कैवल्यपादः - विभूतिपादः - समाधिपादः - साधनापादः
हठप्रदीपिका - घेरण्डसंहिता - शिवसंहिता - वसिष्ठसंहिता - हठरत्नावली - योगतारावली
तेजोबिन्दूपनिषद् - क्षुरिकोपनिषद् - त्रिशिखिब्राह्मणोपनिषद् - दर्शनोपनिषद् - ध्यानबिन्दूपनिषद् - नादबिन्दूपनषिद् - ब्रह्मविद्योपनिषद्
साङ्ख्ययोगः - राजयोगः - कर्मयोगः - ज्ञानयोगः - नादयोगः - भक्तियोगः - हठयोगः - हास्ययोगः - अष्टाङ्गयोगः
भारतीयदर्शनशास्त्रम् दृष्टिभूतस्य पदार्थजातस्य ज्ञानं दर्शनं भवति । भारतवर्षे मानवसभ्यतायाः आदिमयुगे भारतीयैः मनीषिभिः न केवलं मानवीयसमस्यानाम् अपि तु जडजगतः गूढातिगूढानां रहस्यानां प्रकाशनं स्वकीयया क्रान्तप्रज्ञया कृतम् । ते भारतीया मनीषिणः ऋषयो बभूवुः । ते वेदानामपि साक्षाद् दर्शनं कृतवन्तः । अत एव ‘ऋषयो मन्त्रद्रष्टारः’ इत्युच्यते स्म । मन्त्रद्रष्टृणां पुरतो लोकस्य दृष्टिभूतानां बाह्यपदार्थानां विषये ज्ञानस्य प्राप्तिः कथं भवेत् इति जिज्ञासा वर्तते स्म । तेषामन्तःकरणे भौतिकानाम् आध्यात्मिकानाञ्च तत्त्वानां चिन्तनाय पर्याप्तम् अवसरोऽविद्यत । ते मनीषिणो विचारितवन्तः –एषा दृश्यमाणा चराचराणां महती सृष्टिः कथं सञ्जातेति । कोऽस्याः कर्त्ता रचयिता वा ? किं सः जगत्कर्त्ता द्रुष्टं शक्यते इति चेत् कथं सम्भवेत् तदीयः साक्षात्कारः ? कथं प्राणिनो जायन्ते म्रियन्ते च ? सांसारिकः प्राणी सुखदुःखमोहादिभिः ग्रस्तोऽस्ति, अतः कथं स मुक्तो भवेत् ? चिन्तनस्यैषा अजस्रं प्रवहमाना विचारधारा दर्शनस्य क्षेत्रं भारतीयमानवस्य दृष्टिकोणेन सह विकासपथे विस्तृतं कृतवती ।
(अधिकवाचनाय »)
प्रवेशद्वारम्:योगदर्शनम्/योगसंस्थाः
प्रवेशद्वारम्:योगदर्शनम्/बाह्यसम्पर्काः
