्धुकोहिस्थानी (मैयाँ), तीराही, तोरवाली, वोटापूरी-कटारकलै
- पाशायीभाषाः
- कुनरभाषाः– दामेली, ग्वार-बती, नङ्गलामी (ग्रङ्गली), शुमश्ती
अन्येषु वर्गीकरणेषु पाशायी कुनारस्य अन्तः समाविष्टः भवितुम् अर्हति; काश्मीरी शीनायाः अन्तः च ।
पोगली काश्मीरी-पश्चिमपहाडी-योः मध्ये मध्यवर्ती इति न्यायकृतः अस्ति (कॉल् २००६) ।