भैरवरागः
पठन सेटिंग्स
भैरवरागः | |
---|---|
आरोहणम् | स रे ग म प ध नि स |
अवरोहणम् | स नि ध प म ग रे स |
वादि | ’ध’ |
संवादि | ’रे’ |
थाट् | भैरव |
समयः | प्रातः ६ तः ८ |
जातिः | सम्पूर्णम् |
पक्कड(छायास्वराः) | म प ध, म प ग म, ग म प, ग म रे स |
भैरवरागः हिन्दुस्तानीशास्त्रीयसङ्गीतस्य आदिमः रागः भवति । अयं भैरवथाटस्य जनकरागः भवति । उत्तराङ्गप्रधानः रागः तथा सम्पूर्णजात्यासहितः रागः भवति । एनं रागं गम्भीरतया यदि गानं क्रियते तर्हि वीररसः उत्पद्यते । ध्रुपद् शैल्यां एनं रागं अधिकतया उपयोगं कुर्वन्ति । कर्णाटकसङ्गीते अस्यैव रागस्य "मायामाळवगौळ" इति नामान्तरम्। सङ्गीताध्ययनस्य आरम्भः अनेनैव रागेण भवति । अस्य रागस्य वादिस्वरः धैवतः (ध) भवति । एवं संवादिस्वरः वृषभः (रे) भवति । मध्यमात् वृषभाय मीण्ड(शास्त्रीयभाषा) क्रियते चेत् मनोरञ्जकः रसोत्पत्तिः भवति । हनूमान् मतानुसारेण प्रथमप्रहरस्य रागः भवति।
श्लोकः
[सम्पादयतु]गङ्गाधरः शशिकलातिलकः त्रिनेत्रः सर्पैर्विभूषिततनुः गजकृत्तिवासः।
भास्वत्रिशूलकर एष नृमुण्डधारी शुभ्राम्बरो जयति भैरव आदिरागः॥
- आरोहः- स रे ग म प ध नि स
- अवरोहः- स नि ध प म ग रे स
- पक्कड(छायास्वराः)- म प ध, म प ग म, ग म प, ग म रे स
समयः
[सम्पादयतु]प्रातः ६ तः ८ वादनपर्यन्तं प्रशस्तः कालः भवति।
थाट्
[सम्पादयतु]- भैरव